Ga je op reis en heb je daar de kans om dolfijnen of walvissen te fotograferen? Super gaaf! Een unieke kans die je niet voorbij moet laten gaan! In dit artikel geef ik je de fotografietips om tuimelende dolfijnen te fotograferen of de geweldige walvissen goed in beeld te brengen.
“Wat is je lievelingsdier?” Zeker een derde van de kinderen beantwoordt deze vraag met een dolfijn. En dat begrijp ik goed; ze zien er vrolijk en vriendelijk uit, zijn nieuwsgierig en kunnen allemaal kunstjes. Dolfijnen heb ik gezien in Egypte, voor het eiland Madeira, langs de boot op Curaçao en bij Kaikoura in Nieuw-Zeeland heb ik zelfs met dolfijnen gezwommen!
Maar als je mij vraagt om te kiezen tussen dolfijnen en walvissen, dan hoef ik niet lang na te denken. Walvissen zijn geweldige en machtige wezens waar ik geen genoeg van kan krijgen. Ik zag ze in 2015 voor het eerst op Hawaï en de laatste keer (2024) nog in IJsland. Genoeg ervaringen en foto’s om te verwerken in dit artikel met fotografietips.
Bultrug (Humpbackwhale) in IJsland. Waar zou die naam vandaan komen, he?! ;)
1. Lens met veel zoom (of toch niet?)
De eerste keer dat ik dolfijnen ging fotograferen had ik nog geen telezoom-objectief. De maximale brandpuntsafstand van mijn lens was op dat moment 50mm. Naast mij zaten een aantal fotografen met enorme toeters en de moed zakte me direct in mijn schoenen. Ik zou nooit net zulke mooie plaatjes gaan schieten als hen. Of… toch wel?
De dolfijnen bleken tijdens de boottrip zo nieuwsgierig dat ze dichtbij kwamen, onder de boot door zwommen en vlak naast de boot uit zee sprongen. Tja, dan zit je toch maar mooi met je zoomlens, zijn ze ineens veel te dichtbij. ;)
Een springende dolfijn, net naast de boot
Nu moet ik eerlijk toegeven: in de meeste gevallen helpt het natuurlijk wel als je een objectief met een lange brandpuntsafstand hebt, want vaak zijn de dolfijnen (of walvissen) verder weg.
Deze dolfijn zwom en sprong helaas verder weg. In zo’n situatie is een lange lens met veel zoom wel handig natuurlijk!
Als ik nu een boot op ga, kies ik voor het fotograferen van walvissen en dolfijnen meestal voor een 70-300mm lens of een 70-200mm met extender. (En het liefst had ik nog meer zoom, maar die objectieven heb ik (nog?) niet)
Heb jij geen telelens met veel zoom, geef het dan in ieder geval niet bij voorbaat op. Duim gewoon dat de dieren zo dichtbij komen zwemmen dat jij prachtige foto’s maakt en iedereen met een teletoeter staat te vloeken ;). Bovendien kun je de foto altijd ietsje croppen. (Wat ik ook bij veel van de foto’s in dit artikel heb gedaan trouwens!)
Een moeder walvis en haar jong, vlak voor de boot (70mm)
2. De beste periode/plek
De beste periode om walvissen (of dolfijnen) te spotten en te fotograferen, wisselt sterk per locatie. Doe van te voren wat onderzoek (lees: google!) of laat je informeren.
Zo heb ik bijvoorbeeld walvissen gezien op Hawaï bij het eiland Maui. Dit was in de maand maart en het hoogtepunt van het migratieseizoen. In deze periode springen ze vaker hoger uit het water – dit heet breaching – dan in andere maanden. Ik heb het meerdere keren mogen zien en uiteraard is dit enorm spectaculair. Maar ook mama-walvissen met jongen of staarten die op het water slaan zijn zó gaaf!
