Wanneer je langer bezig bent met fotografie zul je vanzelf te maken krijgen met RAW. Maar wat is RAW nu precies? En moet je fotograferen in RAW of JPG? En waarom? Het antwoord op die vragen lees je in dit artikel.
Wat is fotograferen in RAW?
De meeste spiegelreflex en systeemcamera’s hebben de optie om een foto op twee manieren op te slaan; JPG en RAW. JPG (of JPEG) is een afkorting van Joint Photographic Experts Group. Het is de meest voorkomende manier hoe een foto opgeslagen wordt. Dit bestandstype wordt gebruikt om foto’s te versturen, op het internet te plaatsen, etc.
Een RAW foto is een bijzonder bestandstype. RAW is in dit geval geen afkorting, maar heeft zijn naam gekregen omdat het de ‘ruwe’ data opslaat. Het is te vergelijken met het vroegere negatief. Een negatief vormde de basis voor elke fotoafdruk, zoals nu een RAW-foto de basis is voor een JPG-foto.
Je zou daarbij kunnen zeggen dat RAW in feite de verzamelnaam voor al deze verschillende bestandsextensies is. Elke camerafabrikant heeft namelijk een andere bestandsextensie gegeven aan een RAW bestand.
- Canon: CR2
- Nikon: .NEF
- Sony: .ARW, .SRF, .SR2
- Pentax: .PEF
- Olympus: .ORF
- Panasonic: .RW2
- Fujifilm: .RAW
- Samsung: .SRW
- Adobe: DNG
Wat is het voordeel van fotograferen in RAW?
Een RAW-foto slaat dus de ruwe data op. Het voordeel van fotograferen in RAW is daarmee dat je in het nabewerkingsproces over veel meer informatie beschikt dan bij een JPG-foto. Hierdoor kun je bijvoorbeeld zonder kwaliteitsverlies de witbalans in de foto nog corrigeren.
Ook kun je veel beter over- of onderbelichting corrigeren. Het is natuurlijk altijd het doel dat je de belichting zo goed mogelijk creëert in de camera. Maar mocht dat om wat voor reden niet gelukt zijn (of omdat je tegen bepaalde beperkingen aanloopt tijdens het fotograferen), dan kun je in de nabewerking nog een veel beter resultaat behalen met een RAW-foto dan met een JPG.
Hieronder zie je een foto die duidelijk overbelicht is. Het histogram heeft een piek aan de rechterkant, wat niet past bij het beeld.
De foto is duidelijk overbelicht; het histogram heeft een piek aan de rechterkant van het beeld
In de nabewerking werd de JPG-foto donkerder gemaakt, maar de overbelichting in de wolken van de landschapsfoto was niet meer te corrigeren; het bleef een witte (uitgebeten) vlek. Bij de nabewerking van het RAW bestand van dezelfde foto werd een beter resultaat verkregen en kon de overbelichting in de wolken nog wel gecorrigeerd worden.
Overbelichting is bij een RAW-foto nog beter te corrigeren dan bij een JPG-foto
De ruwe data is overigens iets anders dan de EXIF gegevens van een foto. Zowel bij een JPG als een RAW-foto wordt door de camera EXIF informatie in het bestand opgeslagen.
Wat is het nadeel van fotograferen in RAW? En dus het voordeel van een JPG?
Naast de voordelen kent het fotograferen in RAW ook een aantal nadelen waar je rekening mee moet houden. Zo zijn de bestanden een stuk groter. Een opgeslagen JPG-foto neemt vaak 1 tot 5 Mb in beslag, waar eenzelfde RAW-foto wel 10 tot 40 Mb geheugen kan kosten. Hierdoor is het geheugenkaartje van je camera sneller vol.
Ook moet je een RAW-foto altijd eerst ontwikkelen voordat je een foto bijvoorbeeld op Instagram kunt plaatsen. Je hebt hiervoor een JPG-foto nodig, een RAW-foto wordt niet geaccepteerd. Hetzelfde geldt voor het laten afdrukken van foto’s; ook hiervoor moet je de RAW-foto eerst omzetten naar een JPG.
Fotograferen in RAW of JPG?
Wil je de allerbeste kwaliteit? Dan adviseer ik je te fotograferen in RAW. Dat betekent wel dat je je ook moet verdiepen in bijvoorbeeld een programma als Lightroom, omdat je anders niets kunt doen met de RAW-foto’s. Vind je nabewerking nog lastig of wil je daar nu nog niet mee aan de slag? Bij de meeste camera’s kun je ook kiezen voor de mogelijkheid om een foto zowel op te slaan als RAW en JPG. Je krijgt van een foto dus twee bestanden met een verschillende bestandsextensie. Uiteraard is het geheugenkaartje van je camera hierdoor wel nog sneller vol.
