Het verhaal achter de foto: Bliksem in Oostenrijk

Het was tijdens een vakantie in Oostenrijk dat ik voor het eerst onweer fotografeerde. Als tiener was ik al heel vaak in Oostenrijk geweest en kon toen al enorm genieten van de denderende onweersbuien en bijbehorende bliksemshow tussen de bergen. De bliksem wilde ik daarom ook graag een keer vastleggen op de foto. Zo gezegd, zo gedaan?! Was het een lucky shot? Of toch niet? Het verhaal achter deze bliksemfoto.

Bliksemfoto in Oostenrijk

Voordat ik vertel hoe ik de foto heb gemaakt, wil ik dat je even naar de foto kijkt en de volgende vraag voor jezelf beantwoord:
Denk je dat ik een korte of lange sluitertijd instelde om de bliksem te fotograferen?

Ik stelde deze vraag ook vaak tijdens de beginners workshop fotografie die ik voorheen gaf. De antwoorden van de cursisten liepen telkens uiteen. Een blikseminslag duurt soms wel één tienduizendste van een seconde en het antwoord dat ik een korte sluitertijd nodig heb voor deze foto, vind ik daarmee dus ook geen vreemde gedachte. Bovendien is de lichtintensiteit van een bliksem zo hoog -zie het als een mega grote flitser- dat zelfs als de blikseminslag zo kort duurt, dat deze toch duidelijk op de foto te zien is.

Maar… de vraag die ik daarna altijd stel is:

Denk je als ik PRECIES op het moment dat ik de bliksem zag de ontspanknop van mijn camera indrukte en ik nog steeds op tijd was om deze foto te maken?

Het antwoord is dan altijd unaniem: nee. De blikseminslag duurt zó kort dat, zelfs als ik een supersonische reactiesnelheid heb, ik per definitie te laat ben. Ik had dus wel een langere sluitertijd nodig omdat ik niet kon timen wanneer de volgende bliksem zou komen.

Camera-instellingen bij het fotograferen van bliksem

“Voor het fotograferen van de bliksem was een korte sluitertijd voldoende geweest, maar toch had ik een lange sluitertijd nodig vanwege de timing”

Voor deze foto zette ik de camera op statief en stelde de camera in met de sluitertijdvoorkeursstand op 6 seconden en ISO 200 (Dit was de laagst mogelijk ISO waarde van mijn camera). Ik  maakte toen foto na foto na foto na foto: ik bleef maar foto’s maken. Wanneer er in die 6 seconden geen bliksem te zien was aan de hemel was het resultaat een pikzwarte foto. Kwam er in die 6 seconden wel een bliksem, dan was deze op de foto duidelijk zichtbaar.

Waarom 6 seconden? Het kiezen van de sluitertijd was een experiment. Ik merkte dat de bliksem soms vrij snel achter elkaar kwam. Wanneer ik een sluitertijd zou kiezen van bijvoorbeeld 15 seconden of langer, werd de kans groter dat ik twee bliksems op één foto kreeg en dat deze daarmee overbelicht zou zijn.

Het moment dat deze specifieke foto maakte, weet ik nog heel goed. Ik drukte net op de ontspanknop om de foto te maken en vrijwel direct zag ik deze bliksem inslaan gevolgd door een daverende knal. De ruim 5 seconden die ik daarna nog moest wachten totdat mijn foto klaar was leken wel een minuut te duren; zo nieuwsgierig was ik of mijn camera gericht stond op de juiste plek van de bliksem(inslag)! Je begrijpt dat ik heel hard stond te juichen toen ik het resultaat op het LCD scherm van mijn camera zag. ;)

Was de bliksemfoto een lucky shot?

Ja en nee… In zekere zin was ik natuurlijk heel lucky dat de bliksem insloeg in een aantal bomen vlakbij de camping. En dat ik hier precies mijn camera op had gericht. Maar ik had wel de juiste voorbereiding en instellingen gekozen om de bliksem vast te leggen op de foto. Mijn geduld werd daarmee beloond, want ik had maar liefst 180 foto’s gemaakt voordat deze foto kwam.

Tips voor het fotograferen van bliksem

Vind jij de bliksem ook gaaf en wil je dit een keer zelf proberen (in Nederland?). Houd dan het volgende in gedachten:

• Fotografeer vanaf een hoge plek; ga bijvoorbeeld naar zolder. Hierdoor zie je meer van de hemel en heb je meer kans de bliksem te spotten. Denk wel aan je veiligheid; zorg dat je niet het hoogste punt in de omgeving bent.
• Kies een sluitertijd van minstens enkele seconden. Zo heb je meer ‘speling’ om de bliksem te ‘vangen’. De sluitertijd mag je langer maken als de bliksem ook langer op zich laat wachten.
• Fotografeer op een plek met zo min mogelijk lichtvervuiling. Op een bewolkte nacht in de randstad is de kleur van de lucht vaak een beetje bruinig en niet zwart. Dit komt omdat het licht van straatlantaarns en gebouwen terugkaatst tegen de wolken. Deze lichtvervuiling is nadeling omdat je een kortere sluitertijd nodig hebt, omdat anders de foto snel overbelicht is. En dat betekent dat je de foto’s vaker achter elkaar moet maken.
• Blijf foto’s maken, wees geduldig en keep trying…