In dit artikel leer je wat clicks zijn, hoe je het aantal clicks van je camera achterhaalt, wanneer clicks belangrijk zijn – en wanneer niet- en wat er aan de hand is als je camera niet meer klikt!

Wat zijn clicks?

Simpel gezegd; één click is één gemaakte foto.
Iets technischer; een click is één maal het openen en dichtgaan van de sluiter. Dit is een systeempje van twee gordijntjes dat voor de sensor zit. De sluiter belicht de sensor volgens de ingestelde sluitertijd. (Meer over deze werking lees je in het artikel over sluitertijd.)

Met het aantal clicks weet je hoeveel foto’s je camera gemaakt heeft. Andere benamingen voor clicks zijn shutter count en actuations. (Dat laatste ontdekte ik pas toen ik dit artikel schreef hoor. Actuations komt van het werkwoord actuate; ‘to put into action, to start a process‘)

Wat zijn clicks?

Clicks versus bestandsnaamnummer

Met een nieuwe camera is het aantal gemaakte clicks in het begin natuurlijk nog makkelijk te controleren aan de bestandsnaam. IMG_0199.jpg is de 199ste foto die je hebt gemaakt. Maar na tienduizend foto’s wordt dat lastiger, omdat er maar vier nummertjes in de bestandsnaam staan. Na 9999 begint de camera weer bij nul. Bovendien kun je op ieder moment de camera zelf ook weer bij nul laten starten.

Ten slotte gaat bij LiveView de sluiter extra open en dicht. Het nummer in de bestandsnaam komt dus niet altijd precies overeen met het aantal clicks. Voor het aantal gemaakte foto’s van jouw camera vertrouw je dus niet teveel op het nummer in de bestandsnaam.

Aantal clicks van je camera opvragen en controleren

Gelukkig wordt het aantal clicks (stiekem) opgeslagen in de metagegevens. In tegenstelling tot andere EXIF-gegevens, is dit aantal clicks niet in Lightroom te achterhalen. De makkelijkste methode om het aantal clicks te zien is om een recente foto te uploaden naar camerashuttercount.com.

Camera Shutter Count

Wordt jouw camera daar niet ondersteund of heb je geen internet tot je beschikking? Op een Mac zie je het aantal clicks met het programma Voorvertoning (Preview). Open een origineel fotobestand (eventueel RAW, maar geen bewerkte JPG) en ga hierna naar Extra > Toon infovenster. Je klikt vervolgens op het tabje met de i, en daarna op het tabje EXIF. Je scrollt omlaag totdat je ‘Afbeeldingsnummer’ ziet staan; dit zijn het aantal clicks.

Ook bij Verkenner van Windows zijn er verschillende mogelijkheden om met een extra programma (zoals irfanview) het aantal clicks te achterhalen.

Teveel clicks? Kapotte sluiter

Stel je voor, je bent op vakantie en natuurlijk druk aan het fotograferen. Je klikt er (pun intended!) vrolijk op los, totdat… je ziet dat iedere foto die je maakt zwart is. Of dat er op iedere foto op dezelfde plek een grote zwarte veeg zit. Oh oh…

De sluiter is een mechanisch systeem in je camera met bewegende onderdelen. En dat wat beweegt, kan natuurlijk op den duur slijten of kapot gaan. Als jij elke dag de lade van een IKEA-kast tig keer open en dichtdoet, dan is het niet gek dat dit na verloop van tijd niet meer soepeltjes gaat, omdat er bijvoorbeeld iets afbreekt. Voor de sluiter geldt dus precies hetzelfde; het kan een keer kapot. En dat is waar de clicks om de hoek komen kijken!

Omdat je met het aantal clicks weet hoeveel foto’s je camera heeft gemaakt, is dit ook een graadmeter voor de levensduur van de sluiter. Je begrijpt vast dat een camerabody van een paar duizend euro een andere kwaliteit sluiter heeft dan een body van nog geen vierhonderd euro. En dat het dus ook niet gek is dat de sluiter van de eerste waarschijnlijk langer mee gaat.