Laat je overigens niet afschrikken door het feit dat je een foto moet ‘bewerken’ als je in RAW fotografeert. Dit is een proces dat helemaal niet lang hoeft te duren, en zeker niet langer dan het bewerken van een JPG-foto. Vaak kun juist in de bewerking de foto nét dat tikje beter maken door een paar schuifjes aan te passen. Met een RAW-foto heb je hierin gewoonweg meer mogelijkheden zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit.
Zelf fotografeer ik al jaren in RAW. Al mijn foto’s gaan ook door Lightroom. Voor zowel het bewaren en organiseren van mijn foto’s, het selecteren van mijn foto’s, als het bewerken ervan. Voordat ik enkel in RAW ging fotograferen is er een tijd geweest dat ik de foto’s door mijn camera liet opslaan als RAW én JPG. Dit deed ik vooral als ik vakantie was. Ik had dan een oude laptop mee waarop ik mijn foto’s tijdens de reis kon backuppen. Het apparaat was echter te oud/traag om mijn RAW-foto’s te kunnen bekijken, maar dat kon wel met de JPG versie.
RAW-foto bewerken en omzetten naar JPG
Een RAW-foto kun je niet in elk programma openen. Gelukkig wordt de ondersteuning voor deze bestanden steeds groter. Enkele jaren geleden kon ik, als ik foto’s op de computer ging zetten, van de RAW-foto’s geen thumbnail zien in Windows of Apple en had je zelfs daarvoor een specifiek programma nodig. Wanneer je nu een foto op de computer zet, zie je wel al een kleine thumbnail van de foto en is vaak een volledige preview ook geen probleem.
Zoals gezegd kun je een RAW-foto niet rechtstreeks laten afdrukken of op internet zetten. Hiervoor moet je het RAW bestand omzetten naar een JPG. Dit kan o.a. met Adobe Lightroom of Photoshop. In Lightroom doe je dit door middel van het exporteren, in Photoshop door de foto te openen met de RAW editor en daarna op te slaan als JPG.
Verwijder na het omzetten de RAW-foto niet. Een JPG-foto omzetten naar RAW kan namelijk niet. Je hebt in een JPG de ruwe informatie weggegooid en die valt niet terug te halen uit het JPG bestand. Een RAW-foto kun je later natuurlijk altijd nog een keer omzetten naar een nieuwe JPG.
Meer leren over de voordelen en nadelen van het fotograferen in RAW?
Dat leer je in de online fotografiecursus “Nooit Meer Op De Automatische Stand Fotograferen”. De cursus zit bomvol onmisbare kennis om het maximale uit je camera en je foto te halen!
RAW kun je sinds kort ook online uploaden en bewaren via de speciale RAW service van smugmug.com. Aanrader!
Ik eigenlijk alles en wat ik ook graag fotografeer zijn vliegtuigen kun je die in raw goed bewerken.
Ik vind zelf persoonlijk dat je foto’s niet moet bewerken als jezelf tevreden bent is het toch goed
Zoveel reacties als hiervoor kan ik niet allemaal lezen. Voor mij is het aanpassen van fouten (over- of onder belichting enz.) geen probleem. Dat doe je in het origineel, dus RAW en niet in een afgeleide daarvan JPG. Dat bestand is leuk om daarmee allerlei trucs uit te halen in de daardoor bestemde programma’s, als Photoshop, -Elements, Lightroom , Affinity enz.
Wat anders is het afdrukken van een RAW bestand ( hetzelfde geldt voor een JPG bestand). Camera, beeldscherm en printer dienen goed gekalibreerd te zijn om overal hetzelfde kleuren beeld te verkrijgen
Mijn IMac heeft wel een mogelijkheid om te kalibreren, maar die is uiterst beperkt. Hoe dat zou moeten voor mijn printer, camera en dus eigenlijk ook mijn beeldscherm, daarvan heb ik geen flauw idee. Ik constateer, dat mijn uiteindelijke product een foto print (lCanon Pixma pro 100 S) altijd afwijkt van het beeld schermpje van mijn camera (Canon Powershot G 3x) en het grote beeldscherm van mijn iMac. ik kan er wel iets aan doen door in RAW de kleuren op mijn beeldscherm iets te wijzigen, waardoor ik een iets gewijzigde print krijg, die dan meestal de werkelijke kleuren het meest benadert. Maar vaak is dit een kwestie van experimenteren en het kost nogal wat inkt. Ik heb veel op internet gezocht, maar nooit een duidelijk beeld kunnen krijgen, hoe ik dit kan doen. Ik houd me aanbevolen voor iemand, die me dit goed duidelijk kan maken.
Ik lees nauwelijks iets over het gratis programma RawTherapee. Ik wil wat gaan oefenen met raw-foto’s en daarna misschien als hobby hiermee verder gaan. In dat geval wil ik geen geld uitgeven voor iets waarvan ik (nog) niet zeker weet of ik er mee door ga. Iemand opmerkingen over RawTherapee?
