Wat is witbalans?

Bij het fotograferen is het erg belangrijk dat je de juiste kleuren krijgt in de foto. Daar zorgt onder andere de witbalans voor. Wat is witbalans en hoe werkt het? Dat lees je in dit artikel.

Elke lichtbron heeft een bepaalde soort ‘kleur licht’. Je hebt dit vast wel eens gezien bij een lampenwinkel; de ene lamp heeft een wat warmere uitstraling dan de andere.

Hetzelfde geldt voor het licht dat je buiten ziet. De zon geeft niet altijd dezelfde kleur licht, dit verandert gedurende de dag. Aan het begin en aan het eind van de dag is de kleur van het licht warmer, zoals bij het gouden uurtje. En op een bewolkte dag, bepaalt ook de bewolking de kleur van het licht.

Dat elke lichtbron een verschillende kleur heeft, valt ons niet altijd op omdat onze hersenen hiervoor automatisch corrigeren. Wanneer je een wit papiertje bekijkt en je doet dit binnen onder een lamp, dan is voor ons dat papiertje wit. Ga je naar buiten met datzelfde papiertje, dan is het nog steeds wit. Terwijl de lichtbronnen zeer waarschijnlijk verschillende kleurtemperaturen hebben. Je hersenen houden je dus eigenlijk voor de gek, om te zorgen dat je niet gek wordt. ;)

Wat is witbalans?

Voor de camera betekent het, als wij hetzelfde witte papiertje gaan fotograferen, dat de camera ook voor de verschillende lichtkleuren moet corrigeren. Dit noemen we witbalans. Je geeft met de witbalans dus als het ware aan welke ‘kleur’ eigenlijk wit is.  De witbalans wordt aangeduid met een zogenaamde kleurtemperatuur in de maat Kelvin.

Bij deze foto is de witbalans goed ingesteld; de kleuren kloppen.

Kleurzweem

Wanneer de witbalans niet klopt, krijg je verkeerde kleuren. Er is dan als het ware nog een ‘vleugje’ van een andere kleur te ontdekken. Dit heet een kleurzweem.

Staat de witbalans op een zonnige dag ingesteld op gloeilampenlicht,dan wordt de foto een stuk blauwer. Staat een foto met kunstlicht juist op gloeilamplicht ingesteld, dan worden daar de kleuren correct. Hieronder heb ik een aantal voorbeelden van een foute witbalansinstelling. De foto’s zijn daardoor te geel of te blauw. Gebruik het schuifje om het beeld te vergelijken met de foto met de juiste witbalans.

Witbalans bewolkt

Witbalans schaduw

Bij kleur zie je eerst de verschillende kleuren, met daaronder de verschillende functiesWitbalans kunstlicht

Witbalans TL-licht

Bij de foto’s hierboven was er sprake van daglicht en de witbalansinstelling van daglicht zorgde ook voor de juiste kleuren.

De foto hieronder (die ik maakte voor mijn kerstkaart) zijn gemaakt met kunstlicht. Je ziet dat bij de witbalansinstelling daglicht, de foto ook te geel is. Het witte papier op de ondergrond is haast sepia-kleur.

Je camera kun je instellen op verschillende witbalans voorkeuren of je laat de camera automatisch de witbalans bepalen. Blijkt in geval van het laatste instelling dat de kleuren niet kloppen, kies dan een andere instelling, vooral als je in JPEG fotografeert. Fotografeer je in RAW, dan pas je de witbalans achteraf nog gemakkelijk aan.

Het is natuurlijk niet altijd belangrijk dat de kleuren precies kloppen. Soms wil je een foto met een kleur een bepaalde sfeer meegeven, of is het gewoon leuk om er mee te spelen, zoals bij een silhouetfoto.

Wil je meer weten of witbalans, zoals hoe je deze instelt op jouw camera, welke mogelijkheden er zijn en welke je hiervan kiest voor natuurgetrouwe kleuren of creatieve effecten? Dat leer je in de online fotografie cursus “Nooit Meer op de Automatische Stand Fotograferen”!