Als het buiten mistig was, denk je er misschien niet direct aan om buiten te gaan fotograferen. Zelf dacht ik lange tijd dat fotograferen in de mist altijd resulteerde in grijze, grauwe, saaie of oninteressante foto’s. Maar inmiddels weet ik wel beter: fotograferen in de mist kan juist ook heel erg gaaf zijn. In het bos, de polder, op de akker of de hei. Of misschien wel in je eigen straat. Het fotograferen in mistige omstandigheden vereist wel een andere aanpak. Zowel voor de instellingen, als de compositie en bewerking. In dit artikel daarom 15 tips voor het fotograferen in de mist of nevel.
1. Check de weersvoorspelling
Mist ontstaat door afkoeling van (zeer) vochtige lucht. Je ziet de mist bijvoorbeeld in de ochtend of avond als een laagje (grondmist) boven het weiland ontstaan. Maar mist kan ook het zicht dusdanig beperken dat je niet verder kunt kijken dan een tiental meters.
Omdat de mist meestal niet lang blijft hangen, is het belangrijk je goed voor te bereiden. Controleer bijvoorbeeld ’s avonds de weersvoorspelling voor de komende ochtend. Als er in de ochtend mist voorspeld wordt, kun je hier rekening mee houden. Misschien zet je de wekker wel iets vroeger, zodat je op tijd op pad kunt gaan. Met de zichtmeter van buitenradar zie je of en waar de mist in Nederland is, en dicht-ie is.
Mist kan het hele jaar voorkomen, maar is vaker (en meestal ook hardnekkeriger) in de herfst en winter.
Een mistlaagje boven een vennetje. Gefotografeerd vlak na zonsopkomst.
Mist geeft het landschap een mysterieuze sfeer.
De mist die tussen de heuvels blijft hangen geeft veel ‘lagen’ aan het landschap.
Een mistige ochtend in de winter.
gratis webinar
Masterclass: Reflecties in beeld
Ontdek nieuwe invalshoeken en leer hoe je weerkaatsing en
spiegeling gebruikt voor foto’s met een boeiende compositie
2. Mist is niet overal gelijk
Houd in gedachten dat het niet overal even mistig is. Heb je de wekker vroeg gezet maar zie je geen mist als je uit het slaapkamerraam kijkt? Duik niet meteen weer terug je bed in, maar stap gewoon op de fiets of in de auto. Mist is vaak sterker in de polder of in de buurt van water en juist minder aanwezig in de bebouwde kom.
Tegelijkertijd kan het zijn dat ook in een andere omgeving de mist niet zo sterk aanwezig is als je had gehoopt. Verken dan de omgeving. Door vaker in hetzelfde gebied te komen in mistige omstandigheden, leer je waar de mist het snelst of het langst zichtbaar is.
In de stad komt mist minder snel voor. Maar in San Francisco, waar ik deze foto maakte, gebeurt het regelmatig. Vanwege de ligging aan zee is de stad vaak in mist gehuld. De gebouwen op de achtergrond zijn daardoor minder opvallend in de foto, maar dit geeft de foto wel een fijne sfeer.
Een prachtige ochtend met mist boven de Maas. De mist hing meer boven het water dan boven land.
Natuurlijk kan het ook een keer té mistig zijn en lukt het niet de foto te maken die je vooraf in gedachten had. Het loont vaak om even te wachten, want bij het oplossen van de mist krijg je natuurlijk weer een ander resultaat.
Bij de Tongariro Crossing in Nieuw-Zeeland liepen we langs een prachtige rode krater. Tenminste.. ik denk dat-ie prachtig is, want door de mist heb ik ‘m niet gezien.
Gelukkig klaarde het iets later tijdens deze wandeling voldoende op, zodat we wel dit prachtige meertje konden zien (en fotograferen).
3. Fotografeer in de mist om (storende) elementen te verhullen
Mist is in feite een wolk die laag boven de grond hangt. In die wolken zitten minuscule zwevende waterdruppels. Deze beperken het zicht. Hoe dikker de mist, hoe minder ver je kunt kijken. Dat de mist verhult, kun je natuurlijk in je voordeel gebruiken. Misschien wil je graag een foto maken van een prachtige boom, maar staat er een flatgebouw of hoogspanningskabel in de achtergrond die je beeld verpest. Bij de juiste mist, zijn deze storende, afleidende elementen niet meer (goed) zichtbaar. Mistige omstandigheden geven je daardoor mogelijkheden die je bij helder weer niet hebt!