Hallo Laura
RAW dat is het helemaal lees ik altijd. Dus ik dacht dat wil ik ook eens ervaren.
Nu een klein maandje bezig met Raw foto’s en eerlijk ik zie minimaal verschil tussen raw en jpeg sterker nog ik vindt mijn jpeg scherper dan mijn Raw foto’s maar misschien ligt dat aan mijn skils.
En nadeel vindt ik de tijd wat ik kwijt ben aan het bewerken van een foto, dat ik eigenlijk beetje het zin van mijn hobby eraf begin te raken.
Mijn hobby is foto’s maken en klein beetje bewerken wat nog prima kan met een jpeg bestand.
Dat je JPG foto’s scherper zijn dan de RAW-bestanden is omdat je camera de JPG’s zelf al iets ontwikkeld en verscherpt. Bij RAW heb je hier zelf de controle over. In dit artikel wil ik je laten zien wat de meerwaarde van RAW is. Maar als het je hobby verpest, dan ben ik de laatste die zegt dat je altijd voor RAW moet gaan uiteraard. Kies dan alsjeblieft voor JPEG.
Als ik al deze teksten lees moet ik vaststellen dat ik als begingeling de bomen door het bos niet meer zie, ik zelf nam foto’s altijd in JPEG als reden dat ik deze niet hoefde nabewerken, door vele youtube video’s te bekijken van Jtoolman (Jose Rodrigues) blijkt dat JPEG foto’s eigenlijk samengeperst worden waardoor dit formaat niet alle kleuren meer bezit. Mijn vraag is als ik RAW foto’s bewerk in lightroom 6 en men wil deze zelf uitprinten op een canon pro printer dan moet men deze na bewerking converteren naar JPEG om ze te kunnen uitprinten, heeft de geprinte foto in JPEG formaat nog dezelfde kwaliteit als de in lightroom (DNG) bewerkte foto, gezien dat de kleuren worden samengeperst in JPEG zou ik denken van niet?
Je kunt vanuit Lightroom rechtstreeks printen. Waar je dan wel rekening mee moet houden, zijn kleurruimtes. Dát is pas een ingewikkeld onderwerp ;)
Hoi. Ik heb sinds kort een nieuwe camera die RAW C3 maakt. Nu kan hij ze niet lezen in adobe photoshop cs6 extended. Hoe kan ik dit oplossen?
Ik wil soms toch net iets aparts doen met de foto.
Het kan zijn dat Photoshop CS6 dit niet ondersteunt, dat zou je even moeten nakijken. Een andere oplossing is om je foto’s te bewerken in de nieuwste versie van Lightroom,.
Uhm, de belichting van de JPEG voorbeeld is veel beter dan die in RAW…?
Zeker dat je de foto s niet omgewisseld hebt?
Het verschil in belichting tussen de JPG en RAW foto is zo goed als gelijk. Waar je naar moet kijken in dit voorbeeld is het wit van de wolken. Deze overbelichting was met de JPG niet meer te corrigeren.
RAW contra JPEG.
Dit is m.i een oeverloze discussie. Het artikel van Laura geeft precies aan wat het verschil is tussen RAW en JPEG. Zelf sta ik ook voor de vraag of ik wel de overstap naar RAW moet nemen, echter…..Het is geen overstap maar een mogelijke aanvulling op JPEG. Immers, Bij het streven naar de voor mij perfecte foto ( bijv. niveau 90%) sta ik voor drie vragen.
1e De persoonlijke opvatting over wat (voor jou) perfect genoeg is ,60% of 90%. Is het bijv. in het artikel van Laura voldoende dat alleen de gewenste wolk in je opname staat, of had je ook de details in die wolk willen zien? (gemiste kans in JPEG dus). Dus details of niet?
2e sommigen onder ons zien het als een aantrekkelijke uitdaging om die gemiste kans in de nabije toekomst te voorkomen door net zo lang met JPEG te experimenteren tot het gewenste resultaat (technisch) haalbaar blijkt en snel kan worden ingesteld. Na dagen, weken maanden? Desnoods, want dat is de sport. Wellicht zal hij/zij na enige tijd ook zonder RAW ,met de juiste camera-instellingen, het 60% kwaliteitsniveau behalen. Dus langdurig en buitenshuis oefenen ja/nee?
3e weer anderen hebben de lat hoger gelegd en willen ook de ongebruikte mogelijkheden ( dus de resterende 30%) uit de opname benutten.
Dan wordt het tijd om voor RAW te kiezen. Het alternatief is om NU voor RAW te kiezen en daarmee het moeizaam veranderen van de camera-instellingen ter plekke, te omzeilen.
