Door als fotograaf te variëren met het standpunt, verander je het perspectief en het beeld. In de fotografie wordt er vaak gesproken over kikvorsperspectief (of kikkerperspectief) en vogelperspectief. In dit artikel leer je wat dat betekent en wat dit doet met je beeld!

Definitie van kikvorsperspectief

Het Van Dale woordenboek geeft als definitie bij kikvorsperspectief; “perspectief waarbij het oogpunt zich onder het voorwerp bevindt”. In de volksmond wordt er vaker gesproken over een kikkerperspectief dan een kikvorsperspectief; er wordt gewoon hetzelfde mee bedoeld. Hier tegenover staat het vogelperspectief; “perspectief waarbij het oogpunt zich boven het voorwerp bevindt.”

Simpel gezegd betekent het dat bij een kikkerperspectief het onderwerp gefotografeerd wordt uit een heel laag camerastandpunt. Je kijkt als fotograaf tegen het onderwerp op; net zoals een kikker tegen de mens op kijkt. Door het standpunt lijkt het onderwerp vaak groter en de horizon is hierbij meestal erg laag.

Definitie vogelperspectief

“Hoewel vaak anders wordt gedacht, hoef je echt niet altijd hoog in de lucht te zijn om met een vogelperspectief te fotograferen.”

Vogelperspectief is precies het tegenovergestelde. Je kijkt als fotograaf nu op het onderwerp neer; net zoals een vliegende vogel op de mens neerkijkt. Het onderwerp lijkt hierdoor kleiner en de horizon bevindt zich meestal hoog in beeld. Hoewel vaak anders wordt gedacht, hoef je echt niet altijd hoog in de lucht te zijn om met een vogelperspectief te fotograferen. Als het onderwerp een dusdanige afmeting heeft dat jij deze van bovenaf kan fotograferen terwijl je gewoon op de grond staat, dan is er ook sprake van vogelperspectief.

Fotograferen op ooghoogte

Tussen vogelperspectief en kikkerperspectief zit nog het standpunt ‘fotograferen op ooghoogte’. Alles wat zich boven deze ooghoogte bevindt, komt boven de horizon. Alles onder deze ooghoogte, eronder.

Illustratie kikkerperspectief, vogelperspectief en fotograferen op ooghoogte

Het kan zijn dat de horizon in de foto niet meer zichtbaar is, omdat je erg omhoog/naar beneden kijkt. Dit zou je kunnen zien als een ‘extreme’ vorm van kikkerperspectief of vogelperspectief.

Illustratie van extreem kikkerperspectief en extreem vogelperspectief

Voorbeelden met kikkerperspectief of vogelperspectief

Hieronder zie je verschillende voorbeeldfoto’s die gemaakt zijn met kikkerperspectief of met vogelperspectief. Je ziet dat bij hetzelfde onderwerp je ineens een heel ander type foto krijgt! Kies je standpunt o.a. op basis van de compositie, de sfeer die je aan de foto wilt geven; als je juist het meest van het onderwerp op de foto wilt of om bijvoorbeeld storende elementen buiten beeld te laten.

Deze foto is gefotografeerd met kikkerperspectief, waarbij ik lager ben dan het onderwerp (de koe). Omdat de neus van de koe dichtbij de camera komt en er wordt gefotografeerd met een groothoek-objectief, geeft dit ook een grappige vervorming.

Een vergelijkbare foto, maar nu is er juist een hoger standpunt gekozen; de koe kijkt tegen mij als fotograaf op en het gaat hierbij dus om vogelperspectief. Hoe dichtbij de koe is, wordt verraden door de schaduwen. ;)

Deze kikker is niet gefotografeerd met een kikkerperspectief, maar juist met een vogelperspectief!

Bij de bovenstaande foto van de kameel is het standpunt net iets lager dan op ooghoogte; de kop van de kameel steekt boven de horizon in de woestijn uit en ook dit is dus ook een voorbeeld van kikkerperspectief.

In dit woestijnlandschap (Wadi Rum in Jordanië) sta ik op een hoger punt. Ik kijk neer op het landschap en de auto, en de horizon bevindt zich boven het midden van de foto. Deze foto heeft dus een vogelperspectief.

Deze foto van de woestijn in Tunesië is duidelijk gemaakt met een vogelperspectief. De foto is gemaakt vanuit een gemotoriseerd Deltavliegtuigje, waarbij ik de camera zodanig omlaag richtte dat de horizon niet meer zichtbaar was.

Dat je niet altijd in een vliegtuig hoeft te zitten om boven de wolken te zijn, bewijst deze foto gemaakt op het eiland Madeira. (Lees ook het artikel over wolken bij landschapsfotografie)

Niet alleen bij landschappen, maar ook in de stad en bij architectuur kan kikkerperspectief of vogelperspectief gebruikt worden. Deze foto van het Sony Center in Berlijn is duidelijk met een kikkerperspectief gefotografeerd, om de mooie vorm en kleuren van het dak in beeld te krijgen.

Wanneer je zo omhoog fotografeert dat je de horizon niet meer ziet, zoals op het Postdammerplatz in Berlijn, dan geeft dit duidelijk vertekening van het perspectief bij hoge gebouwen.

In de koepel van de Reichstag in Berlijn kon ik hier juist gemakkelijk voor een vogelperspectief kiezen. De mensen lijken hierdoor klein.

Soms kies je voor een bepaald perspectief omdat je daarmee storende elementen uit beeld kunt laten. Bij deze tempel, gemaakt bij het paleis in Bangkok, stond het vol van de toeristen. Door dit standpunt te kiezen kon ik deze buiten beeld houden én gaf het een creatieve invalshoek. 

Door het kikvorsperspectief wordt de hoogte van de bomen benadrukt (Chiang Mai, Thailand)

In dit geval is het standpunt waaruit gefotografeerd wordt onder de grond, namelijk vanuit de Apple Store in New York. Zeg maar een kikker-onder-de-grond-standpunt. De half doorzichtige trap geeft een grappig effect.

In dit artikel “Kijk eens naar boven” vind je meer inspiratie voor foto’s waarbij er een extreem kikkerperspectief is.

Inspiratie met Pinterest

Eén van de kerndoelen van Vink Academy is om fotografen te inspireren. Met de artikelen over fotografie en de bijbehorende fotografietips, maar ook met foto’s van andere fotografen. Vink Academy heeft daarom ook een Pinterest account, waarbij je het prachtige werk vind van anderen. Neem er dus een kijkje, volg onze boarden en laat je inspireren!