Het GLOW Festival Eindhoven en het Amsterdam Light Festival zijn twee toffe, jaarlijks terugkerend evenementen. Zowel het lichtfestival GLOW als het Light Festival in Amsterdam bestaan al meer dan tien jaar. Tijdens deze lichtfestivals zijn vele lichtkunstwerken te bewonderen én te fotograferen. In dit artikel geef ik je tips hoe je deze goed en scherp in beeld brengt, maar ook hoe je creatieve foto’s maakt bij GLOW Eindhoven of het Amsterdam Light Festival!
De tips in dit artikel zijn als het ware als volgt onder te verdelen:
- Specifieke tips voor het fotograferen van lichtkunstwerken. (Lees ook het artikel met algemene tips om ’s avonds en ’s nachts in de stad te fotograferen. Daar staan nog een aantal handige tips die ik hier niet bespreek)
- Tips voor het maken van creatieve en originele foto’s tijdens een lichtfestival. Want hoe onderscheid jij je tussen de duizenden andere fotografen die hetzelfde evenement bezoeken?
- Tips voor het bezoeken van een lichtfestival. Ik heb een aantal tips die niet zozeer over het fotograferen zelf gaan, maar waarvan ik wel denk dat ze belangrijk zijn!
Het GLOW Festival heb ik regelmatig bezocht; ik heb een aantal jaren in Eindhoven gewoond. Voor het schrijven van dit artikel ben ik daarom mijn archief ingedoken en heb ik GLOW-foto’s van de voorgaande edities verzameld. Het Amsterdam Light Festival heb ik (nog) niet bezocht, maar de fotografietips in dit artikel zijn uiteraard ook toepasbaar op de lichtkunstwerken in onze hoofdstad. Bovendien heb ik op foto’s van anderen gezien dat sommige lichtkunstwerken worden ‘hergebruikt’ en verhuizen na GLOW naar Amsterdam, waar ze misschien in een iets andere opstelling terugkomen. :)
Agenda Lichtfestivals winter 2022-2023
Hieronder staat de agenda voor de lichtfestivals in de winter van 2022-2023. Er zijn er meer dan die twee in Eindhoven en Amsterdam. Onderstaande agenda is in oktober 2022 bijgewerkt.
- Alkmaar Light Festival: 3 tot en met 5 november 2022
Bezoek de website - Lichtfestival Kasteeltuinen Arcen: 14 tot en met 30 oktober 2022
Bezoek de website - Luna Festival Sneek: 14 tot en met 22 oktober 2022
- GLOW Eindhoven: 12 tot en met 19 november 2022 Bezoek de website
- Amsterdam Light Festival: 1 december 2022 tot en met 22 januari 2023
Bezoek de website - Festival of Lights in Belijn: 7 tot en met 16 oktober 2022 bezoek de website
- Signal Festival in Praag: 13 tot en met 16 oktober 2022 bezoek de website
- Fête des Lumières in Lyon: 8 tot en met 11 december 2022 bezoek de website
- Lichtfestival Gent: pas in 2024 weer bezoek de website
Goed, klaar voor de tips? Hier komen ze!
1. Vergeet je statief niet
Het is natuurlijk geen toeval dat lichtfestivals in de winter georganiseerd worden; het is vroeg donker en de lichtjes versieren het stadsbeeld. Hoewel het om licht draait, fotografeer je meestal wel met relatief weinig (omgevings)licht. Vergeet daarom absoluut je statief niet als je naar GLOW Eindhoven of het Amsterdam Light Festival gaat. Door de camera op een statief te zetten kun je de ISO-waarde laag houden en heb je minder ruis in de foto. De sluitertijd is misschien wel een seconde of langer, maar omdat de camera op statief staat is de foto toch niet bewogen.
De populariteit van GLOW zorgde ook voor groei in het aantal bezoekers met een statief. Schrik niet als je tijdens het lichtfestival misschien wel meer dan twintig statieven op een rijtje ziet staan!
[Luminarie De Cagna, 2010] Dit is mijn favoriete GLOW attractie (en die van vele anderen!) Deze kathedraal van lichtjes was een straat lang.
Of je nu op vakantie gaat naar Terschelling,Tanzania,Tokio,Spanje.Schiermonnikoog,Slovenië,IJsland,Indonesië,
met deze masterclass leer je hoe je er prachtige foto's maakt.
Masterclass: Reisfoto’s met een WAUW-factor
Tips & inspiratie om adembenemende reisfoto’s te maken. Foto’s waar je jaloers op zou zijn, als je ze niet zelf had gemaakt.
