Ga je wel eens met het vliegtuig op vakantie? Dan is er maar één plek waar ik vind dat je moet zitten, en dat is: bij het raam. Met de camera in de aanslag natuurlijk, om onze prachtige wereld onder je vast te kunnen leggen. In dit artikel vind je niet alleen veel foto’s ter inspiratie, maar ook tips voor het fotograferen vanuit het vliegtuig.
Vroeger wilde ik steevast piloot worden. Geen stewardess (niet élk meisje wil stewardess worden). Ik moest er niet aan denken de hele dag in een mantelpakje op hoge hakken te moeten rondhuppelen. Nee, die pilotenpet, die zou me veel beter staan.
Waarom die droom ooit gevlogen is, dat weet ik niet eens meer. Maar vliegen vind ik nog steeds geweldig. Zowel de ervaring van het vliegen zelf, als het adembenemende uitzicht. De wolken, het landschap, water, steden, wegen, noem maar op. Er is zoveel moois te zien vanuit de lucht. Ik zit dus ook altijd bij het raam, vaak met de camera in de aanslag.
Voor jou ben ik daarom in mijn archief gedoken, en heb ik mijn favoriete foto’s vanuit het vliegtuig opgezocht. Sommige foto’s zijn gemaakt met een spiegelreflex camera, sommige met een een compact camera, sommige met een iPhone. Een klein deel van de foto’s maakte ik vanuit een zweefvliegtuig!
Wil je ook graag mooie foto’s maken vanuit het vliegtuig raampje? Hier een aantal tips!
1. Reserveer op tijd je plekje bij het raam
Mooie foto’s maken gaat nou eenmaal lastig als je aan het gangpad zit, dus reserveer op tijd een plekje bij het raam! Bij de meeste vliegtuig maatschappijen mag je bij het online inchecken zelf je stoelnummer kiezen. Houd hierbij ook rekening met mogelijke bezienswaardigheden. Toen ik wist dat ik langs Mount Kilimanjaro (de hoogste berg van Afrika) in Tanzania zou vliegen, ben ik bewust aan de linkerkant van het vliegtuig gaan zitten.
2. Berg de camera niet op in het bagagevak boven de stoelen
Wanneer je plaatst neemt op je stoel, zorg dan dat je de camera al bij de hand hebt. Stop deze niet in het bagagevak boven je hoofd. Het is heel irritant als de persoon of personen naast je moeten opstaan omdat jij je camera wilt hebben. Als de camera niet in het vakje van de stoel voor je past, leg deze dan onder de stoel voor je, eventueel tussen je voeten.
3. Plaats de camera zo dicht mogelijk tegen het glas
Wanneer je het objectief dicht op het raampje zet, dan heb je de minste kans op reflecties in beeld. Let hierbij ook op voor krasjes; zowel in beeld als dat je zelf geen krasje maakt. In de hoeken van het raam krijg je de meeste vervorming, dus probeer zoveel mogelijk in het midden te blijven.
Een polarisatiefilter kun je gebruiken voor het verwijderen van reflecties, maar het is mijn ervaring dat je bij vliegtuigramen van de grote vliegtuigen je polarisatiefilter beter van het objectief kunt halen. Reflecties blijven lastig te voorkomen als de zon recht op het raampje schijnt.
Op grote hoogte kan het zijn dat er ijsvorming op de ramen komt. Door de camera heel dicht op het raampje te zetten, valt dit niet op. Maar je kunt dit natuurlijk ook bewust gebruiken tijdens het fotograferen.
4. Zorg dat de flitser uit staat bij het fotograferen vanuit het vliegtuig
De flitser zal geen enkel effect hebben op het landschap dat je onder je fotografeert (dat zou wat zijn zeg!). Het gebruik van de flitser zal de foto daarom alleen maar minder mooi maken, door de reflecties die dit geeft in het raam.
