Waterval fotograferen: 13 tips

Hoewel Nederland ook een paar watervallen heeft, kom je vooral op reis watervallen tegen. Het water klettert omlaag en dat ziet er gaaf uit. Maar hoe fotografeer je een waterval het best? In dit artikel geef ik je 13 tips voor het fotograferen van watervallen!

1. Kies de sluitertijd afhankelijk van het effect

Er zijn eigenlijk twee effecten om na te streven bij het fotograferen van een waterval. De eerste is dat je het vallende water bevriest. Je ziet duidelijk de waterspetters en de beweging van de waterval. Vooral bij grote en hoge watervallen laat je hiermee de kracht van het water zien. Gebruik voor het bevriezen van het water een korte sluitertijd, bijvoorbeeld 1/250s.

Het tweede effect is dat je het vallende water juist een heel zacht effect geeft door bewegingsonscherpte. Het vallende water krijgt een melkachtige uitstraling (‘engelenhaar’) en maakt de foto vaak rustiger. Gebruik hiervoor een langere sluitertijd bijvoorbeeld 1/10s of een halve seconde. Zelf ben ik een enorme fan van lange sluitertijd bij het fotograferen van watervallen, maar het blijft natuurlijk een kwestie van smaak.

Gebruik de vergelijkingsslider om het verschil goed te bekijken. 

Meer leren over welke sluitertijd je nodig hebt in welke situatie? Dat leer je in de online fotografiecursus.

2. Waterval fotograferen? Gebruik een statief

Een statief is noodzakelijk als je een lange sluitertijd hebt ingesteld om de bewegingsonscherpte van het water te pakken. Geen statief bij je? Wees dan creatief! Misschien kun je de camera ergens veilig op een rots zetten?

3. Gebruik een zonnekap

Als veel water tegelijkertijd omlaag valt – en dan ook nog eens van een grote hoogte – dan geeft dit meestal een nevel. Je voelt het als een frisse bries als je in de buurt van de waterval staat. In deze nevel zitten miniscule waterdruppeltjes en die wil je natuurlijk niet op de voorkant van je lens. Houd daarom rekening met de windrichting en gebruik een zonnekap. Door de zonnekap houd je vaak al een groot deel van de nevel tegen.

4. Houd een lensdoekje bij de hand

Zorg dat je een (extra) lensdoekje in je camera tas stopt als je van plan bent een waterval te fotograferen. Ook als je de zonnekap gebruikt, controleer je regelmatig het frontglas van je camera. Je wilt er niet thuis pas achterkomen dat er allemaal kleine spikkels in beeld staan. Geloof me… het is héél wat werk als je die wilt wegwerken met clonen of retoucheren. Droog ook de buitenkant van je camera even af voor je ‘m weer in je tas stopt.

5. Gebruik eventueel een filter voor het fotograferen van de waterval

Met een polarisatiefilter verminder je een storende reflectie op de rotsen. Dit maakt de foto vaak rustiger.

Bij de foto met het polarisatiefilter zie je minder reflectie op de rots van de waterval, maar ook aan de onderkant is de foto rustiger.

Met een grijswitter zorg je voor minder licht, waardoor je de sluitertijd kunt verlengen. Dit doet een polarisatiefilter trouwens ook altijd een beetje – daarom moet je een polarisatiefilter ook altijd van de lens afhalen als je ‘m niet om z’n effect gebruikt. (Meer leren over filters? Daarover lees je in m’n boek Reisfotografie)

6. Compositie bepalen bij het fotograferen van een waterval

Door bij een hoge waterval de foto ook verticaal te maken, benadruk je de hoogte. Focus je alleen niet teveel op de waterval zelf, breng soms juist ook een deel van de omgeving in beeld.

Door iets op de voorgrond te plaatsen, geef je meer diepte aan je foto.

7. Vermijd harde contrasten

Een waterval fotografeer je vaak het beste op een bewolkte dag of in de schaduw. Schijnt het zonnetje op de rotsen, dan geeft dit harde schaduwen en contrasten waardoor het water minder opvalt. Of je krijgt snel delen die over- en onderbelicht zijn. Ook is het bij zonlicht nog erg lastig om de lange sluitertijd te creeëren natuurlijk.

8. Kun je er een regenboog spotten?

Schijnt het zonnetje toch op de waterval? Kijk dan of er een regenboog in of bij te vinden is. Vooral bij een lichte nevel verschijnt er snel een regenboog als het zonlicht er recht op schijnt. Loop – als het mogelijk is – met een boog om de waterval om te kijken of je er eentje ziet.

In Yosemite National Park in de Verenigde Staten gaf dit een heel bijzonder effect bij de Bridalveil fall (vertaald: bruidssluierwaterval). Toen ik hier aan het eind van de middag aankwam, zag ik al meerdere fotografen klaarstaan met enorme teleobjectieven op hun camera’s. Ik gokte dat ze een beer hadden gezien of daarop wachtten. Het duurde even voordat ik het ook zag: de waterval gaf een geweldig gaaf regenboog effect! Lees hier meer tips voor het fotograferen van een regenboog.

9. Vergeet de kleine watervallen niet

Als het water tientallen meters omlaag stort, dan maakt dit meestal meer indruk dan een kabbelend beekje met een waterval van nog geen meter. Maar ook deze kleine watervalletjes leveren hele mooie foto’s op. Doordat de ’trapjes’ zo klein zijn, heb je vaak ook veel meer mogelijkheden om de omgeving bij de foto te betrekken of dichtbij te komen.

10. Hoge waterval? Niet te dicht bij!

Hoe hoger de waterval is, hoe meer afstand je eigenlijk nodig hebt. Kom je steeds dichterbij de waterval, dan wordt het een stuk lastiger om ‘m helemaal in beeld te brengen.

11. Plaats iemand in beeld om de hoogte van de waterval te benadrukken

Bij een hoge waterval is het soms lastig over te brengen hóe hoog ‘ie eigenlijk is. Gelukkig is daar een gemakkelijke truc voor: zet een persoon in beeld. Hij of zij hoeft echt niet onder de waterval zelf te staan, maar in de buurt helpt wel. Kijk nog maar eens goed naar bovenstaande foto’s. Zodra je de mensen ziet staan, snap je nog beter hoe gigantische deze waterval in Yosemite is! Lees meer over deze truc in het artikel: wel of geen mensen in je landschapsfoto’s?.

12. Hoog standpunt

Watervallen zijn er in gebieden met (veel) hoogteverschil, dus let er op als je in de bergen fotografeert. Kijk daarom ook eens of je de kans hebt om een waterval vanuit een nog hoger standpunt te fotograferen. Je fotografeert zo niet alleen het vallende water, maar ook de water toevoer. Misschien zie je de waterval vanaf een andere bergtop goed? Tijdens een hike? Of misschien wel vanuit een kabelbaantje?

13. Nevel verwijderen in Lightroom

De nevel die bij een waterval ontstaat kan soms een beetje een ‘waas’ over je foto geven. Gelukkig verminder je deze gemakkelijk met de functie nevel verwijderen in Lightroom. Je vindt deze functie in de Ontwikkelmodule onder Effecten.

Door het verwijderen van de nevel komen de rotsen weer beter beter in beeld, de ‘waas’ over de foto wordt minder. Lees meer over nevel verwijderen in Lightroom en Photoshop Camera RAW.

Tips voor watervallen maar ook voor het fotograferen van een fontein!

Tenslotte zijn bovenstaande tips natuurlijk ook toe te passen bij fonteinen en andere kunstmatige watervallen, zoals bij de Trevifontein in Rome!