Vogels fotograferen lijkt misschien gemakkelijk, maar is eigenlijk juist best lastig. Voor je het weet is de vogel alweer uit beeld gevlogen. Ook vraagt vogelfotografie vaak om een flinke portie geduld. Daarnaast: welke instellingen heb je eigenlijk nodig om een vliegende vogel te fotograferen? En welke lens? Dit en meer lees je in dit artikel boordevol tips voor het fotograferen van vogels!
1. Begin met het fotograferen van grote (water)vogels
Niet elke vogel is even moeilijk om te fotograferen. Vooral kleine of schuwe vogels vind ik lastig; voor je het weet vliegt hij weer op. Bovendien vraag je een merel of een specht niet eventjes of hij alsjeblieft op dat ene takje wil gaan zitten voor dat mooie plaatje. Daarom is mijn eerste tip voor iedereen die graag vogels wil fotograferen: begin gemakkelijk!
Net zoals je je eerste rijles niet meteen begint met racen op het circuit van Zandvoort, begin je bij het fotograferen van vogels ook niet met het vastleggen van een supersonisch snelle en kleine kolibrie.
Kies in plaats daarvan voor grote vogels om als eerste te oefenen. Je fotografeert gemakkelijker een zilvermeeuw of pauw dan een vink of kolibrie. Je hebt voor een pauw of zilvermeeuw allereerst minder zoom nodig, omdat ze groter zijn. Maar ook zijn grotere vogels minder snel bang voor je en kom je sneller dichterbij. (Of de vogel komt dichter bij jou, zoals het geval is als je aan het strand een patatje eet. De meeuwen en spreeuwen jatten het nog net niet uit je vingers…)
Het was makkelijker om een pauw te fotograferen….
… dan een kleine kolibrie.
Watervogels vind ik daarbij ook weer gemakkelijker te fotograferen. Een zwaan, gans, meerkoet of wilde eend voelt zich veilig op het water en weet dat jij niet ineens naast hem in de sloot staat. Hierdoor kun je ze vaak gemakkelijker benaderen.
Mamazwaan zwom hier rustig met haar jongen voorbij.
Deze watervogel liet ons met het bootje heel dichtbij komen! (Met dan aan de reacties van lezers weet ik dat dit de northern janaca is)
De reigers zijn vol concentratie en wachten tot er een vis voorbij komt. Ze hebben mij amper in de gaten.
2. Lange lens
Welke lens heb je nodig voor het fotograferen van vogels? De meeste foto’s in dit artikel zijn gemaakt met een brandpuntsafstand van minimaal 100mm. Ik gebruik dan mijn 70-300mm lens of een 70-200mm lens met een converter ertussen. Is 300mm genoeg? Niet altijd! Er zijn genoeg situaties dat ik liever nóg meer zoom had gehad! Bijvoorbeeld 400mm 0f 600mm. Maar ja.. die lens past nou eenmaal niet in mijn cameratas. ;)
Denk eraan: hoe groter de vogel is, hoe minder lang de lens hoeft te zijn om het dier beeldvullend te fotograferen of een close-up te maken. Hetzelfde geldt als je gemakkelijk dichtbij komt.
Deze pauw was heel trots op z’n veren. Ik kon de foto van dichtbij maken, met een 50mm lens.
Deze meeuw fotografeerde ik met 66mm. Hij vond het geen probleem dat ik dichtbij kwam.
Een IJslandse papegaai duiker, gefotografeerd met een brandpuntsafstand van 270mm.
Gefotografeerd op 300mm.
De fotograaf Ray Hennessy maakte deze foto met een 500mm lens. Zo kon hij zelfs dit kleine vogeltje goed in beeld brengen.
De regel dat grote vogels makkelijker te fotograferen zijn gaat natuurlijk niet altijd op. Deze flamingo fotografeerde ik op Curacao met een 300mm lens, dichterbij komen kon ik niet.
Uiteraard kun je een foto altijd iets ‘dichterbij’ halen door een foto te croppen, maar dat wil je ook niet teveel doen.
Natuurlijk hoeven de vogels niet altijd groot in beeld. Hier zitten de vogels mooi in het kader.
3. Sluitertijd bij het fotograferen van vliegende vogels
Fotografeer je een vliegende vogel, let dan goed op de sluitertijd. Om de beweging te bevriezen, heb je een korte sluitertijd nodig van bijvoorbeeld 1/500s of 1/1000s. Vliegt de vogel erg dichtbij, dan heb je een nog kortere sluitertijd nodig.