2. Fotografeer lichtprojecties niet met een te lange sluitertijd
Een deel van de lichtkunstwerken bestaat uit projecties. Kleuren, vormen of afbeeldingen worden door een soort mega-beamer (of meerderen) op een gebouw of in een interieur geprojecteerd. Ik vind het gaaf om te zien dat het gebouw er dan zo anders uit ziet! Bijna ieder jaar is er bijvoorbeeld wel een project op de St. Catharina kerk. In 2017 was het een stilstaande projectie. Dat was een beetje verwarrend, want de bezoekers verwachtte een beweging/show en dat zorgde voor een opstopping op het plein. In 2018 was het weer een gave show, die echt de moeite waard was om even op te wachten.
![[Confluence door Ocubo Criativo, 2018] Bewegende projectie op de St. Catharinakerk.](https://vinkacademy.nl/wp-content/uploads/glow-lichtfestival-fotograferen-3380-700x489.jpg)
[Confluence door Ocubo Criativo, 2018] Bewegende projectie op de St. Catharinakerk.
[Ingo Bracke, 2008] Projectie op de lichttoren in Eindhoven tijdens GLOW
[Michel Suk, 2010] Kleurrijke projecties in de St. Catharinakerk
Wanneer de projecties bewegen of binnen een bepaalde tijd veranderen, fotografeer je ze liever niet met een te lange sluitertijd. Door de verandering van het licht is bij een te lange sluitertijd niet meer zichtbaar wat er precies geprojecteerd was! Hetzelfde als kleuren in elkaar overlopen: als de sluitertijd te lang is, dan is er geen overheersende kleur meer (of wordt het wit).
[Confluence door Ocubo Criativo, 2018] De sluitertijd van 3s is hier te lang; je ziet niet langer dat het twee dansers zijn die op de kerk bewegen.
[Confluence door Ocubo Criativo, 2018] Met een kortere sluitertijd (in dit geval 1/3s) zijn de dansers weer herkenbaar.
[Confluence door Ocubo Criativo, 2018] Sluitertijd van 1/2 seconden. Er is nog steeds beweging en dynamiek in de foto, maar je ziet wel wat er afgebeeld/geprojecteerd wordt.
[Blob the Bulb, Dirk van Poppel & Jan Fabel, 2017] De projects op de Blob bewogen vrij snel, waardoor een lange sluitertijd op statief weinig zin had. (Nog los van het feit dat ik dan niet boven de mensenmassa uitkwam) De foto maakte ik daarom ook uit de hand.
[Michel Suk en Bart van Dongen, 2011] Kamer van Koophandel in Eindhoven.
[Once Upon a Light, 2017] Bij deze lichtshow in het Philips Stadion was er van te voren een extra mistlaag/rooklaag gecreëerd.
[Step into the light 2.0, Michel Suk, 2017] Tientallen felle lampen schenen boven het stadhuisplein. Het was die avond mistig en dat was een gelukje, want hierdoor waren de lichtbundels extra goed te zien.
![[GAME:ON, Twofityk, 2018] Voor de show in het Philipsstadion moet je wel een apart kaartje kopen. Doe dit van te voren, want aan de deur ben je waarschijnlijk te laat!](https://vinkacademy.nl/wp-content/uploads/glow-lichtfestival-fotograferen-3819-700x467.jpg)
[GAME:ON, Twofityk, 2018] Voor de show in het Philipsstadion moest je wel een apart kaartje kopen. Doe dit van te voren, want aan de deur ben je waarschijnlijk te laat!
3. Fotografeer LED-verlichting niet met een te korte sluitertijd
Waar je bij projecties moet oppassen voor een te lange sluitertijd, moet je bij kunstwerken waarin LED-kampjes verwerkt zijn (en dat is toch wel het merendeel) juist oppassen met een te korte sluitertijd. LED-licht heeft een bepaalde frequentie waarin het licht knippert. Wij zien dit niet, maar een korte sluitertijd maakt dit effect wel zichtbaar. Bij een te korte sluitertijd is een deel van de lichtjes dan uit. (Een kerstboom fotograferen doe je om dezelfde reden niet met een te korte sluitertijd)
[Luminarie De Cagna, 2010] Deze foto maakte ik met een sluitertijd van 1/500s en je ziet goed dat een deel van de LED-verlichting hierdoor op de foto ‘uit’ staat.
4.Vermijd de automatische stand en experimenteer met de instellingen
De automatische stand van je camera zal zich geen raad weten met de bijzondere lichtkunstwerken. Vermijd die groene stand dan ook en experimenteer er op los!
[Windows, Daniel Margraf, 2017] Je ziet: de automatische stand van de camera bakt er niets van! (Beide foto’s uit de hand gefotografeerd) De foto met het zelfgekozen instelling van sluitertijd, diafragma en ISO is beter.
[GAME:ON, Twofityk, 2018] (Beide foto’s vanaf statief gemaakt).
Meer weten over het instellen van je camera? Dat leer je in deze online fotocursus.