Het onderkennen en toepassen van de correctie mogelijkheden van een RAW bewerkingsprogramma is ook een spannende leertijd , is m.i echter korter, effectiever maar wel binnenshuis. Dus RAW nu of Later?
Omdat ik zelf ook voor deze keuze sta kom ik na het lezen van deze openbare biecht tot de conclusie dat ik toch kies voor een RAW-bewerking. In ieder geval kan ik dan altijd nog eens proberen om op die 90% uit te komen. Ook een uitdaging ,toch??
Prima stuk en mooie discussie!
Nog een vraag. Indien je het RAW bestand bewaard, moet je dan het orginele RAW bestand bewaren (zoals deze uit de camera kwam) of het bewerkte RAW bestand ? (die je ook omzet naar JPEG)
In Canon DPP krijg je namelijk altijd de vraag of je het bewerkte RAW bestand wil opslaan. Deze overschrijft dan het orginele RAW bestand
De vraag is dus, welke op te slaan, orgineel of bewerkt (of beide, echter dan kost het wel erg veel opslagruimte!)
Gr
Henk
Ik ken het programma van Canon niet dus kan hier ook niet een goed antwoord op geven. Ik vraag me af of hij het RAW-bestand zelf ‘aantast’ als je de bewerkte versie opslaat, of dat hij een apart bestandje ‘ernaast’ opslaat. Zou je werken met Lightroom, dan wordt het originele bestand zelf nooit gewijzigd en dat heeft ook mijn voorkeur.
In Canon DPP wordt het originele RAW bestand niet overscherven, en als je het heel feitelijk beschouwd wordt er ook niets gewijzigd aan de RAW data maar wordt er enkel informatie (een ‘Recipe’ toegevoegd op een Non-destructieve wijze en kun altijd terug naar de oorspronkelijke versie of een aanpassing wijzigen. Een Canon RAW bestand wordt ook niet groter of kleiner wanneer je deze in DPP bewerkt. Je kunt een ‘Recipe’ ook in zijn geheel of enkel de gewenste delen daarvan kopieren naar één of meerdere foto’s.
Wanneer je met DPP je foto’s bewerkt is er geen enkele noodzaak om naast de bewerkte RAW betanden nog een originele versie te bewaren.
Open je een RAW bestand dat je hebt bewerkt in DPP in Photoshop, dan zul je ook niets zien van de gemaakte wijzigen, simpelweg omdat er aan het RAW bestand zelf niets is gewijzigd. Nadat je een RAW bestand hebt bewerkt in DPP zal je deze altijd moeten exporteren naar een JPG en/of (8 of 16 bit) TIFF bestand. Dit kan één voor één, maar ook met de handige Batch functie.
Deze nieuwe bestanden kan je eventueel nog verder bewerken met Lightroom, Photoshop of een ander programma waarmee jee JPG of TIFF bestanden kunt verwerken.
Hoi Laura,
Zet jij je RAW-bestanden om in DNG? Ik las er een artikel over op het web en vroeg me af of dit noodzakelijk is voor de toekomst bestendigheid van de RAW-bestanden. Tot op heden heb ik dit niet gedaan, maar na het lezen van het artikel overweeg ik het wel. Hoe kijk jij hier tegenaan?
Het staat om mijn lijstje met artikelen-om-een-keer-te-schrijven Kim. :) Vooralsnog het korte antwoord; niet perse nodig, kan soms wel handig zijn!
Ik heb het gevoel dat er hier twee verschillende thema’s met elkaar gemengd worden
Een goede foto nemen: een kunst op zich zowel in RAW als JEPG met beide zijn voordelen .
een goede foto bewerken : bewerken kan met beide een goed resultaat geven maar het is
onbetwistbaar dat in JEPG beperkt bent in tegenstelling van RAW.
Foto bewerken is dan ook een complex iets waar je veel tijd in investeert vooral om het goed onder de knie te krijgen ,iets waar velen van ons tegen opzien ;(voor velen een goede reden om negatief te zijn tegen RAW)
Voor mij is foto bewerken een beetje verslavend en vind het erg foto’s te moeten bekijken waar zoveel meer uit te halen is .
Ik zou zeggen fotografeer in RAW en oefen veel met foto bewerken ,je gaat versteld staan hoe door je ervaring ,je foto’s veel meer worden dan een doorsnee foto.
