Paddestoelen fotograferen: 15 tips

Paddestoelen zijn een geliefd onderwerp om te fotograferen in de herfst. Juist omdat er ook zo ontzettend veel verschillende soorten zijn, kun je je helemaal uitleven en mooie plaatjes maken. In dit artikel lees je 15 tips voor het fotograferen van paddestoelen!

1. Neem de tijd

Het fijne van het fotograferen van paddestoelen is dat je niet bang hoeft te zijn dat ze ineens weglopen (of dat er een kabouter uit komt ;)). Neem daarom rustig de tijd bij het kiezen van de juiste instellingen, het bepalen van het standpunt, de compositie, etc. Maar ook is het belangrijk om de tijd te nemen als je door bijvoorbeeld het bos loopt om de mooiste exemplaren te vinden. Loop rustig en ga eventueel iets van het pad af. Let natuurlijk ook op of je geen andere paddestoelen plat trapt, soms zijn ze namelijk heel klein.

De koning onder de paddestoelen: de rood-met-witte-stippen vliegenzwam

Sommige paddestoelen zijn niet groter dan je duim. Je moet dus goed kijken om ze te vinden!

Neem de tijd om de mooiste paddestoelen te vinden.

Omdat er zoveel verschillende paddestoelen zijn, zijn de mogelijkheden vaak eindeloos

Hoe groter de paddestoel, hoe sneller deze opvalt natuurlijk.

2. Fotografeer paddestoelen met weinig scherptediepte

Een paddestoelenfoto met daarbij veel takjes, blaadjes, gras, etc kan al snel onrustig worden wanneer alles scherp is. Een wazige achtergrond in de foto (of voorgrond), waarbij de paddestoel scherp is, maakt de foto vaak rustiger. Fotografeer voor een wazige achtergrond daarom met weinig scherptediepte. De plaatst waar de paddestoel groeit moet zich hier natuurlijk wel voor lenen.

De foto is gemaakt met een groot diafragma maar toch is de foto erg druk door alle grassprieten die om de paddestoel groeien.

De foto krijgt eerder een wazige achtergrond wanneer de afstand tussen de paddestoelen en de achtergrond groot is.

3. Fotografeer laag bij de grond

Voor het mooiste effect fotografeer je paddestoelen meestal laag bij de grond. Door te fotograferen met een kikkerperspectief creëer je bovendien sneller diepte in de foto en zal de achtergrond bovendien eerder wazig worden, omdat de afstand tussen het paddestoel en de achtergrond wordt vergroot.

Door het gekozen standpunt is de foto vrij druk. De aandacht gaat niet direct of duidelijk naar de paddestoelen toe.

Door het lagere standpunt en het inzoomen/dichterbij komen wordt de achtergrond waziger. Je ziet nu mooi de vorm en de stapeling van de paddestoelen.

Mooie bokehbollen achter deze kleine paddestoel. Als het standpunt niet zo laag was geweest, dan had je bokeh-effect niet gehad.

De porseleinzwam groeit niet op de grond, maar juist op aan een boom! Deze paddestoel is daarom heel mooi van onderaf te fotograferen.

Close-up van een porseleinzwam

4. Neem een vuilniszak/plastic tas mee

Ga je op pad om paddestoelen te fotograferen? Dan kan het handig zijn om een vuilniszak in je fototas te stoppen. Gebruik deze om op te zitten of te liggen, zodat je kleding niet gelijk vies wordt. Zelf neem ik ook nog altijd een gewone plastic tas mee, waarin ik naderhand de vuile/vochtige vuilniszak weer opberg, zodat de binnenkant van mijn cameratas niet vies wordt.

5. Gebruik LiveView bij het fotograferen van paddestoelen

Wanneer je laag bij de grond wilt fotograferen, kan het soms lastig zijn om nog door de zoeker te kijken en zo een goede compositie bepalen. In zo’n geval is het handig als jouw camera een kantelbaar beeldscherm heeft. Zo kun jij een hoger standpunt houden, maar zie je toch op de achterkant van jouw camera wat je fotografeert. Bij je spiegelreflexcamera zet je hiervoor LiveView aan.

Kleine paddestoelen met een paarse hoed.

6. Fotografeer van dichtbij en/of met zoom

Kom dichtbij of zoom in om de paddestoel groot in beeld te brengen. Op die manier kun je de vorm en eigenschappen van de paddestoel goed vastleggen.

