In augustus en september kleuren delen van Nederland paars: de heide staat in bloei! YES! Prachtige fotogenieke landschappen die je niet wilt missen. In dit artikel daarom een lading tips voor het fotograferen van de paarse heide.
Wanneer is de heide paars? Bloeitijd: augustus en september
De heide bloeit grofweg ergens tussen half augustus en half september. De precieze datum kan natuurlijk ieder jaar verschillen, het hangt vaak af van de locatie en de (weers)omstandigheden. In oktober zijn meestal hier en daar nog wat plukjes paars te vinden, maar in de andere maanden is de heide vooral bruin of bronskleurig. Voor de paarse kleur houd je in de zomermaanden de heide goed in de gaten. Bezoek eventueel van te voren de locatie al om te kijken hoe het met de bloemetjes gaat.
De paarse heide bij natuurgebied de Kampina (2021), gefotografeerd met een regenboog. Wat een cadeautje!
In 2018 was het een erg hete en droge zomer. Hierdoor was op veel plaatsen de heide uitgedroogd en verschroeid. In 2019 werden er opnieuw hitterecords verbroken, al viel er gelukkig toch nog net genoeg regen. Ondanks de droge zomers ervoor, stond de heide er in 2021 op veel plekken stralend bij, al zou het herstel nog jaren duren (bron). In 2024 is er juist geen droge zomer en bloeit de heide juist opvallend vroeg (bron).
Paarse heide bij de Loonse en Drunense Duinen, augustus 2018. Hier was de ligging gunstig en bloeide de heide.
Fotografeer de heide bij zonsopkomst of zonsondergang
Het allermooiste licht heb je meestal als je de heide tijdens zonsopkomst of zonsondergang fotografeert. Met een beetje geluk ontstaan er mooie pastelkleuren in de lucht, die weer goed passen bij het paars van de heide. Tegenlicht tijdens het gouden uurtje werkt dan ook heel erg mooi voor je landschapsfoto’s met heide, omdat de kleuren dan extra goed naar voren komen.
Paarse heide met mooie lucht vlak voor zonsopkomst.
Heide tijdens zonsopkomst. Het tegenlicht laat de kleuren van de heide goed naar voren komen.
Landschap met heide gefotografeerd tijdens zonsondergang. Links op de foto zie je nog wat verdorde planten.
Heide + zonsopkomst = mistlaagje?
Sta je vroeg op om de zonsopkomst te fotograferen, dan heb je kans op een mistlaagje boven de heide! Vooral als het de dag er voor warm is geweest en het ‘s nachts (flink) afkoelde, bestaat deze kans. Geloof me als ik zeg dat wanneer je de heide met mist hebt gefotografeerd, dan wil je niet meer zonder.
Kijk nou hoe mooi zo’n mistlaagje boven de heide?
Een subtiel mistlaagje boven de heide. De positie is zo gekozen dat de zon precies onder de boom door schijnt.
De mist en het gouden zonlicht samen geven de foto een fijne sfeer.
Mist + zon + bomen = lichtstralen. Een perfecte combinatie! Lees hier meer over hoe je lichtstralen in de foto krijgt.
De heide gefotografeerd in mei. Na een koude nacht zie je een klein beetje ijsvorming op de heide planten. Maar paars? Nope! De heide staat nog lang niet in bloei.
Ook hier is er een mooi mistlaagje boven de heide. Maar door het tegenlicht zie je de heide eigenlijk niet, haha.
Als de zon boven de horizon komt, moet je meestal snel zijn. Drie minuten na het maken van deze foto was het subtiele mistlaagje alweer verdwenen.
Deze ochtend bleef het mistlaagje wat langer hanger. Deze foto werd 35 minuten na zonsopkomst gemaakt.
Het juiste licht
Voor mooie foto’s van een landschap met bloeiende heide vermijd je hard, direct zonlicht. Het mooiste zonlicht heb je aan het begin en het einde van de dag. Onderstaande twee foto’s laten dat goed zien.
De linkerfoto maakte ik een half uur na zonsopkomst (dus tijdens het gouden uurtje). De rechterfoto was 1 uur en 45 minuten na zonsopkomst. Het licht is al een stuk harder en daardoor minder mooi.
Overigens hoef je niet te wachten tot de zon opkomt. Ook vóór zonsopkomst (tijdens het blauwe uurtje) kan de heide zeer fotogeniek zijn.
Links was een half uur vóór zonsopkomst, rechts 1 uur 45 minuten na zonsopkomst. Welke van de twee vind jij het beste?
Oke, vroeg op staan dus. Maar wat als je dan toch ‘s middags op de heide bent? Is het dan onmogelijk om mooie foto’s te maken? Zeker niet. Ik hoop dan wel dat je een dag hebt uitgekozen met veel schapenwolken aan de hemel. Je kunt dan het moment afwachten tot de zon achter een wolk verdwijnt. Je hebt zo nog steeds veel licht (meer dan op een geheel bewolkte dag), maar het licht is wel zachter en je hebt minder schaduwen. Hierdoor komen de paarse kleuren van de heide vaak nét iets beter tot hun recht.
Vergelijk onderstaande foto’s maar eens, die vlak na elkaar gemaakt werden. Bij de één schijnt de zon op de heide, bij de andere zit de zon net eventjes achter een wolk. Het verschil is niet heel groot, maar ik vind het paars net iets mooier en meer opvallen als de zon achter de wolken is.
Deze foto’s maakte ik vlak na elkaar (9:19 en 9:21). Het enige verschil is dat de zon voor de wolken is, de foto’s hebben dezelfde witbalans en bewerking.
Bij close-ups van heide heeft het licht ook een grote invloed. Zie hier twee keer hetzelfde heideplantje, maar dan vanaf een andere kant gefotografeerd. Het paars komt met tegenlicht heel anders naar voren dan bij frontaal licht. Bovendien krijg je bij tegenlicht duidelijke bokeh-bollen en bij frontaal licht niet.