Sinds kort heb ik een canon 7d. Hoe kan het dat de raw-foto’s die ik maak, in photoshop CS6 toch maar 8-bits aangeven? Dat zou volgend de specificaties 14 bits moeten zijn. Hoe kan ik dat veranderen?
ik heb een vervolg cursus gedaan en hier kwam ook de vraag in RAW of JPEG zelf vind ik dat je beter eerst je camera kunt leren wat zijn de mogenlijkheden en wat kan mijn camera
Grappig die discussie over wel of geen raw/jpeg. Ik heb lang geleden een fotografische opleiding gedaan net op het randje tussen analoog en digitaal. Voor beide manieren werd mij op het hart gedrukt “altijd een zo perfect mogelijke foto te maken zodat nabewerking niet of zo min mogelijk nodig is” met jpeg word je gedwongen het beste uit jezelf en uit je camera te halen en je bent meteen klaar voor de digitale media. Hoeveel je ook wilt bewerken in raw, je compositie en nieuwswaarde kun je er niet mee veranderen en ik denk dat daarin de meerwaarde van een goede foto zit. Steeds meer ‘fotogoeroes’ schijnen te vergeten dat het om beeldwaarde gaat. Om even op de gemiddelde profs van meneer Voorthuizen terug te komen: de gemiddelde prof weet echt wel hoe hij correct belicht en diafragmeert en hoe hij een foto schiet die blijft boeien. Daar heeft hij geen raw voor nodig. Met fantasie, lef en inzicht wordt hij een topper en ook daar heeft hij geen raw voor nodig. De gemiddelde hobbyfotograaf wil lekker met zijn camera en het onderwerp bezig zijn en niet achter de pc zitten om zijn foto’s te bewerken. Fotograferen doe je niet achter (of voor) de computer maar achter de camera.
Klopt Daniela. Tegenwoordig fotografeert iedereen er maar op los terwijl ze denken dat thuis wel wat mooier te maken. Fotograferen is vooral zien en nadenken. Spelen met licht!
Helemaal eens! Ik bewerk mijn foto`s nooit! Het is wat het is en als het niets is, gooi ik het weg. Ik hou van pure fotografie.
Zie RAW als je negatief en jpg als je afgedrukte foto. Dan is de keuze gelijk minder moeilijk.
daniela, je hebt 100% gelijk. ik kan het niet mooier verwoorden
Beste Laura,
Mijn vraag is hoe kan ik Raw foto’s vanuit Photo Gallery exporteren naar Raw Therapee om ze te bewerken?
Geen idee Jan! Ik beveel Lightroom of Photoshop aan voor fotobewerkingen. Andere programma’s ken/gebruik ik niet.
Tegenwoordig heb je Affinity photo om foto’s te bewerken. Door Apple aanbevolen. Ik had photoshop CS3 en ook final cut 4 voor films. Ik kon niet meer bij mijn films in. Opgebeld naar Apple. Antwoord: “ik moest niet verwachten van Apple, dat zij verouderde programma’s bleven ondersteunen. Bijvoorbeeld als ik een oude auto had en onderdelen niet meer kan vinden heb ik pech”. Dus degenen, die nu nog functionerende programma’s van Apple hebben, bedenk dat Apple ze zonder mededeling ineens niet meer laat functioneren, zonder waarschuwing. Verklaring van hun: Ze moeten hun systeem updaten (nu siri) en die kan niet praten met een veroudert programma.
Photoshop CS3 is in 2007 verschenen. Dat is 10 jaar geleden! Ik vind het op zich wel logisch dat Apple ergens een grens moet stellen van welke oude software ze blijven ondersteunen… Als je per se met die oude software wilt blijven werken, dan moet je dat niet op een nieuwe Mac willen doen (maar gewoon met je oude Mac blijven werken).
Ik fotografeer in RAW én JPEG Als ik niet tevreden ben over de JPEG ga ik met het RAW bestand aan de slag. Je hebt immers niet altijd de tijd om de camera de ideale instellingen te geven. Zeker bij een actiemoment heb ik geen tijd voor een uitgebreide lichtmeting oid. Ik snap dat mensen in JPEG goed willen kunnen fotograferen, je moet ook niet op RAW vertrouwen om een niet zo goede foto te redden, maar met RAW haal je het maximale uit je foto’s!
Ik fotografeer voor 98% in jpeg. Ik moet er niet aan denken dat al mijn vakantiekiekjes in RAW gemaakt zijn….! Voor verreweg de meeste situaties en toepassingen volstaat jpeg. Ik ken de voordelen van RAW en gebruik het zeker in situaties met ‘moeilijk’ licht (hoog contrast of situaties met veel kleurzwemen), en ook bij foto’s die bedoeld zijn voor publicaties of gemaakt zijn voor derden. Maar voor de foto’s die ik voor mezelf maak, volstaat jpeg meestentijds prima. Ik vind dat veel fotografen wat overdreven doen over het fotograferen in RAW/jpeg. Als je heftig wilt gaan bewerken of als je professional ben, is het logisch om voor RAW te kiezen maar ik durf te beweren dat in veel gevallen RAW onnodig is. Ook in jpeg kun je best nog een en ander corrigeren en bewerken. Zeker voor gewone afdrukken en vergrotingen en publicaties op internet (!) heb je echt geen megagroot RAW-bestand nodig!! 99,9% zal dat kleine beetje kwaliteitsverlies dat jpeg zou geven echt niet terugvinden.
