Hoe kleuren het gevoel en de sfeer in de foto beïnvloeden

Heb je wel eens stilgestaan wat kleuren – bewust en onbewust  – met je doen? Waarom een verkeersbord of  brandblusser vaak rood zijn? Of de logo’s van bedrijven in de zakelijke dienstverlening voornamelijk blauw? Het is zeker niet toevallig! Kleuren beïnvloeden meer dan je denkt. Als een foto voornamelijk uit één kleur bestaat, dan heeft dit een sterke invloed op de sfeer van het beeld en het gevoel dat het je geeft. In dit artikel daarom een klein stukje kleurenpsychologie en uitleg over de kleuren blauw, geel, oranje, rood en groen in combinatie met fotografie.

Eerst even een klein testje.

Kijk zo naar onderstaande foto en beantwoord direct (zonder er over na te denken) de vraag:

Is deze foto in de zomer of winter gemaakt?

Grote kans dat je eerste reactie ‘winter’ is. De werkelijkheid was dat het hartje zomer was. Zo’n vijfentwintig graden en zonnig. Toch haal je dat niet direct uit de foto. Hoe dat komt? Door de kleur!

Bij deze foto heb ik de witbalans aangepast naar ‘gloeilampen’. Omdat dit niet overeenkwam met de werkelijke lichtsituatie, werd de foto veel blauwer. En beïnvloedde daarmee de sfeer en stemming in de foto. Gek he, hoe je op het verkeerde been werd gezet?

Er zijn vele studies naar kleur en emotie gedaan, maar zover uitgebreid gaat dit artikel niet worden. Hieronder een beknopte samenvatting hoe een kleur de stemming in de foto beïnvloedt.

Blauw

Bij de kleur blauw denken we snel aan kou. Daarom reageerde je op de vraag wellicht met het antwoord winter. Bij het fotograferen van sneeuw en ijs zie je ook vaak veel (subtiele) blauwtinten terug. Maar ook rust, kalmte en balans zijn veelgemaakte associaties met blauw. Kun je dat terugzien in de foto’s?

De blauwe ‘sfeer’ in onderstaande foto komt omdat de foto werd gemaakt tijdens het blauwe uurtje, voor zonsondergang.

Geel & oranje

Hoewel er uiteraard een verschil zit tussen geel en oranje, pak ik ze hier toch even samen. Waar we bij blauw aan kou denken, denk je bij geel en oranje juist aan warmte. Niet gek ook, want deze kleuren worden ook vaak geassocieerd met zonneschijn, levendigheid en plezier. De kleur van de zon is extra warm tijdens het gouden uurtje en rond zonsopkomst/zonsondergang.

Groen

Groen is natuurlijk de kleur van de natuur. Bij deze kleur passen ook de begrippen rust, nieuw (begin) en fris.

Rood

Rood wordt gelinkt aan liefde en passie, maar ook aan gevaar en agressiviteit. Die tegenstrijdigheid vind ik zelf al best bijzonder. Rood is ook de kleur die het snelst opvalt; hij springt er echt tussenuit. Daarom zijn de verkeersborden en brandblusser dus roodgekleurd. Zelf probeer ik verkeersborden altijd te vermijden als ik in stad fotografeer. Juist door hun kleur, trekken ze snel de aandacht weg.

Hoe gebruik je deze kennis over kleuren in je foto?

Het moge duidelijk zijn dat een kleur, vooral als die overheerst in de foto, snel een bepaalde stemming, sfeer of gevoel geven. De kleuren van het beeld worden daarbij weer bepaald door het onderwerp dat je fotografeert (zoals het groen in de natuur), maar ook de kleur van het licht (geel bij het gouden uurtje), het tijdstip van de dag én de witbalans. Vooral bij abstracte foto’s, of foto’s van silhouetten, is het gemakkelijk om de witbalans aan te passen en zo te spelen met de sfeer.

Sta tijdens het fotograferen af en toe eens stil bij de kleuren van het onderwerp dat je fotografeert. Wat zeggen de kleuren? En past dit ook bij wat je wilt uitstralen? Maak jij foto’s voor – ik zeg maar even iets – een yogastudio, dan kies je waarschijnlijk niet zo snel voor veel rode accenten, maar eerder geel (warmte, levendigheid) of blauw (balans). Ook de foto’s aan de muur zijn af te stemmen op de kleuren. Wil je meer rust in een kamer, dan kies je misschien eerder voor een foto met veel groen dan voor oranje.

Ga jij nu vaker op de kleuren letten?