Dichte mist verhult. Als je heel goed kijkt zie je net nog een blauw autootje in het midden van het beeld. Zonder mist had de auto veel meer opgevallen.
De huizen op de achtergrond zijn niet zichtbaar door de mistige omstandigheid
4. Fotografeer in de mist voor meer diepte
Het is vaak een uitdaging om diepte in de foto te creëren. Bij landschapsfotografie kun je een object op de voorgrond gebruiken om de diepte in het te benadrukken. Dit kun je uiteraard ook toepassen in de mist, maar vaak helpt de mist je uit zichzelf al voor de dieptewerking. Mist benadrukt de afstand tussen twee objecten doordat het object dat het verst van de camera staat, het minst goed zichtbaar is. Door in één beeld verschillende objecten te fotograferen die op een andere afstand van de camera staan, zoals een rij bomen langs een weg, ontstaat snel een gevoel van diepte.
De mist benadrukt de diepte in de foto, doordat de bomen telkens op een grotere afstand van de camera staan
Dit zijn dezelfde bomenrijen, maar nu vanaf de zijkant. Omdat de afstand tot de bomen minder verschillend is, is het diepte-effect door de mist ook minder sterk.
5. Gebruik de mist om rust aan de foto te geven
Als het mistig is, ga ik graag naar het bos toe. Foto’s in het bos zijn vaak druk en chaotisch door het geheel van boomstammen, takken en bladeren. Soms zie je gewoon door de bomen het bos niet meer!
Maar doordat de mist verhult en de diepte benadrukt, wordt een beeld in het bos direct een stuk rustiger. Dat zie je duidelijk terug in onderstaande foto’s en de vergelijking met een niet-mistig moment (gebruik de slider om het verschil te zien!)
Deze foto maakte ik aan de rand van het bos. Net buiten het bos was de mist sterker. Door die kant op te fotograferen vormen de bomen een lichte silhouet tegen de witte achtergrond.
Deze foto’s maakte ik vanaf exact hetzelfde standpunt, maar nu 180 graden de andere kant op. Je ziet dat in het bos de mist minder is, maar toch de foto rustiger maakt.
Uiteraard is het niet alleen in het bos zo dat de foto rustiger wordt als je in de mist fotografeert, dit geldt ook in andere situaties.
De mist versimpelt het beeld.
De mistige omgeving zorgt voor een rustige foto.
Boehoee. Door de mistige achtergrond komt de koe goed naar voren.
6. Gebruik lijnen om de aandacht van de kijker vast te houden
Ook al geeft de mist sneller diepte en rust aan de foto, de compositie blijft natuurlijk ten allen tijden belangrijk om de aandacht van de kijker vast te houden. Zorg dat je een interessant onderwerp op de voorgrond plaatst of gebruik duidelijke lijnen, bijvoorbeeld van een pad, om de aandacht van de kijker de foto in te trekken. Ook kun je op zoek naar een kader of doorkijkje.
Kies een interessant element in de mistfoto’s. De geknapte boom trekt duidelijk de aandacht in de foto.
Wandeling in Fjordland, Nieuw-Zeeland.
Een kader om het mistige landschap
7. Mist + zon = prachtig
Als de zon verschijnt, is dit meestal een teken dat de mist snel verdwijnt. Door de zon warmt de lucht namelijk op, terwijl de mist juist was ontstaan door het afkoelen ervan. Maar als de zon tevoorschijn komt, kan het de foto wel een hele warme sfeer geven wanneer je richting de zon fotografeert.
De zon breekt door en geeft het landschap een gouden gloed. Niet lang hierna verdween de mist, als sneeuw voor de zon.
Mist in combinatie met zonlicht dat gebroken wordt (door bijvoorbeeld bladeren van bomen) resulteert in prachtige lichtstralen, ook wel zonneharpen genoemd. Kies voor tegenlicht of zijlicht om deze het beste in de foto vast te leggen! De mist hoeft niet heel erg dik te zijn. Lees in dit artikel meer tips voor het fotograferen van zonneharpen.
Mist + Zonlicht = Zonneharpen
Lichtstralen worden zichtbaar wanneer het mistig (of stoffig) is en het licht wordt gebroken door bijvoorbeeld bladeren en takken.