Ik heb trouwens sinds een aantal maanden een paar Fuji X-systeemcamera’s, de jpeg’s die daar uit rollen zijn werkelijk fantastisch, er is geen geen enkele reden om te proberen dat resultaat zelf via bewerking van RAW-bestanden te bewerkstelligen…
Ik sluit me hierbij aan bij Marinus en zijn pleidooi om toch eens gewoon te doen en je camera op de beste kwaliteit te zetten!
En hoe zit het met DNG is het verstandig om RAW (in mijn geval NEF) om te zetten naar DNG ?
hallo beste Laura
Op de eerste plaats wat en leuke, interessante en leerzame site heb jij. Ik fotografeer met mijn Canon 7D sinds kort ook in RAW. Nu ben ik een boek aan het maken, waarbij je de foto over 1 of 2 bladzijden als foto kunt publiceren. maat 28 x 36 cm. Wat ik voorheen ook deed met mijn JPG foto’s. Ondanks dat mijn foto’s haarscherp zijn geeft het systeem een signaal dat de foto tot een bepaalde uitvergroting kan. max 33x 25 cm. Hoe komt dit ligt dit aan de RAW?
Alvast bedankt voor je antwoord en veel succes.met hartelijke groeten,
Willem
Hoi Willem, als jij de foto hebt geëxporteerd of opgeslagen met de maximale resolutie (aantal pixels), dan heeft dit niet met RAW te maken. Een RAW-bestand is namelijk altijd de maximale resolutie (een aantal specifieke camera’s buiten beschouwing gelaten). Je moet dan of de foto digitaal vergroten of even informeren bij het bedrijf waar je het foto-album wilt bestellen. Succes!
Laura, dit klopt niet: de Canon 7D II heeft 3 resoluties in RAW: Normaal (5472 x 3648), M (4104 x 2736) en S (2736 x 1824) !!
Ah goed om te weten!
Ik heb een 16 Gb kaartje en daar gaan er 543 op
Camera is Canon 700D
Beste Laura
Duidelijk antwoord bedankt.
ik wil over stappen naar raw heb 32gb sd kaart hoeveel raw foto's kan daar op?
Dat hangt er helemaal vanaf hoe groot jouw RAW bestanden zijn.
Fijn om op je site over Lightroom te lezen. Ik ben net een cursus begonnen maar kan dat allemaal niet zo snel bevatten. Door hier te lezen beklijft een en ander beter. Ik zie de cursus maar als een kapstok waar ik de komende tijd nog het nodige aan op kan hangen.
RAW's van Fuji zijn .RAF (in ieder geval op mijn X-T1)
Volgens mij geldt dat voor alle Fuji X-camera’s (RAW = .RAF). Daar heb je minimaal Lightroom 5.4 voor nodig (of een andere RAW-converter).
Klopt FUJI zijn RAF Bestanden .
Edwin, bedenk wel dat Jp(e)g een datacompressie vorm is. Hoe optimaal ook uitgevoerd, er treed altijd wat data verlies op. Ook in dit geval kan je toch iets minder dan de originele RAW.
Ik begrijp niet echt wat mensen tegenhoudt om in RAW te fotograferen. Natuurlijk moet je het leren! Alles moet je leren. Wat vroeger de Doka was, is nu Photoshop of Lightroom. Vroeger in de Doka werd ook wat afgeknutseld met tegenhouden en doordrukken om je plaatjes zo optimaal mogelijk te krijgen. Of in gevorderd stadium, kunst af te leveren. Wat mensen nu vaak neerbuigend als nabewerken, lees smokkelen, beschouwen is een totaal onbegrepen handeling. Je geschoten plaatje wordt pas een foto wanneer hij netjes is afgewerkt.
Je wilt een foto die je wilt publiceren toch net die "touch" meegeven die hem voor jouw zo speciaal maakt.
En natuurlijk hoort de Manual stand daar bij om hem in het beginal zo optimaal mogelijk te schieten. Wanneer je dat gewoon doet dan weet je binnen de kortste keren niet beter. Dan wordt het gedraai en gedruk op knopjes een automatisme die je blind uitvoert. Dan wordt de automaat zelfs hinderlijk want die doet niet wat jij wil.
Oefening baart kunst! In Jpeg fotograferen beperkt je mogelijkheden zo, vind ik. Dat geeft een gevoel van zonde wanneer ik foto's zie waar zo veer meer inzit. Ook in zwart/wit.
Ik fotografeer al een paar jaar in RAW en zet ze om via Lightroom, soms wil ik een foto nog eens bewerken maar geeft Lightroom ze niet meer in het overzicht, hoe vind ik ze dan terug ?
Ik denk dat dit met de organisatie binnen Lightroom heeft te maken, niet zozeer of het een JPG of RAW is. Wellicht staat het antwoord in het artikel over foto’s kwijt in Lightroom en hoe je deze kunt terugvinden.