Met een macro-objectief fotografeer je een paddestoel van heel dichtbij. Zo kun je zelfs de kleinste details vastleggen, zoals de witte stippen op de rood-met-witte-stippen paddestoel of de lamellen aan de onderkant van de hoed van de paddestoel.

Heb je geen macro-objectief? Probeer dan de macrostand van je compactcamera eens. Doordat de bouw van het objectief anders is, kun je hiermee vaak dichterbij het onderwerp komen dan met het objectief van je systeemcamera of spiegelreflexcamera.

Voor de vliegenzwam (rood met witte stippen) heb je meestal geen macrolens nodig. Voor dit kleine paddestoeltje is een macro-objectief wel aan te raden.

Met een macro-objectief kun je goed inzoomen op de details.

Kies voor een detailfoto de mooiste kant uit. Zonder beschadiging, takjes, aarde, etc.

Er zijn zoveel verschillende paddestoelen. Probeer van elk soort een uniek detail te vinden en dit in de foto vast te leggen.

7. Kies de juiste hoek/kant

Soms is een paddestoel een beetje beschadigd, bijvoorbeeld door een takje, insecten of iets anders. Deze beschading kan als storend overkomen in de foto. Kijk daarom of je de beschadiging buiten beeld kunt laten door deze vanuit een andere hoek te fotograferen of op een andere plek in de foto zet, waardoor deze minder opvalt. Vergeet bij het bepalen van je standpunt niet om de achtergrond ook in de gaten te houden.

Bepaal heel bewust vanuit welke hoek en hoogte je de paddestoel op de foto zet. Het scheurtje in de hoed van de paddestoel van rechts minder op dan links, maar ook is links de achtergrond rustiger. De aandacht gaat nu meer naar de paddestoel toe.

8. Haal storende takjes, sprietjes of blaadjes weg

Wanneer je het standpunt en de compositie hebt bepaald, kijk dan goed naar alle elementen in het beeld. Zijn er bijvoorbeeld nog takjes, sprietjes of blaadjes op de grond of in de buurt van de paddestoel die net teveel aandacht trekken in de foto? Haal deze dan voorzichtig weg of draai een blaadje bijvoorbeeld om.

Een beetje tuinieren mag best! Zonder de grassprietjes is de foto veel beter.

Kijk goed naar alle elementen in het beeld. Misschien staat er niets voor de paddestoel, maar zijn er in beeld toch nog andere zaken die de aandacht trekken.

Zonder het takje rechts is de foto rustiger.

9. Pas eventueel de witbalans aan

Merk je dat de foto’s te koel van kleur zijn? Zet dan je witbalansinstelling bijvoorbeeld op bewolkt of met flitslicht (ook al flits je niet).

Wanneer de automatische witbalansinstelling de foto te koel maakt (zoals links), kies dan voor bewolkt of flitslicht. De kleuren zijn rechts nu meer natuurgetrouw.

Een koele witbalans is niet per definitie fout. Soms geeft het juist een fijne sfeer in de foto, zoals links het geval is.

10. Speel met (tegen)licht bij paddestoelen fotograferen

Het licht is een ontzettend belangrijke factor voor het eindresultaat. Op een bewolkte dag krijg je een heel ander resultaat dan bij zonlicht. Het is geheel afhankelijk van de situatie welk licht het mooiste is bij welke paddestoel. Schijnt het zonlicht recht op de paddestoel, dan kun je al snel een donkere omgeving krijgen. In zo’n geval vind ik het vaak mooier om te spelen met tegenlicht, waardoor de omgeving sprankelender wordt.

Staat de zon laag en is de grond of omgeving nat? Grote kans dat je dan ook mooie bokehbollen op de achtergrond krijgt!

Het is dezelfde paddestoel die je in beide foto’s ziet. Links is er met het zonlicht mee gefotografeerd, rechts is er sprake van tegenlicht. Het direct zonlicht op de paddestoel maakt de omgeving donker (links), terwijl bij het tegenlicht de achtergrond een stuk sprankelender is (rechts).

Het licht heeft een belangrijke invloed op de sfeer en het eindresultaat.

Wees niet bang om met het licht te experimenteren.

Kijk ook goed naar het licht op de paddestoel zelf. Een verandering van licht zorgt voor een andere balans in de foto.

Een porseleinzwam is op sommige plekken lichtdoorlaten. Door met tegenlicht te fotograferen (al dan niet van een bewolkte lucht) krijg je zo een mooi licht schijnsel in de hoed van de paddestoel.