Ik heb in meerdere edities van GLOW lichtkunstwerken teruggezien bestaande uit rook gecombineerde met (dansende) laserstralen. In 2012 was dit een stellage, in 2017 en 2018 was dit een speciale show in het Philips Stadion Je begrijpt: voor de meeste fotografen is dat geen dagelijkse kost. Wees daarom niet bang om te experimenten met de instellingen. Vanzelfsprekend kun je de automatische stand beter vermijden in zo’n situatie en aan de slag gaan met de M-stand.
[Edwin van der Heide, 2012] Rook en lasers tijdens GLOW Eindhoven. Experimenteer en kijk welke instellingen het beste passen in deze situatie.
[Once Upon a Light, 2017] Dansers op het podium tijdens een lichtshow, dat vereiste natuurlijk de juiste instellingen.
5. Zoom ook eens in op de details
Bij het inpakken van je cameratas denk je misschien niet direct aan een lens met een lange brandpuntsafstand, maar neem deze toch mee. Je zoomt daarmee in op de details voor een andere sfeer. Of je kunt het kunstwerk toch goed in beeld brengen als je op een grotere afstand staat.
[Ali Heshmati (LEAD Inc.) and Lars Meeß-Olsohn, 2008] Detailopname van een van de kunstwerken bij GLOW.
[Michel Suk en Bart van Dongen, 2011] Het gele licht van binnen geeft een mooi contrast met de licht blauwe projectie op het Kamer van Koophandelgebouw. Het beeld werd door het inzoomen abstracter.
[Blob the Bulb, Dirk van Poppel & Jan Fabel, 2017] Door in te zoomen op een deel van het gebouw en de foto zwart-wit te maken, draait deze foto nu enkel nog om de vormen/driehoeken.
6. Vroeg op pad heeft zijn voordelen
Mijn advies is om vroeg op pad te gaan als je foto’s wilt maken bij het lichtfestival. Je hebt dan rustig de tijd om elk interessant kunstwerk te fotograferen. Zelf hoopte ik in 2017 slim te zijn om extra vroeg te gaan en zo het prachtige blauwe uurtje nog mee te pakken, maar helaas; de installaties gingen pas om 18:30 aan. Het blauwe uurtje was toen al voorbij en was ik zelf te vroeg in Eindhoven. Maar daardoor kon ik wel onderstaande foto maken waarbij de beamers ‘getest’ werden voor aanvang van GLOW!.
Aan de andere kant is er juist ook wat voor te zeggen om laat op pad te gaan; juist als de grote massa voorbij is het je de route tegen het einde van de avond misschien wel bijna voor jezelf. In 2018 is GLOW op vrijdag en zaterdag van 18:30 tot 24:00, van zondag tot en met donderdag van 18:30 tot en met 23:00.
[Blob the Bulb, Dirk van Poppel & Jan Fabel, 2017]Test 1-2-3
7. Voeg iets toe met lichtstrepen of lightpainting.
Een simpele manier om te foto net een tikje anders te maken is door voorbijrijdend verkeer in de foto te betrekken. Met een lange sluitertijd geven de koplampen witte strepen. En de achterlichten geven rode strepen in beeld! Uiteraard kun je ook zelf aan de slag met lightpainting met een zaklampje.
[Groupe Laps, 2012] Dit was een leuk lichtkunstwerk op het politiebureau van Eindhoven. Telkens lichtte er een ander poppetje op, waarmee een achtervolgingsscène van boef en politie werd nagespeeld. Alleen op de foto komt dit nu natuurlijk niet goed over.
[Groupe Laps, 2012] Door te fotograferen met een lange sluitertijd zijn meerdere poppetjes in beeld zichtbaar. De lichtstrepen van een voorbijrijdende bus maken de foto ook kleurrijker en dynamischer in vergelijking met de foto hierboven.
[Tower of Light door Jan Fabel + Dirk van Poppel + Erwin Steijlen, 2018]
[Tower of Light door Jan Fabel + Dirk van Poppel + Erwin Steijlen, 2018]
[Tower of Light door Jan Fabel + Dirk van Poppel + Erwin Steijlen, 2018]
[Tower of Light door Jan Fabel + Dirk van Poppel + Erwin Steijlen, 2018]
8. Betrek de omgeving of mensen in het beeld
Focus niet alleen maar op het lichtkunstwerk zelf, maar betrek bijvoorbeeld ook de omgeving. Kijk of er elementen of gebouwen zijn die iets toevoegen aan de foto, of die bijvoorbeeld een interessant kader vormen.
[Something Blue van Kari Kola, 2018) In deze foto draait het meer om het gebouw (de Vesteda) dan om het lichtkunstwerk. Op de voorgrond zie je nog een deel van één lichtkunstwerk, het blauwe licht in de lucht komt van het kunstwerk ‘Something Blue’.