Wist je dat je een walvis kunt ruiken na een breach? Door de enorme klap op het water verliest het dier de parasieten op z’n huid. Je ziet dan stukjes in het water drijven en die ruik je. :)
Toen ik in de maanden juni en juli in IJsland was, heb ik bij geen van de twee walvissenexcursies een jump gezien. Dat was helemaal niet erg, want het was nog steeds super tof. Bovendien wist ik ook dat het breachen in deze periode minder vaak gebeurt, waardoor ik totaal niet teleurgesteld word. (Ook al zie je natuurlijk nog wel op de reclame-posters de springende walvissen staan).
Deze walvis maakt een diepe duik! Het kan dan wel 20 minuten duren voordat-ie weer bovenkomt.
3. Houd je camera paraat
Het is bijna altijd een verrassing wanneer een walvis of dolfijn aan het zeeoppervlak verschijnt. Blijf goed om je heenkijken en houd de camera paraat. Daarmee bedoel ik: je legt je camera niet op schoot, maar houdt ‘m omhoog en het liefst in de buurt van je gezicht. Jup, dat vereist misschien wat spierballenkracht, maar het is wel echt beter. Zodra er iets verschijnt, kun je de zoeker direct voor je oog houden en de foto’s maken. Als je op dat moment nog de camera uit je tas moet halen of aan de instellingen moet zitten, dan ben je voor die springende foto echt te laat.
![Jump to the sky [Hawaï]](https://vinkacademy.nl/wp-content/uploads/walvis-fotograferen-jump-to-the-sky-700x467.jpg)
Jump to the sky (Hawaï). De bultrug schijnt maar een paar slagen met z’n staart nodig te hebben om hoog uit het water te komen.
Check! Een regenboog in de splash bij het bovenkomen van de walvis! Hoe cool is dat?!
De kop van een walvis is moeilijker om goed vast te leggen dan een staart. Bij de staart heb je net een paar seconden meer de tijd – bij de kop moet je nog sneller reageren. Omdat je niet weet waar de walvis naar het wateroppervlak komt op te ademen, is het zo belangrijk om je camera paraat te hebben.
Op deze foto zie je een walvis die aan het eten is. De walvis neemt hiervoor een enorme hap water in z’n bek en gebruikt vervolgens z’n tong om het water weer uit z’n mond te duwen. Dat water stroomt door speciale baleinen: een soort filters die ervoor zorgen dat al het water eruit gaat. Visjes of andere kleine waterdieren blijven zo achter, die de walvis dan doorslikt. Er zijn mensen die wel eens in een bek van een walvis terecht zijn gekomen (zoals duikers), maar je bent als mens gelukkig te groot om doorgeslikt te kunnen worden!
Leren welke instellingen je nodig hebt in welke situatie?
Dat is precies wat je leert in de online fotografie cursus Nooit Meer Op De Automatische Stand Fotograferen.
4. Stel een korte sluitertijd in bij het fotograferen van walvissen of dolfijnen
Heb je het geluk een walvis of dolfijn te spotten die een sprong uit het water maakt? Dan wil je natuurlijk geen bewegingsonscherpte. Stel daarom een korte sluitertijd in, bijvoorbeeld 1/1500s of korter, om de beweging te bevriezen en een scherpe foto te maken.
Meer weten over het instellen van je camera? Dat leer je in mijn online fotocursus.
Deze donkergestreepte dolfijnen (dusky dolphins) werken samen om vissen te vangen. Dat ziet er natuurlijk extra spectaculair uit!
5. Zet je camera op burstmodus
Deze tip is opnieuw voor springende walvissen of dolfijnen: zet de camera op burstmodus. Als je de ontspanknop ingedrukt houdt, maakt de camera meerdere foto’s achter elkaar. Op die manier kon ik meerdere fases van de sprong van deze dolfijn vastleggen.
Door de burstmodus kon ik deze springende dolfijn goed fotograferen!
Een hoge ‘sprong’…
…gevolgd door een enorme splash! Ook die kreeg ik op de foto door de burstmodus.
De vorm van de start (de V-lijn) zie je ook terug in de heuvels op de achtergrond.