Op olegkikin.com/shutterlife controleer je de verwachte levensduur van de sluiter. Deze database is gemaakt met behulp van de gegevens van gebruikers. Hier zie ik bijvoorbeeld dat bij mijn eerste camera (Nikon D50) de sluiter gemiddeld genomen kapot ging/gaat bij zo’n 38 duizend clicks, terwijl bij mijn huidige camera (Nikon D750) dat gemiddelde op 85 duizend clicks zit. Dat is natuurlijk nogal een verschil! Maar eigenlijk nog steeds niet veel in vergelijking met het gemiddelde van de Canon 5D Mark II met 177 duizend of de Nikon D3 met 338 (!) duizend.

(Wel een kleine disclaimer; hoewel je nog data kan invoeren bij de website voor je eigen camera, weet ik niet wanneer deze website voor het laatst geüpdatet is.)

Tweedehandscamera kopen: aantal clicks controleren!

Het aantal clicks is te vergelijken met de kilometerteller in een auto. Als je een tweedehands auto wilt kopen, dan kijk je ook hoeveel kilometers het ding gereden heeft. Is de auto die je op het oog had nog maar twee jaar oud en ziet-ie er van buiten spik en span uit? Zodra blijkt dat hij zeshonderduizend kilometer op de teller heeft staan, dan kijk je waarschijnlijk liever even verder. Daarom: als je een tweedehands camera koopt, vraag de verkoper dan altijd om een recente foto zodat je zelf het aantal clicks kan controleren. En maak op basis daarvan een inschatting hoe ‘gebruikt’ de camera is en of hij de prijs dus ook ‘waard’ is.

Kapotte sluiter: repareren of een nieuwe camera kopen?

Dat is een goede vraag, maar eentje die ik helaas niet voor je kan beantwoorden. Sowieso zou ik kijken of het nog binnen de garantie valt. Je mag van een camera verwachten dat ie niet binnen een paar maanden al kapot gaat. Het enige nadeel is dat je je camera in het slechtste geval een paar dagen (of weken) kwijt bent voor reparatie.

Valt het niet binnen de garantie, kijk dan naar de prijs van de reparatie, maar ook naar de aanschafwaarde van je camera. Een camera die vierhonderd euro heeft gekost en waarvan de reparatiekosten tweehonderd euro blijkt zijn, lijkt me niet de moeite waard. Maar dat is misschien anders als de body tweeduizend euro kostte.

Hoeveel de reparatie van een kapotte sluiter precies kost, dat kan ik je ook niet vertellen. Zelf heb ik hier (gelukkig) nog nooit last van gehad. Van de personen die hier wel ervaring mee hadden hoorde ik prijzen van € 75 oplopend tot wel € 350. Bij een kapotte sluiter is het denk ik het beste om contact op te nemen met de winkel waar je de camera hebt gekocht of rechtstreeks bij het merk.

Waarom clicks niet belangrijk zijn…

Is het aantal clicks van je camera iets waar je je enorm druk over moet maken, als je geen tweedehands camera aanschaft? Ik denk het eigenlijk niet. De gemiddelde levensduur van de Nederlandse man is 79,1 jaar en vrouwen worden gemiddeld 82,8 jaar oud. Maar dat gemiddelde is natuurlijk geen garantie. En bij je sluiter ook niet.

Zelfs als de gemiddelde levensduur van de sluiter van jouw DSLR 500.000 clicks is, dan kan hij nog steeds kapot gaan bij 100 clicks. (Alleen als dat gebeurd, dan is er geen twijfel over mogelijk dat dit onder de garantie gerepareerd moet worden). En als je belangrijke gebeurtenissen fotografeert, zoals een bruiloft, is het sowieso een must om een back-upcamera bij je te hebben, want ook andere functies kunnen plots kapot gaan…

Alleen als je ver boven de verwachte levensduur zit, moet je er misschien een klein beetje meer rekening mee houden dat het toestel er ineens mee kan ophouden. Maar bekijk het vooral anders; wat een goed toestel (of geluk) als-ie het nu gewoon nog doet! :)

Vertel eens… hoeveel clicks heeft jouw camera?