Tips voor het fotograferen tijdens het blauwe uurtje

In de fotografie wordt er vaak gesproken over het blauwe uurtje. Maar wat is het blauwe uurtje nu precies? En hoe kun je dit het beste fotograferen? In dit artikel lees je tips voor het fotograferen tijdens het blauwe uurtje!

Wat is het blauwe uurtje?

Het blauwe uurtje is een periode waarbij de lucht tijdens de schemering een helder blauwe kleur krijgt. Het gebeurt tijdens de overgang tussen nacht en daglicht  (of andersom). In de ochtend is het dus de periode voor zonsopkomst en in de avond de periode na zonsondergang. Na zonsondergang wordt de lucht vaak eerst helder blauw, voordat het donker (zwart) wordt.
Deze blauwe kleur na zonsondergang, of in de vroeg ochtend, is vaak kort zichtbaar. Maar op de foto wordt de kleur versterkt.  Misschien oogt de lucht al erg donkerblauw, met de juiste instellingen wordt de lucht dus nog lichter.

Het blauwe uurtje is bij veel fotografen vanwege deze felle kleur erg geliefd, maar ook vanwege de balans in licht tussen de omgeving en gebouwen wanneer je ’s avonds fotografeert in de stad. Zelf vind ik een donkerblauwe lucht vaak ook mooier in de foto dan een zwarte lucht, maar dat betekent wel dat je op het juiste moment op de juiste plek moet zijn.

Tijdens het blauwe uurtje krijgt de lucht een heldere, felle blauwe kleur.

Het blauwe uurtje voor zonsopkomst in Sevilla. Door te fotograferen met een klein diafragma, veranderen de straatlantaarns in sterretjes.

Het blauwe uurtje in de avond. De toren van Plaza de Espana is mooi gekaderd.

Wanneer is het blauwe uurtje op z’n mooist?

Er zijn verschillende websites en apps waarop je het tijdstip van het blauwe uurtje kunt vinden. Als je hier het tijdstip van het blauwe uurtje opzoekt, zie je ook dat het blauwe uurtje geen exact uur duurt, hoewel de naam dat wel suggereert. Het blauwe uurtje vindt wel plaats in het uur voor zonsopkomst en na zonsondergang.

Het is niet erg als je het tijdstip niet precies hebt opgezocht; het gemakkelijkste is te onthouden dat dit voor zonsopkomst en na zonsondergang is. In de zomer is het blauwe uurtje dus ook vroeger in de ochtend en later in de avond ten opzichte van in de winter.

De ontwikkeling van het blauwe uurtje bij de Eiffeltoren in Parijs. Zonsondergang was om 17:01. Een half uur later was het blauwe uurtje goed zichtbaar.

Hoe snel de lucht mooi blauw wordt, hangt wel af van de richting waar je naar toe fotografeert.

De zon was hier net onder, achter het gebouw in de verte. De lucht is nog erg licht. Door het grote contrast is het lastig om de foto goed te belichten en zowel de lucht als de gebouwen goed te zien.

Deze foto is een half uur later gemaakt. De balans in de foto is nu veel beter!

Tips voor het fotograferen tijdens het blauwe uurtje

De lucht blijft het langst lichtblauw aan de kant waar de zon onder is gegaan. Aan de andere kant is het sneller donkerder.

De foto maakte ik een kwartier voor de foto hierboven. Maar omdat je nu de andere kant op kijkt, is de lucht al veel donkerder, ook al maakte ik deze foto eerder.

De lucht blijft het langst blauw aan de horizon waar de zon ondergaat. (De richting waar je nu naar kijkt)

Deze foto werd zeven minuten later gemaakt. De lucht is al een stuk donkerder, vooral omdat de richting 180 graden gedraaid is.

Soms komt het blauwe uurtje heel snel na zonsondergang, dus zorg dat je op tijd op pad gaat. Op die manier weet je zeker dat je het mooiste moment (met bijvoorbeeld de juiste verhouding in licht) niet mist.

Het hangt af van het seizoen en de locatie hoe lang het blauwe uurtje op z’n mooist is.

Deze foto maakte ik slechts 11 minuten na bovenstaande foto. Je ziet dat de lucht al veel donkerder is, het blauwe uurtje ging heel rap voorbij.

Wanneer je tijdens het blauwe uurtje gebouwen fotografeert die verlicht zijn, dan is het vaak belangrijk dat je de juiste verhouding hebt tussen het licht op de gebouwen. Ook hiervoor is het belangrijk dat je op tijd aanwezig bent. Het kan een groot verschil in sfeer geven als de foto wel of niet in aanwezigheid van kunstlicht wordt gemaakt.

Wacht op de juiste balans tussen de lucht en de verlichting van de gebouwen. Het begint op deze foo al donkerder te worden, maar de verlichting op de voorste (lage) gebouwen valt nauwelijks op.

Deze foto werd 13 minuten later gemaakt dan bovenstaande foto. De lucht is donkerder (en mooi blauw) en het beeld is meer in balans qua verlichting en belichting.

Het blauwe uurtje in de ochtend. Er is geen kunstlicht.

Het blauwe uurtje in de avond. Het geel van de straatverlichting contrasteert mooi met het blauw in de foto. Door de verlichting krijgt de foto wel een hele andere sfeer.

De lucht krijgt het snelst de helderblauwe kleur op een heldere dag, maar ook als het bewolkt weer is kun je het blauwe uurtje goed fotograferen. Het effect is dan wel iets anders.

Het blauwe uurtje is het best zichtbaar als het onbewolkt is. De wolken weerkaatsen hier het licht van de stad.

Maar ook als het bewolkt is, is het blauwe uurtje nog waar te nemen.

Versterk het blauwe uurtje met een lange sluitertijd

Wanneer je tijdens het blauwe uurtje fotografeert met een langere sluitertijd, kun je blauw in de lucht versterken. Met het blote oog ziet de lucht er dan heel donkerblauw of al bijna zwart uit, maar met de langere sluitertijd komt het blauw toch nog sterker naar voren. Tijdens het fotograferen met een lange sluitertijd heb je dan natuurlijk wel een statief nodig.

Door de lange sluitertijd wordt het blauw in de lucht versterkt.

Een lange sluitertijd is natuurlijk ook ideaal om tegelijkertijd de verkeersstrepen vast te leggen.

Gouden uurtje

Het blauwe uurtje moet niet verward worden met het gouden uurtje. In de ochtend komt na het blauwe uurtje het gouden uurtje, en in de avond is het gouden uurtje vóór het blauwe uurtje. Ook het gouden uurtje is een fantastische periode om te fotograferen, vooral het gouden uurtje bij landschapsfoto’s.