5. Fotografeer ook tijdens het taxien, de start en landing
Tijdens de start en de landing ben je lager bij de grond. Hierdoor maak je heel andere foto’s dan met een vogelperspectief wanneer je duizenden meters in de lucht bent.
Let op: Het is wel per vliegtuigmaatschappij afhankelijk of dit toegestaan is of niet. Zo staat op de website van KLM:
“Op alle KLM-vluchten mag u gebruikmaken van diverse soorten elektronische apparaten, zoals smartphones, tablets, camera’s, (…). Grotere en zwaardere apparaten (zoals laptops) moeten tijdens het taxiën, opstijgen en landen worden opgeborgen.”
Je mag dus een camera gebruiken zolang het cabinepersoneel dit niet beoordeeld als een ‘groter/zwaarder’ apparaat. Het mag geen obstructie vormen in geval van een mogelijke evacuatie.
Fotografeer je met een telefoon of tablet, dan moet deze uiteraard wel op de vliegtuigstand gezet worden, maar dit is ook het geval als jouw camera een ingebouwde GPS module heeft!
Ook tijdens het taxien kun je mooie foto’s vanuit het vliegtuig maken. Wat dacht je van de druppels op het raam? Of het begin van de landingsbaan tijdens het taxien!
6. Hoe lager je bij de grond bent, hoe korter de sluitertijd moet zijn.
Als je niet te hoog in de lucht bent, zoals bij de start- en landing, dan lijkt de grond onder je sneller te bewegen dan wanneer je heel hoog in de lucht bent. Houd hier dan ook rekening mee met het instellen van je sluitertijd.
7. Varieer bij het maken van foto’s vanuit het vliegtuig
Varieer tijdens het fotograferen en maak wisselend gebruik van onderdelen van het vliegtuig in de compositie. De ene keer is het heel gaaf als je juist de vliegtuig vleugel betrekt in de foto en de compositie, en de andere keer niet. Wanneer je op voorhand weet dat je de vleugel wel of niet op de foto zet, bepaal je op basis hiervan ook je stoelpositie. Wil je de vleugels wel in beeld, dan ga je het beste net voor of net na het midden zitten. Wil je geen vleugels in beeld, dan zit je het beste voorin.
8. Bewerk de foto’s na
Het beste resultaat krijg je als je de foto’s in de nabewerking nog aanpast in Photoshop of Lightroom. Foto’s zullen vaak een soort ‘waas’ hebben, wat je wegkrijgt door het contrast sterk te verhogen. Of nog beter: gebruik hiervoor de functie Nevel verwijderen (Dehaze).
Heb je foto’s gemaakt van een grote hoogte? Dan kunnen deze ook nog een blauwe kleurzweem hebben, welke je het beste corrigeert met de witbalans. Wanneer je fotografeert in RAW, dan krijg je hierbij de beste resultaten.

Foto bewerkt; het contrast is verhoogd, de foto is nu een stuk natuurlijker

Met de Dehaze / Nevelverwijder functie in Lightroom CC kun je nu nog beter en gemakkelijker het ‘waasje’ in de foto verwijderen
Reisfotografie – explore discover capture
Het boek Reisfotografie is het dikste Nederlandstalige boek over reisfotografie.
Interessant verhaal en mooie foto’s. Wat ik mis in het verhaal, is de instelling van het diafragma. Wat is handig, een wat grotere opening f5.6 of groter óf juist een hele kleine opening, bijvoorbeeld f22. Ik ga er van uit dat de ISO-waarde op de laagst mogelijke stand het beste is. Ik vind ook geen adviezen in het verhaal over objectief gebruik. Is een groothoek van bijvoorbeeld 12-14 mm. aan te raden of is het beter om een wat kleinere hoek te gebruiken (50-70 mm)?
