Eerder schreef ik al een artikel over twee compositieregels; de regel van derden en de gulden snede. Zoals bij elke regel geldt ook in de fotografie: “Uitzonderingen bevestigen de regel”. Waar je bij de regel van derden het onderwerp juist uit het midden zet, is het soms nodig dat je het onderwerp of de horizon wél in het midden zet om de foto een krachtige compositie te geven, zoals het geval is bij symmetrische foto’s. In dit artikel geef ik je daar voorbeelden van.

Wat is symmetrie?

Een figuur dat symmetrisch is, is op zo’n manier te verdelen dat de linker- en rechterhelft elkaars gelijke of elkaars spiegelbeeld zijn. Een driehoek is een voorbeeld van een symmetrisch figuur, evenals een cirkel. Wanneer je een symmetrisch onderwerp of symmetrische omgeving in het midden van de foto zet, benadruk je deze symmetrie en versterk je daarmee de compositie. Het in het midden zetten, is dus in tegenstelling tot wat de regel van derden voorschrijft!

Voorbeelden van symmetrische foto’s

Hieronder zie je aantal foto’s waarbij het onderwerp (of de omgeving) een hoge mate van symmetrie heeft. Om deze mate van symmetrie duidelijk te maken, heb ik de foto er nog een keer onder gezet maar dan als exact symmetrische foto (lange leve Photoshop!). Hoe kleiner het verschil tussen de originele foto en het tweede beeld, des te meer symmetrie de foto dus bevat. De foto’s zijn geordend van heel veel, naar minder symmetrie.

Hoewel het heel erg lastig is (en in sommige gevallen, vrijwel onmogelijk) om een exact symmetrische foto te maken van de werkelijkheid (al is het maar vanwege de wolken in de lucht die anders zijn), zie je dat onderstaande foto’s toch een hoge mate van symmetrie hebben en dat het plaatsen van het onderwerp in het midden heeft gezorgd voor een krachtige compositie en een interessant beeld.

Voor onderstaande foto was het kiezen van het standpunt erg belangrijk, om te zorgen dat het perspectief exact klopt voor een symmetrische foto. Wanneer de camera op deze steiger bij het Gardameer (Italië) iets teveel naar links had gestaan, hadden de linker en de rechterlijn niet meer dezelfde hoek gehad en was de foto dus minder symmetrisch. De wolkenlucht is het enige wat de symmetrie doorbreekt.

Nog een voorbeeld waarbij de positie exact gekozen moest worden. Ik fotografeerde de Brandenburger Tor in Berlijn (Duitsland) recht van voren, wat goed past bij het statische imposante gebouw.

Deze foto gemaakt bij Rovinj (Kroatië) breekt geheel de regel van derde. De horizon vormt een horizontale lijn door het midden en de zon staat op de middelste verticale lijn, waarbij de reflectie van de zon deze lijn doortrekt in het water. Het stadslandschap is niet exact symmetrisch, maar de foto heeft door deze plaatsting wel symmetrische overeenkomsten in vormen.

Deze vlinder herken je wellicht van het artikel ‘het verhaal achter de foto: Big Blue Eyes‘. Deze foto is ook niet exact symmetrisch, vooral vanwege het blad waarop de vlinder zit. De tweede foto toont dat de ogen en het lijfje de basis van de symmetrie vormen in deze foto. De symmetrie had groter gekund wanneer de vleugel van de vlinder aan beide kanten evenveel wit had gehad.

Tenslotte hebben symmetrie in het gezicht en de beoordeling van iemands schoonheid een nauw verband. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat personenen met symmetrische gezichten vaker knapper gevonden worden in vergelijking met a-symetrische gezichten. Het meisje hieronder heeft in mijn ogen een heel knap koppie; bij de tweede foto is haar gezicht exact symmetrisch en hoewel dat wellicht wat vreemd oogt vanwege de sproetjes op haar neus, hoop ik dat dit het effect van schoonheid en symmetrie illustreert.

Samengevat

Ook al zegt de regel van derden iets anders; een onderwerp in het midden fotograferen is niet per definitie fout. Pas dit juist zo precies mogelijk toe bij onderwerpen en omgeving die een hoge mate van symmetrie hebben voor een extra krachtig beeld! Maar ook hier geldt natuurlijk; uitzonderingen bevestigen de regel! ;)