JPEG is een al bewerkte RAW. De kleuren zijn wat meer prominenter met wat polarisatie. Daarom oogt de JPEG op eerste zicht beter.
Ik fotografeer al weer een hele tijd in raw en dat is vaak mijn redding geweest bij onderbelichte foto's (bij evenementen heb je vaak maar een kans op een foto en kun je niet eventueel verkeerde instellingen corrigeren en dan een nieuwe foto maken).
Nu Heb ik toch een vraagje over de twee bewerkt foto's hierboven….Zijn die niet omgedraaid?
Op de Jpeg foto (zoals nu aangegeven) vind ik de rotsen er beter uitkomen als op de RAW bewerkte foto eronder..
In het voorbeeld gaat het mij om het corrigeren van de heftige overbelichting in de wolken. Bij de JPG foto zie je witte (uitgebeten) stukken, terwijl dit bij de RAW foto niet gecorrigeerd is. Er is inderdaad een kleine verschil t.o.v. het detail in de rotsen, ik had de schaduwen iets mogen oplichten. Wat ik echter belangrijker vind is om te laten zien dat als iets écht overbelicht is in JPG, dat je dit niet meer kan corrigeren, maar vaak met RAW nog wel. Ik hoop dat het zo duidelijker is.
De eeuwige discussie. Ik wil niet bewerken. Gewoon proberen voor het beste resultaat. Dus dan denk ik Jpeg voor mij.
volgens de product manager van photoshop, in een seminair tijdens de foto3daagse 2 jr geleden, kun je jpg opnamen net zo corrigeren( in de raw converter van het cameramerk dat je gebruikt) als raw bestanden. alleen de iso-waarde van het bestand is dan niet meer te corrigeren. waarvan acte. velen die ik deze wijsheid meedeelde hebben de proef op de som genomen en zijn tot dezelfde conclusie gekomen. je moet dan wel de jpg bestanden openen in de raw-converter en niet in photoshop zelf !
Ik ben het hier niet helemaal mee eens. Je kunt weliswaar hetzelfde type bewerkingen uitvoeren, je kunt niet altijd hetzelfde resultaat bereiken! Zie hierboven mijn voorbeeld met het stukje overbelichting. Die informatie zit bij een overbelichte foto simpelweg niet meer in een JPG, en dus niet te corrigeren. In een RAW zit dit wel.
Beste Laura. Goed en duidelijk artikel. Toch als fotograaf en docent een kleine opmerking. Ik leer mijn cursisten altijd in JPEG fotograferen. Alleen daarmee kunnen ze alles uit de camera krijgen. Alle instellingen die E gebruiken worden ook “verwerkt ” in het resultaat. Daarmee ben ik een purist en komt de foto uit de camera. Indien je in RAW fotografeert doet de camera in beginsel niets met deze instellingen. Op je display zie je wel een JPEG resultaat. Maar om zuiver te leren fotograferen doe je dat in mij visie in JPEG. Maar ook ik gebruik af en toe RAW bij bijvoorbeeld een bruiloft. Vaak minder tijd. Maar JPEG versus RAW zal een discussiepunt blijven. Maar nogmaals, om zuiver en technisch te fotograferen doe je dat in JPEG is mijn overtuiging. Doet niets af aan je uitstekende artikelen en website. Compliment
Dankjewel voor je toevoeging. Je kunt het natuurlijk ook omdraaien wat betreft de instellingen waarmee je de foto ‘verwerkt’. Juist door in RAW te fotograferen heb je naderhand veel meer keuze en mogelijkheden, en ben je niet beperkt tot een enkele setting die je tijdens het fotograferen aan had staan. Dan moet je die keuze natuurlijk achteraf wel maken bij het bewerken in RAW, maar als je fotografeert in JPG en je vind die instellingen zo belangrijk, dan moet je in feite ook bij elke foto een bewuste keuze maken. In mijn ogen is er immers geen één setting die op álle foto’s toepasbaar is….
misschien weet jij een antwoord op mijn groot probleem. Ik heb een imac. ik importeer hier RAW foto's op. Zet ze daarna als ik ze wil gaan bewerken in lightroom. Dan zijn het meteen jpeg's geworden. Ook als ik ze van de iphoto (imac) op een stick zet maakt hij er meteen een jpeg van. Als ik foto's in lightroom importeer houd ik wel de RAW. Dus mijn computer doet iets niet goed!!!!
Ik denk dat er iets mis gaat met de methode waarop je foto’s op je iMac zet. Gebruik je iPhoto? Dan is mijn vermoeden dat het probleem daar ligt. Ik heb er zelf weinig ervaring mee… maar hoor van cursisten niet altijd de positieve geluiden.
