Tips voor het fotograferen van de paarse heide

In augustus en september kleuren delen van Nederland paars: de heide staat in bloei! YES! Prachtige fotogenieke landschappen die je niet wilt missen. In dit artikel daarom een lading tips voor het fotograferen van de paarse heide.

Wanneer is de heide paars? Bloeitijd: augustus en september

De heide bloeit grofweg ergens tussen half augustus en half september. De precieze datum kan natuurlijk ieder jaar verschillen, het hangt vaak af van de locatie en de (weers)omstandigheden. In oktober zijn meestal hier en daar nog wat plukjes paars te vinden, maar in de andere maanden is de heide vooral bruin of bronskleurig. Voor de paarse kleur houd je in de zomermaanden de heide goed in de gaten. Bezoek eventueel van te voren de locatie al om te kijken hoe het met de bloemetjes gaat.

In 2018 was het een erg hete en droge zomer. Hierdoor was op veel plaatsen de heide uitgedroogd en verschroeid. In 2019 werden er opnieuw hitterecords verbroken, al viel er gelukkig toch nog net genoeg regen. Ondanks de droge zomers ervoor, stond de heide er in 2021 op veel plekken stralend bij, al zou het herstel nog jaren duren (bron). In 2024 is er juist geen droge zomer en bloeit de heide juist opvallend vroeg (bron).

Fotografeer de heide bij zonsopkomst of zonsondergang

Het allermooiste licht heb je meestal als je de heide tijdens zonsopkomst of zonsondergang fotografeert. Met een beetje geluk ontstaan er mooie pastelkleuren in de lucht, die weer goed passen bij het paars van de heide. Tegenlicht tijdens het gouden uurtje werkt dan ook heel erg mooi voor je landschapsfoto’s met heide, omdat de kleuren dan extra goed naar voren komen.

Heide + zonsopkomst = mistlaagje?

Sta je vroeg op om de zonsopkomst te fotograferen, dan heb je kans op een mistlaagje boven de heide! Vooral als het de dag er voor warm is geweest en het ’s nachts (flink) afkoelde, bestaat deze kans. Geloof me als ik zeg dat wanneer je de heide met mist hebt gefotografeerd, dan wil je niet meer zonder.

Het juiste licht

Voor mooie foto’s van een landschap met bloeiende heide vermijd je hard, direct zonlicht. Het mooiste zonlicht heb je aan het begin en het einde van de dag. Onderstaande twee foto’s laten dat goed zien.

De linkerfoto maakte ik een half uur na zonsopkomst (dus tijdens het gouden uurtje). De rechterfoto was 1 uur en 45 minuten na zonsopkomst. Het licht is al een stuk harder en daardoor minder mooi.

Overigens hoef je niet te wachten tot de zon opkomt. Ook vóór zonsopkomst (tijdens het blauwe uurtje) kan de heide zeer fotogeniek zijn.

Links was een half uur vóór zonsopkomst, rechts 1 uur 45 minuten na zonsopkomst. Welke van de twee vind jij het beste?

Oke, vroeg op staan dus. Maar wat als je dan toch ’s middags op de heide bent? Is het dan onmogelijk om mooie foto’s te maken? Zeker niet. Ik hoop dan wel dat je een dag hebt uitgekozen met veel schapenwolken aan de hemel. Je kunt dan het moment afwachten tot de zon achter een wolk verdwijnt. Je hebt zo nog steeds veel licht (meer dan op een geheel bewolkte dag), maar het licht is wel zachter en je hebt minder schaduwen. Hierdoor komen de paarse kleuren van de heide vaak nét iets beter tot hun recht.

Vergelijk onderstaande foto’s maar eens, die vlak na elkaar gemaakt werden. Bij de één schijnt de zon op de heide, bij de andere zit de zon net eventjes achter een wolk. Het verschil is niet heel groot, maar ik vind het paars net iets mooier en meer opvallen als de zon achter de wolken is.

Deze foto’s maakte ik vlak na elkaar (9:19 en 9:21). Het enige verschil is dat de zon voor de wolken is, de foto’s hebben dezelfde witbalans en bewerking.