11. Reflectiescherm van papier/aluminiumfolie

Is de voorkant van de paddestoel iets donkerder dan je zou willen? Deze maak je heel simpel wat lichter door een wit papiertje als reflectiescherm te gebruiken. Vooral als je fotografeert met tegenlicht werkt dit goed. In onderstaande voorbeeld had ik een puzzelboekje in mijn tas zitten en dit bleek precies te zijn wat ik nodig had. Het voordeel van een boekje is dat je deze open kunt zetten en dat deze dan blijft staan, waardoor je het dus niet vast hoeft te houden.

Is de reflectie te weinig? Gebruik dan bijvoorbeeld aluminiumfolie in plaats van papier. Pas wel op dat bij tegenlicht de reflectie nu juist niet te heftig wordt. Uiteraard kun je ook je ‘gewone’ reflectiescherm meenemen, maar het onderwerp is vaak klein en dan is een papiertje of stuk aluminiumfolie vaak handzamer dan een heel reflectiescherm, tenzij je bijvoorbeeld een klein opvouwbaar reflectiescherm hebt .

Door het tegenlicht is de voorkant van de grootste paddestoel ietswat donker.

Door een wit papiertje (in dit geval: een puzzelboekje) als reflectiescherm te gebruiken, werd de voorkant direct een stuk lichter.

Door het goudgekleurde reflectiescherm kreeg de foto een hele ander sfeer.

12. Gebruik geen popup-flitser bij het fotograferen van paddestoelen

Zet je flitser uit bij het fotograferen van paddestoelen. Vooral de directe flits van de popup-flitser geeft vaak een onnatuurlijk effect aan de foto door de harde schaduwen. Heb je te weinig licht? Kies er dan voor om te fotograferen met een langere sluitertijd (eventueel met laag statief) of verhoog je ISO-waarde. Heb je een externe flitser? Dan kun je wel experimenteren door bijvoorbeeld van de zijkant te flitsen.

13. Statief is meestal geen vereiste

Een statief is naar mijn idee alleen handig als je er ook heel laag bij de grond mee kunt komen, anders is het vooral iets wat je onnodig meesjouwt. Veel statieven hebben een minimale hoogte van 30-40cm en dat is vaak te hoog als je kleine paddestoelen fotografeert. Er zijn statieven welke wel heel laag kunnen, maar dit zijn vaak speciale modellen waarbij het prijskaartje ook hoger is.

Zelf geef ik de voorkeur om uit de hand te fotograferen, waarbij ik eventueel gewoon op de grond lig. Een tussenoplossing die ik wel eens heb gebruikt voor een stabielere houding is een pittenzak. Hierop liet ik het objectief rusten, zodat ik de camera minder stevig vast moest houden vanuit de rare/liggende positie. Een bolletjes statief kan hierbij ook een optie zijn, mits het objectief hiervoor niet te zwaar is.

Holy moly! Dit zijn wel heeeeel veel paddestoelen bij elkaar!

14. Paddenstoelen zijn er eerder dan je denkt, maar kunnen ook snel weer verdwenen zijn

Je hoeft niet wachten tot de blaadjes aan de bomen geel en oranje worden om paddestoelen te fotograferen. Ook in september kun je al vele mooie exemplaren tegenkomen in het bos. Houd je ogen dus goed open!

Let erop dat de paddestoelen uit de grond schieten wanneer het na een periode van regen weer even droog is. Paddestoelen houden nu eenmaal van een vochtige omgeving en groeien dan heel snel. Na een periode van droogte en mooi herfstweer, zul je niet heel veel paddestoelen meer vinden of zijn ze al weer over hun hoogtepunt heen.

Na een natte periode schieten de paddestoelen de grond uit.

Soms zijn de paddestoelen maar een heel kort moment mooi. Dit kan variëren van een dag tot een paar uur. Zie je een mooi exemplaar? Haal dan direct de camera erbij. Morgen is-ie misschien al weg!

Het moment dat de paddestoel op z’n mooist is duurt soms maar heel kort. De foto links maakte ik om 11uur ’s ochtends. Rechts zie je dezelfde paddestoelen slechts twee uur later. De mooie rand van de paddestoelen waren al helemaal omgekruld.

15. Breek de regels en wees creatief

Uitzonderingen bevestigen de regel. Gebruik bovenstaande tips als richtlijn of hulpmiddel bij het fotograferen van paddestoelen, maar wees niet bang om de regels te breken. Laat je creativiteit stromen bij het maken van die nét iets andere, gave foto!

Wees niet bang om nieuwe dingen uit te proberen om creatieve foto’s te maken

Na een koude nacht waren deze paddestoelen bedenkt met een klein laagje ijs