Ik fotoografeer ook altijd in raw. Juist ook om achteraf de belichting aan te passen of de kleur etc. In photoshop cc is tegenwoordig een rawfilter, en daarmee kun je een jpg foto opdezelfde manier aanpassen als je zou doen met een raw foto….
Sinds een fotografiecursus in Frankrijk ben ik, nog meer dan ik al was, overtuigd dat fotograferen in jpeg eigenlijk dé manier is om te fotograferen. Je wordt gedwongen na te denken hoe je een foto neemt en welke instellingen je daarbij nodig hebt. Alles voor een technisch goede foto zit in immers de camera. Fotograferen in raw is waarschijnlijk ook leuk maar dan moet je van bewerken houden. Mijn keuze is het niet. Mijn uitdaging is om goede foto’s te maken in jpeg. Lukt lang nog niet altijd, maar er zit progressie in en dat is voor mij de kick van het fotograferen. Fotograferen in raw is m.i. lol hebben in computernabewerking. Dank overigens voor je leuke informatieve rubrieken!
Je zult mij ook nooit horen zeggen dat je niet moet streven naar een goede belichting in de camera. Dat moet je altijd. Maar volgens mij zeg je zelf al waarom jij ook gebaat zult zijn bij fotograferen in RAW; het lukt je nog niet altijd. In zo’n geval hoeft een foto niet meteen mislukt te zijn, maar kun je er in RAW nog steeds iets mee, zoals ik laat zien met het voorbeeld van de overbelichting.
Oké. Maar als je de foto overbelicht is het toch geen goede foto? Waarom zou je gaan overbelichten? Leer dan eerst een een goede perfect belichte foto te maken. En misschien wel het belangrijkste: Om een goede jpg foto te maken moet je je camera erg goed leren kennen. En wat is daar mis mee? Bij het maken van een goede jpg foto dien je oa de belichting, het contrast, de kleurtemperatuur en saturatie in de camera goed in te stellen. En als je daar een beetje ervaring in krijgt gaat dat best snel, Wil je dat allemaal niet doen, ga dan lekker in RAW fotograferen. Maar wil je de perfecte foto in camera maken, leer dan je camera kennen en ga ieens een keer in jpg fotograferen. Dan MOET je wel direct een goede foto maken. En dat kan ook vooral ook heel erg leuk zijn.
Nb. De foto die je gebruikt hebt in het voorbeeld is gewoon fout belicht. Kijk eens naar de ruimte aan de linkerkant van het histogram! Dan kun je toch beter leren om een goede foto te maken, dan te corrigeren in de nabewerking? En begrijp mij niet verkeerd. Ik heb niets tegen het fotograferen in raw. Maar het is zeker niet beter. Het is een keuze! Wil je de perfecte foto in camera maken: Durf dan in jpg te fotograferen. Wil je nabewerken: ga dan in raw fotograferen!
Misschien moet je het artikel even iets beter lezen Eddy. De foto die ik als voorbeeld gebruik, is inderdaad onderbelicht. Staat er ook gewoon onder. ;) Ik gebruik de foto om te laten zien wat je nog voor informatie uit een JPG kunt halen en welke informatie er nog in een RAW zit. In de tekst erboven zeg ik bovendien ook dat je altijd moet streven naar een belichting zo goed mogelijk in de camera. Maar mogelijk dat dit niet lukt of je tegen een beperking aanliep… Dus eigenlijk is mijn reactie een herhaling van wat al in de tekst staat…
Opmerkelijk:een paar maanden geleden stond in Digital Photo een uitgebreid artikel over de vele voordelen van fotograferen in RAW. In hetzelfde nummer een interview met een Engelse prof die o.a. veel beroepsmatig fotografeert in de Royal Albert Hall in Londen. 80% van zijn foto ’s fotografeert hij in….JPEG! Veel makkelijker in de nabewerking! En de resultaten doen niet onder voor die van foto’s die in RAW zijn geschoten.
Voor de gemiddelde prof is de nabewerking van RAW-foto’s veel te arbeidsintensief. Hou toch eens op met dat bewieroken van RAW!
Hear hear! ;)
Wie houd er nou van gemiddelde profs? Alleen de beste verdienen hun brood goed! Zolang ze maar genoeg geld verdienen doen ze het gemiddelde, dus schieten ze niet in raw? Zonde.. Don’t change your passion for money and glory. Je gaat geen prof worden om het gemiddeld te doen, dan ruil je je passie in voor geld. Dat is bij wijze van spreken hetzelfde als je je vrouw of man gaat inruilen voor geld. Een prof die met alle passie te werk gaat, zal altijd in raw schieten wanneer foto’s nabewerkt moeten worden. Moeten foto’s niet nabewerkt worden, dan is Jpeg een optie, maar zeker geen must. Er kan in elke omstandigheid in RAW geschoten, andersom niet.