Als je vanuit het vliegtuig fotografeert geeft f/22 totaal geen meerwaarde, want het voegt niets toe aan de scherptediepte en de sluitertijd wordt er juist langer van. In m’n online cursus leer je precies welke instellingen je wanneer nodig hebt. groothoek is alleen handig als je ook Zelf zou ik geen megagroothoek adviseren, tenzij je raampje erop wilt, anders is het veel te wijd.
Tijdens een terugvlucht zette ik mijn gps-functie van mijn toestel aan. Op regelmatige tijdstippen maakte ik foto’s. De bedoeling was om aan de hand van deze foto’s de vluchtroute te kunnen zien.
Tot mijn verrassing stelde ik vast dat alle vluchtfoto’s op de luchthaven van vertrek gesitueerd bleken. Tijdens de vlucht geen geactualiseerde locatiegegevens dus.
Wie heeft hiervoor een verklaring?
Goede vraag Frank, dat weet ik eigenlijk ook niet!
GPS signalen voor je telefoon kun je niet op grotere hoogte in de cabine ontvangen. Je camera blijft dus op de laatste update, het vliegveld van vertrek staan. Het vliegtuig zelf ontvangt wel GPS signalen van verschillende satellieten, maar het vliegtuig heeft hiervoor een speciale GPS antenne buiten op de romp.
Frans van Sabben
Bedankt voor deze informatie Frans!
Wat fijne tips heb je gegeven, ik ben iemand die het van de praktijk moet hebben. Ben bijna elke dag met de camera op pad. Veel van jou tips deed ik eigenlijk ook al zelf, bv. Altijd een plekje aan het raam boeken bij het vliegen. Ik was al geregeld over het Botlekgebied gevlogen bij terugkomst van een vakantie en dacht dan vaak, daar wil ik nog een keer naar toe. Dat heb ik gedaan, en dan herken je al veel omadt je het vanuit de lucht hebt gezien.
Ook een zonsondergang in Vlissingen, geweldig, als je maar blijft na die tijd!!!
Bij iedere vlucht heb ik mijn camera bij de hand en in de aanslag bij het taxiën, stijgen en dalen. Ik heb er al mooie foto’s aan overgehouden.
Wat een ontzettend handige tips zeg! Hier heb ik heel erg veel aan. Ik kan niet wachten om voor het eerst in het vliegtuig te mogen stappen en los te gaan met mijn spiegelreflex! Ik kwam per toeval op je blog terecht toen ik op zoek was naar "Statief meenemen op vakantie". Zeker weten dat ik die ook meeneem! Dank je wel voor al je tips en wat een prachtige foto's heb je gemaakt!
liefs
Had ik dat maar eerder geweten ik kan dus niet wachten tot ik weer eens kan vliegenDank je wel voor de inspiratie.
Super om te horen Ron!
Bedankt voor de tips Laura. Hoewel het artikel zelf actueel blijft is het slot (win een zweefvlucht) sinds 3 juli gedateerd. Als die 3 juli in 2014 was, kan dat deel nu beter weg ;-)
Bedankt voor je reactie, ik heb het inmiddels aangepast!
Ik kijk normaal liever niet uit het raam tijdens het vliegen, maar als je zulke pareltjes van foto’s kunt maken moet ik dat misschien toch maar doen binnenkort :)
Heel interessant artikel. Mooie foto's
had ik dit maar geweten/gelezen toen ik een paar jaar geleden naar de Filippijnen vloog… het zal nog even duren voor ik weer in een vliegtuig zit (of ik moet de loterij winnen) maar ik ga de tips dan wel gebruiken :-)
Wat een uitdaging laura,ik zal deze tips zeker goed doornemen .Ik ben nml dol op foto's vanuit de lucht
Dank je wel voor de prachtige illustratie
interessant en leuk artikel,de volgende vlucht zal mijn camera niet bij de handbagage liggen.
wat een mooie foto's en handige tips weer zeg ! Dank je wel !
Prachtige foto’s en handig tips! Zo mooi al die vlakken en lijnen in het landschap, ik vind de dikke wolken ook echt prachtig.