Opvliegende duiven, gefotografeerd met een sluitertijd van 1/1000s.
Met een sluitertijd van 1/1000s is de beweging van deze voorbijvliegende ganzen helemaal bevroren.
Deze meeuwen zijn gefotografeerd met een sluitertijd van 1/2000s. Ik koos een kortere sluitertijd omdat de meeuwen dichtbij vlogen. Alleen de vleugeltip van de voorste vogel is nog een beetje onscherp (maar niet echt storend vind ik zelf)
Natuurlijk zijn er meerdere manieren om een beweging te fotograferen. Wie weet wil je juist wel de vogels helemaal scherp in beeld of de vleugels bewogen.
Hier hing de kolibrie stil in de lucht. De sluitertijd van 1/500s zorgde voor bewegingsonscherpte in de vleugels. Dit benadrukt het snelle op en neer gefladder.
Naast de sluitertijd is overigens ook een snelle auto-focus van belang bij het fotograferen van vliegende vogels. Je hebt niets aan de korte sluitertijd als de vogels onscherp zijn door een te trage focus.
4. Geduld en doorzettingsvermogen
Een belangrijke eigenschap bij het fotograferen is geduld en doorzettingsvermogen. In dit artikel zie je meerdere foto’s van kolibrie’s die ik fotografeerde in Costa Rica. De vogels zijn vrij klein, meestal zo rond de 9 tot 15cm. De vleugels van een kolibrie bewegen wel 15 tot 80 keer per seconde op en neer. Bizar snel dus. De kolibrie is ook de enige vogelsoort dat zowel vooruit als achteruit kan vliegen. Ik moest en zou dit vogeltje daarom mooi fotograferen, maar dat was dus nog een hele klus!
Deze foto’s maakte ik allemaal in de buurt van het zwembad van ons resort in Fortuna, Costa Rica. Er vlogen daar meerdere kolibries rond. Al vrij snel ontdekte ik dat er een aantal plaatsen waren, waar ze regelmatig terugkwamen. Bij die ene plant zag ik ze telkens nectar halen, bij de andere plant gingen ze vaak op de punt van het blad zitten of op een bepaalde tak. Ik wachtte geduldig af en zat met mijn camera in de aanslag. En als hij dan dichtbij was, moest ik snel reageren! Soms had ik maar een of twee seconden de tijd om een foto te maken, voor het vogeltje alweer verder was gevlogen. Met flink wat tijd, een portie geduld (ook van mijn reisgezelschap) en wat doorzettingsvermogen (He, verdorie.. weer was-ie te snel. Nog een keer proberen!) lukte het me om de kolibrie meerdere keren te fotograferen.
De kolibrie steekt zijn tong uit, hihi!
Ik wilde in Sri Lanka heel graag een mooie foto van een kleine groene bijeneter maken. We zijn wel 10x gestopt, voordat ik eindelijk een vogel op de perfecte plek zag zitten, waarbij ik ‘m kon fotograferen met een rustige achtergrond. Hierdoor valt de bijeneter goed op!
5. Let op de achtergrond
Of je nu een vogel vliegend of stil in een boom fotografeert, kijk ook altijd met aandacht naar de achtergrond. Als een vogel boven je hoofd vliegt, dan zijn de wolken of de lucht de achtergrond in je foto. Bij zo’n kikkerperspectief heb ik het liefst een mooie blauwe lucht. Dat is natuurlijk een kwestie van smaak. Misschien vind jij het juist mooier als de foto in het wit vliegt, kies dan juist een bewolkte dag om te fotograferen. Pas er dan wel op dat de vogel niet onbedoeld in een silhouet verandert, stem je lichtmeting en instellingen hierop af.
Deze redtailed tropic bird fotografeerde ik op de Cookeilanden. Ik wilde graag dat de staart van de vogel goed in beeld kwam. De witte kleur van de veren en de rode staart steken mooi af tegen de blauwe kleur van de lucht.
Door de lichte lucht werden deze ganzen iets te donker. Je voorkomt dit door de juiste lichtmeting te gebruiken.
Meestal fotografeer je een vliegende vogel van onderen, maar soms heb je de kans om een vogel te fotograferen met vogelperspectief. De lucht is dan niet meer