Als portretfotograaf is het contact met de persoon voor de camera altijd erg belangrijk. Heb je het liefst dat iemand recht in de camera kijkt? Of kijkt iemand er ook wel eens langs of opzij? In geval van het laatste is het belangrijk om te letten op kijkruimte.
Wat is kijkruimte?
Met kijkruimte wordt de ruimte naast het hoofd bedoeld, aan dezelfde kant als de kijkrichting van de persoon die je fotografeert. Kijkt iemand naar links, dan zorg je dus dat er aan de linkerkant van het hoofd veel vrije ruimte is in beeld. Deze kijkruimte maakt de foto vooral een stuk rustiger om naar te kijken (en daarmee mooier). Als iemand juist tegen de ‘rand’ van de foto aan kijkt, dan kan je dit een soort van ‘opgesloten’ gevoel geven. Onbewust vind je de foto dan vaak ook iets minder mooi.
Voorbeeld van veel kijkruimte. Naast het hoofd zit lege ruimte, aan dezelfde kant als de kijkrichting.
Geen kijkruimte. De persoon kijkt tegen de rand van de foto aan.
Foto’s met kijkruimte.
Hieronder zie je verschillende kinderfoto’s waarbij de kijkruimte is toegepast in beeld. Beweeg de slider over de foto om dezelfde foto te bekijken, maar dan zonder de kijkruimte. Vergelijk die foto’s eens met elkaar, welke vind je mooier en prettiger om naar te kijken?
Bij de bovenste foto kijkt het meisje op de foto (Pipp) echt helemaal opzij. Het middelste meisje (Emmy) heeft haar neus al minder opzij gedraaid. En de op de laatste foto wijst de neus van Bente vrijwel recht naar de camera, maar kijken haar ogen duidelijk opzij. Gebruik als vuistregel dat kijkruimte belangrijker wordt naarmate het model meer van de camera weg kijkt. De kijkruimte is dus niet alleen belangrijk als iemands gezicht meer en profil / van opzij gefotografeerd is, maar ook als de blik opzij gericht is. Houd hier rekening mee in je compositie.
“Wat ziet de persoon dan?”
Soms kan een foto met weinig kijkruimte ook de vraag oproepen: “Waar kijkt de persoon nou naar?”. Dat heb je misschien bij de foto hieronder van Kaatje. Maar is het erg dat je niet precies weet wat ze ziet? Ik denk van niet. Soms krijg je door de kijkruimte trouwens wel een idee, omdat je door de lege ruimte meer van de omgeving ziet.
Wel kijkruimte maar je ziet niet wat Kaatje ziet. Maar dat is niet erg!
Kijkruimte: kaatje kijkt naar de koeien. Tenminste, hier ga je vanuit vanwege de koe die je rechts van haar hoofd ziet staan. Maar het kan ook zijn dat recht voor haar neus een geit staat. Je weet niet precies wat ze ziet!
Kijkruimte bij dierenfotografie
Kijkruimte is ook iets wat je goed kunt toepassen als je een (huis)dier fotografeert, bijvoorbeeld je hond of kat.
Mijn hond kijkt opzij en dus heb ik haar ook kijkruimte gegeven in de foto.
Houd jij altijd rekening met kijkruimte als je iemand fotografeert?