Bij close-ups van heide heeft het licht ook een grote invloed. Zie hier twee keer hetzelfde heideplantje, maar dan vanaf een andere kant gefotografeerd. Het paars komt met tegenlicht heel anders naar voren dan bij frontaal licht. Bovendien krijg je bij tegenlicht duidelijke bokeh-bollen en bij frontaal licht niet.

De locatie: waar bloeit de heide?

De bekendste plek om in Nederland de heide te fotograferen is bij de Posbank bij Rheden. Een glooiend landschap dat in de zomer prachtig paars kleurt. En waar er tussen de heuvels ’s ochtends vaak vroeg ook nog eens een mooi mistlaagje hangt. Ik snap wel waarom iedereen hier graag heen gaat! Maar ehmm… als je van plan bent om hier met zonsopkomst te fotograferen, check dan ook even dit nieuwsartikel van een paar jaar geleden.

Natuurlijk hoef je echt niet een heel landschap vol heuvels met bloeiende heide te hebben voor een geslaagde foto. Kijk ook eens bij het natuurgebied bij jou in de buurt of er heide groeit en bloeit! Als je niet weet of iets een gebied met heide is voor je er heen gaat, kijk dan even op de satelliet beelden van Google Maps. Heide herken je aan bruine vlekken in het landschap.

Compositie in het heide-landschap

Voor een geslaagde foto van de heide let je niet alleen op het licht en je instellingen, maar ook op de compositie! Plaats bijvoorbeeld wat heideplanten op de voorgrond om diepte in de foto te creëren. Maar zorg ook dat je ogen een rustpunt op een andere plek in beeld krijgen. Zijn er nog meer fotogenieke elementen? Zoek bijvoorbeeld een mooie boom of struik om de compositie aan te vullen. Hierboven heb je daar al enkele voorbeelden van gezien.

Of misschien spot je wel een wild dier? Hoeveel je van de lucht in de foto laat zien, hangt ook weer af van hoe interessant de wolken en de lucht boven het landschap zijn. Een pad kan eventueel dienen als leidende lijn.

Close-up & macro

Vergeet de details niet! Fotografeer de heide ook van dichtbij, bijvoorbeeld met een 50mm lens of een macro-objectief. Speel met de scherptediepte en focus je op de mooie kleine bloemetjes van de heidestruik. Misschien krijg je ook nog mooie insecten voor de lens of kun je er bijzondere vlinders fotograferen?

Setting voor portretfotografie

Ben je niet zo van de landschapsfotografie of natuurfotografie? Bedenk dan dat het paars van de bloeiende heide een geweldige setting kan zijn voor het maken van portretfoto’s. Zelf heb ik meerdere fotosessies gedaan tijdens de bloeiperiode van de heide! Als je kinderen van een wat hoger standpunt fotografeert, vormt het paars een mooie achtergrond.

Paarse kleur van de heide versterken in bewerking

Komt het paars van de heide voor je gevoel net niet lekker naar voren op de foto? Bijvoorbeeld door het licht of omdat de heide alweer bijna uitgebloeid was? Dan kun je de paarse kleur in een fotobewerkingsprogramma als Lightroom of Photoshop nog wel versterken. Geef de kleurtint van de witbalans bijvoorbeeld een tikje meer paars. Of pas de verzadiging van alleen de kleuren paars en magenta aan met de HSL slider in Lightroom. Een klein beetje kan de foto net wat mooier maken. Kijk maar:

Tips voor het fotograferen van lavendel: hetzelfde als de heide (ook paars!)

Ik moest het wel eventjes opzoeken, maar ik weet nu: (struik)heide en lavendel horen niet bij dezelfde plantenfamilie. Maar… beide planten/bloemen zijn wel paars. En hetzelfde geldt voor lupines, die je in de zomer in IJsland veel tegenkomt. De tips voor het fotograferen van de paarse heide zijn dus veelal ook toe te passen bij het fotograferen van lavendel of lupines. :)

Heb jij de bloeiende heide als eens gefotografeerd?