Zijn jouw foto’s soms niet scherp, terwijl je zeker weet dat je de camera juist hebt ingesteld? Dan heb je misschien last van front- of back focus. In dit artikel leer je wat het is, hoe je controleert op back- en frontfocus en hoe dit weer opgelost kan worden.


Download hier de focuskaart

Wat is back focus? Wat is front focus?

Bij back focus en front focus ligt de scherpte in de foto niet op de juiste plek. Bij back focus ligt de scherpte achter het scherpstelpunt. En bij frontfocus ligt de scherpte er juist voor. Het is geen fout van jou, het is een fout van de camera en de lens. En die verkeerde focus is dus vooral vervelend als je fotografeert met weinig scherptediepte, want juist dan is de scherpte in de foto zo beperkt.

Hoe ontstaat back of front focus?

Voor het scherpstellen zitten er in jouw camera speciale sensoren die de scherpstelmotor in het objectief aansturen. Dus die regelen de autofocus. Alleen als die sensoren niet goed uitgelijnd zijn, dan kloppen hun waardes dus niet. En het resultaat is dus back of front focus. Soms is dit een fabrieksfout, soms is het iets met de firmware, maar het kan ook ontstaan omdat jouw camera of objectief een onbewust tikkie heeft gehad. Of een keer is gevallen.

Controleren op back of front focus met de focuskaart.

Om te controleren of dit bij jouw camera aan de hand is, is er een simpele test. Download deze focuskaart en print die uit op A4.

Zet je camera dan op een statief en richt die in een hoek van ongeveer 45 graden op het papiertje. Je stelt een groot diafragma in en zet het middelste scherpstelpunt van jouw camera op de streep in het midden van de focuskaart. Waar staat ‘hier scherpstellen’. Controleer of de focuskaart precies recht voor de camera ligt, dat is belangrijk voor het eindresultaat.

Als je goed hebt scherpgesteld met de autofocus, maak je enkele foto’s. Voor iedere foto laat je de camera opnieuw scherpstellen. Als jouw objectief een focusring heeft, kun je eventueel daar aan draaien, zodat je zeker weet dat de camera de focus helemaal opnieuw zoekt.

Bekijk daarna de foto’s op de computer en zoom in op het midden van het beeld. Als je de focuskaart precies recht voor de camera had liggen én in het midden hebt scherpgesteld, dan moet de tekst in het midden van de pagina (in de zwarte balk) en ‘deze tekst hoort scherp te zijn’, dus scherp zijn.

Dit was de originele foto, gemaakt met een 24-70mm en f/2.8

Ingezoomd. De tekst in het midden is goed scherp en er is dus geen back of front focus. Klik om de afbeelding groter te bekijken.

Als de tekst niet het scherpste deel van de foto is, kijk dan naar de streepjes aan de zijkant. Bij front focus ligt de scherpte op de onderste helft van het beeld. De scherpte ligt teveel naar voren.

De tekst in het midden is niet goed scherp. Het scherpste deel van de foto zijn enkele lijntjes onder het midden. Deze foto heeft dus front focus.

Ligt de scherpte juist op één van de lijnen op de bovenste helft, dan is er sprake van back focus. De focus ligt dan teveel naar achter.

En dit is een voorbeeld van back focus.

Wat moet je doen bij back of front focus?

Back of front focus is goed op te lossen door de camera en het objectief te kalibreren. Hierbij wordt de precieze afwijking vastgesteld en een correctie ingesteld. Je kunt dat zelf doen, maar dat is wel een heel nauwkeurig klusje en je wilt het vooral niet erger maken, dus mijn advies is om dit ook echt aan een expert over te laten. De focuskaart op deze pagina, is echt alleen een hulpmiddel om vast te stellen óf er sprake is van back of front focus. Is de tekst in het midden scherp? Dan is alles goed. Is de tekst niet scherp, dan vertellen de streepjes of het front of back focus is. Voor het kalibreren kun je naar het servicepunt van het merk van jouw camera mailen, maar er zijn ook andere bedrijven die dit doen.

Meer leren?

Back en front focus zijn twee begrippen die ook staan uitgelegd in mijn boek Iedereen FotoSMART. En over deze twee heb ik nu een artikel en video gemaakt, maar dat ga ik echt niet doen voor alle (meer dan 150!) fotografiebegrippen die in dit boek zijn uitgelegd. Dus, wil jij meer leren over fotografie, wat een begrip inhoudt, hoe het werkt en hoe je iets gebruikt bij het fotograferen? Bestel het boek Iedereen FotoSMART dan hier.