Voor een foto is een goede belichting belangrijk. Met belichting wordt niet bedoeld hoeveel licht er op het gefotografeerde onderwerp schijnt, maar het licht dat de sensor ‘belicht’. Een foto met een goede belichting van de sensor wordt dus niet te donker, niet te licht, maar precies goed. Om dit te bereiken moet een juiste combinatie van diafragma, sluitertijd en ISO worden gekozen. Dit wordt geïllustreerd in de belichtingsdriehoek. Wat de belichtingsdriehoek is en hoe dit werkt, dat lees je in dit artikel.
In de belichtingsdriehoek staat elke hoek voor één van de variabelen die de belichting beïnvloeden.
Voor het geval dat je ze nog niet kent, dat zijn:
- diafragma, de lensopening (lees hier meer over diafragma)
- sluitertijd, de tijd dat het licht op de sensor valt (lees hier meer over sluitertijd)
- ISO, de lichtgevoeligheid van de sensor (lees hier meer over ISO)
De belichtingsdriehoek
Hoe werkt de belichtingsdriehoek?
De belichtingsdriehoek laat zien dat de verhouding tussen deze drie variabelen precies goed moet zijn, alleen dan vormen ze samen een mooie gelijkzijdige driehoek. Dit kun je zien als een teken dat de foto goed belicht is en dus niet te licht of te donker.
Verander je echter één van de variabelen, bijvoorbeeld door het aanpassen van het sluitertijd, dan verander je als het ware één van de punten van de driehoek. Zouden de andere hoeken gelijk blijven (dus bij eenzelfde diafragma en sluitertijd), dan heeft de driehoek geen gelijke zijden meer. De belichting klopt dus niet meer; de foto kan te licht of te donker worden. Om de belichting weer te herstellen, moet daarom ook een andere hoek aangepast worden.
In het voorbeeld hieronder zie je dat een aanpassing van de sluitertijd gecorrigeerd wordt met een aanpassing in het diafragma. Wordt de sluitertijd bijvoorbeeld korter, dan komt er minder licht naar de sensor. Dit moet gecompenseerd worden met een groter diafragma. De driehoek wordt op die manier weer gelijkzijdig, de belichting is dus weer goed!
Je leert meer over de belichtingsdriehoek en het kiezen van de juiste instellingen in de online fotografie cursus “Nooit Meer Op De Automatische Stand Fotograferen”.
![Slecht licht bestaat niet [video]](https://vinkacademy.nl/wp-content/uploads/noorwegen_1893-500x383.jpg)
Ik volg nu een paar maanden je cursus “nooit meer op de automatische stand fotograferen” en word alleen maar enthousiaster. Ik zat altijd maar een beetje te pielen en nu snap ik tenminste wat ik met diafragma, iso en sluitertijd moet en wanneer ik welke keuze moet maken. Ik ben nog maar halverwege de cursus, maar vind het tot nu toe heel duidelijk uitgelegd en heel toepasbaar.
Dankjewel Caroline, superfijn om te lezen!
Dag Laura,
misschien een beetje late reactie, maar ik zag het (ook) niet eerder. Ik heb je belichtingsdriehoek bestudeerd en vergeleken met mijn camera. De sluitertijd kan ik instellen, de ISO waarde geeft weinig problemen, maar dat DIAFRAMGA kan ik maar niet terugvinden ;-)
Dank je wel voor je leuke verhalen, ik lees ze met genoegen en het levert altijd weer wat stof tot nadenken op.
Hoi Huib, ik weet vrij zeker dat jouw camera ook een diafragma heeft die je kunt instellen. Als je daar meer over wilt leren, kijk dan eens naar mijn online fotocursus.
Super tevreden over de boeken , reisfotografie en iedereen fotosmart ! Mooie boeken en duidelijke uitleg ! En snelle service ! 👌🏻👌🏻👌🏻
Dank je wel Laura, dat je deze kennis met ons wilt delen!!! En wat een heldere uitleg!
Dit is wel allemaal vrij super duidelijk en goed uitgelegd en dit zowel voor beginners als voor gevorderden. Ik zou zeggen, doe zo voort. Ik ben sinds mijn 15de begonnen met fotografie en dit met een geleende camera (Linhoff 6×6) van mijn vader. Dit was geweldig en van het een kwam het ander en dan een Canon AE1 dan een A1 en dan door toenmalige problemen met het sluitergordijn van de A1,dewelke de toenmalige techniekers van Canon niet opgelost kregen ben ik overgestapt naar het Nikon professionele gamma met de aankoop van een F3 en dit nog zelfs via de perskaart van mijn dealer. Daarna volgde dan een F4 enzo verder tot nu een Nikon D3X welke ook voor de meeste, al gepasseerd is, maar toch nog een up-to-date camera is. Dit alles uiteraard met de nodige objectieven. Uiteraard fotografeer ik al jaren manueel en dit kan perfect met een Nikon doordat je zelfs met oude objectieven van het analoge tijdperk kunt werken. En zelfs perfect. De sturing van deze moderne Nikon cameras kunnen nog de oude objectieven aansturen, weliswaar in manueele stand.
als je de sluitertijd aanpast zoals hierboven aangegeven ben je dan verplicht om de diafragma aan te passen of kan dat ook met de iso?
Hoe zit het met standaard waarden??? zijn er standaard waarden aan de sluitertijd tegenover de iso en diafragma???? ik heb nu zo veel gelezen, overloot aan info…
Als je de sluitertijd aanpast moet je het diafragma aanpassen, of de ISO waarde inderdaad. Of allebei, afhankelijk van hoeveel je ze aanpast. Hoe dit allemaal précies zit, leer je allemaal in de online cursus.
Ik vind je uitleg erg duidelijk, nu nog even oefenen ;-)
Dank je wel Laura, wat leg je alles toch duidelijk uit!
Beste Laura,
Wat ben ik toch blij dat ik je site heb ontdekt. Jou manier van uitleggen spreekt mij enorm aan.
Ik weet nu waarop ik moet letten bij pannen/meetrekken. Dankjewel voor de heldere uitleg.Nu flink oefenen natuurlijk.
Laura, mooi zoals jij dat doet uitleggen.
Lekker helder, top !
Hallo, ik leer elke keer weer iets als ik je stukjes lees.
Goed Hoor.