[Teresa Mar, 2012] De projectie op het gebouw (de Admirant) schoof langzaam omhoog. Ik fotografeerde daarom met een sluitertijd van 1/20s. Ik koos niet voor een standpunt waarbij het hele gebouw zichtbaar was, maar gebruikte een ander gebouw om de foto iets spannender te maken.
[T.I.L.T, 2010] De boom met TL-lampen op het 18 septemberplein was het lichtkunstwerk. Ik fotografeerde vanuit de uitgang van de ondergrondse fietsenstalling: de muren vormen een soort kader. De ‘blob’ en het Philips gebouw op de achtergrond voegen iets toe aan de foto. Het was een regenachtige avond, maar de natte straten gaven een mooie reflectie.
[Immersive Decelerator, 2018]
[Immersive Decelerator, 2018] Schaduwen van voorbijgangers.
![[Wave and Particle, 2018] De maker van dit (fantastische) kunstwerk staat voor zijn eigen werk. (Dit ding wil je echt 'in actie' zien, check ook maar eens hier)](https://vinkacademy.nl/wp-content/uploads/glow-lichtfestival-fotograferen-3637-700x467.jpg)
[Wave and Particle, 2018] De maker van dit (fantastische) kunstwerk staat voor zijn eigen werk. (Dit ding wil je echt ‘in actie’ zien, check ook maar eens hier)
9. Denk goed na over het standpunt
Dat op een bepaalde plek allemaal fotografen met hun statieven naast elkaar staan, betekent niet automatisch dat dit ook het beste standpunt is. Om thuis te komen met originele foto’s moet je de foto vaak ook vanuit een andere positie maken. Fotografeer bijvoorbeeld iets van heel dichtbij en gebruik een extreme groothoeklens om vervorming te krijgen.
[Yayoi Kusama, 2010] Deze hangende TL-buizen vond ik eigenlijk niet zo heel speciaal.
[Yayoi Kusama, 2010] De foto werd een stuk dynamischer toen ik er heel dicht op ging staan en fotografeerde met een 10mm groothoekobjectief.
[Dome of Light, Heuvel & Har Hollands, 2017]Onder deze installatie lagen een stel kussens. Ideaal! Ik maakte deze foto dan ook liggend, met mijn camera omhoog gericht.
[Qinhuai Street Nanjing, Gu Yeliang + Ginhuai Lantern Festival, 2018] Door op een bankje te gaan staan kon ik deze twee kunstwerken precies zo fotograferen dat het lijkt alsof de draak en de vis elkaar een kus gaan geven.
10. Gebruik reflecties
Een reflectie is vaak een interessante manier om iets in beeld te brengen. Fotografeer het reflecterende licht bijvoorbeeld in water of glas. Ook natte straten doen het erg goed, zoals je bij een van de foto’s hierboven al kon zien. Een voordeel van een regenachtige avond bij GLOW is bovendien dat ’t een stuk minder druk is!
[Luminarie De Cagna, 2011] Voor het station in Eindhoven stond een enorme koepel met gekleurde LED-lampjes. In plaats van de koepel van een afstandje in beeld te brengen, fotografeerde ik de reflectie in de ramen van het station.
[Modulorbeat, 2008] De reflectie in het water van een fotograaf met statief. De foto heb ik 180 graden gedraaid om deze indruk te wekken dat de persoon staat. Het kunstwerk was eigenlijk groen van kleur, maar omdat ik in RAW fotografeerde kon ik bij de bewerking gemakkelijk de witbalans aanpassen.
11. Zoom in of uit, of beweeg de camera tijdens het fotograferen
[Luminarie De Cagna, 2010] De camera stond op statief, op dezelfde positie als de eerste foto van dit artikel. Tijdens het maken van de foto zoomde ik uit waardoor dit gave effect ontstond!
[Michel Suk, 2010] Speel eens met het bewegen van de camera terwijl je een foto maakt met een lange sluitertijd. Het resultaat kan je verbazen!
[T.I.L.T, 2010] Deze foto werd gemaakt terwijl mijn statief op een rolpad stond. Aan het einde van de tunnel zie je één van de lichtkunstwerken van GLOW.
12. Bokeh-bollen of bokeh-figuurtjes
Al die lichtjes zijn natuurlijk geweldig om te spelen met bokeh-bollen. Voor het bokeh-effect kies je een groot diafragma, zo worden ze mooi rond. Fotografeer met weinig scherptediepte of een onscherpe focus. Uiteraard kun je deze bokeh-bollen ook veranderen in leuke figuurtjes met de gratis Do It Yourself Bokeh Kit.
[Luminarie De Cagna, 2010] Deze foto maakte ik met een 50mm objectief en het maximale diafragma f/1.8. Met een onscherpe focus veranderde de lichtjes in ronde bollen.