6. Polarisatiefilter
Met een polarisatiefilter verminder je de reflecties op het water. Als het water niet teveel golft, kun je zo beter zien wat er onderwater is. Dit is vooral nuttig als een walvis of dolfijn erg dicht bij de boot zwemt. Maar het is niet altijd nodig, kijk maar:
Het water was super helder en de zon stond precies goed, waardoor ik de dolfijnen onderwater goed zag. Hier had ik geen filter voor nodig. Maar heb je last van reflecties? Dan kan een polarisatiefilter goed helpen!
7. Extra aandacht voor de staart
Als een walvis niet omhoog springt, wat valt er dan nog te fotograferen denk je misschien? Nou, genoeg! De bulten op de rug van een bultrug (ja, je zou het zelf niet bedenken), het gesproei van water als de walvis ademt en natuurlijk: de staart.
Detailopname van de staart van een bultrug
Een mama-walvis slaat agressief met haar staart op het water (wel 20x) om een mannetjeswalvis te laten weten dat hij weg moet gaan bij haar en haar jong (rechts nog net in beeld)
Wist je dat een staart van een walvis als een vingerafdruk is? Geen één is er gelijk. Onderzoekers gebruiken de tekening aan de onderkant van de staart om walvissen van elkaar te onderscheiden. Helaas betekent een goede blik op een staart vaak ook een diepe duik van de walvis, waarna het een tijd kan duren voor-ie weer boven komt. Maar probeer er zelf eens op te letten. Is de walvis die je nu ziet dezelfde als die je hiervoor zag?
De tekening aan de onderkant van de staart is een soort vingerafdruk: uniek!
Onderstaande foto heb ik geüpload naar de website HappyWhale.com. Aan de hand van het patroon op de staart kon de bultrug vervolgens geïdentificeerd worden, en zo weet ik dat deze walvis Wings heet. Ik spotte de walvis in september 2024 in Husavik (het noorden van IJsland), waar iemand in 2015 de walvis voor het eerst fotografeerde. Zo weet ik dus ook dat deze walvis minimaal 9 jaar is. Als je een ‘nieuwe’ walvis upload naar de site, mag je het individu zelf een naam geven. Tof toch?
De walvisstaart is hier klein in beeld, maar zodra je ‘m spot, voegt het absoluut iets toe aan de landschapsfoto.
8. Kies bewust de walvissenexcursie of dolfijnenexcursie uit
Als er walvissen te zien zijn, heb je vaak meerdere bedrijven om met de boot het water op te gaan. En bij dolfijnen kun je soms zelfs met de dieren zwemmen. De tip die ik je wil meegeven: kies heel bewust het bedrijf of de organisatie uit waar je deze tour boekt en met welke boot je vaart.
Respect voor de dieren
Wat je niet wilt is een bedrijf dat de dieren opjaagt of niet respecteert. In Egypte heb ik gezien hoe ze met speedboats achter de dolfijnen aan sjeesde. Niet tof! Maar bij de dolfijnenexcursie die ik deed in Madeira waren ze heel duidelijk: als wij een groep dolfijnen zien, dan varen we er naar toe. Maar zwemmen ze weg, dan gaan we ze niet achterna. De dieren zijn vrij om te gaan, ze leven in het wild en dat moeten we respecteren. Dat betekende zelfs dat als wij een minuut of twintig bij een school dolfijnen hadden gedobberd, dat onze boot wegvaarde. Allemaal om te zorgen dat de wilde dieren ook echt wild bleven. En ik kan alleen maar voorstellen dat dit voor jezelf – als toerist – echt beter voelt dan het opjagen van een groep dolfijnen.
Misschien vind je het ook fijn om te weten dat een organisatie meer doet dan alleen maar geld verdienen aan de excursies. Op Maui deden wij de walvissenexcursies met de Pacific Whale Foundation, een organisatie die zich ook bezighoudt met onderzoek, educatie en behoud. Een soort win-win situatie dus ;)
Happy whales :)
Welke boot?
Vraag voor je de tour boekt ook even naar