De sluitertijd is de tijd dat het licht op de sensor valt. De sluitertijd wordt daarom ook wel de belichtingstijd genoemd. In dit artikel lees je hoe het licht op de beeldsensor valt, wat de sluitertijd precies is en welke je de sluitertijd instelt bij bij een bewegend voorwerp.
Een kijkje in de camera
We weten dat een foto gemaakt wordt door het licht dat op de beeldsensor van de camera valt. Deze sensor registreert het licht en zet deze om in een digitaal signaal. Zo wordt de foto opgeslagen. Om te begrijpen wat sluitertijd is, is het belangrijk om ook dit proces, voor het licht op de sensor komt, te begrijpen.

Een schematische voorstelling van de binnenkant van je camera
Wat betekenen de getallen?
- Sensor
- Sluiter
- Spiegel
- Prisma
- Zoeker
- Diafragma
- Lenselementen
Wat is de sluitertijd van een foto?
Het licht is de rode streep. Het licht komt via het objectief binnen, waarbij het diafragma (6) bepaald hoeveel licht er ‘per tijdseenheid’ naar binnen kan. Bij een klein diafragma komt er weinig licht tegelijkertijd de camera in. Bij een groot diafragma komt er veel licht tegelijkertijd de camera in. Het licht gaat door de verschillende lenselementen (7) van het objectief. Wat jij als fotograaf door de zoeker (5) ziet, is het licht dat via de spiegel (3) naar het prisma (4) gaat.

Zo gaat het licht als je door de camera kijkt
Wanneer je op de ontspanknop van jouw spiegelreflexcamera drukt om een foto te maken, klapt allereerst de spiegel omhoog. Het is niet zo dat de spiegel het licht weghoudt van de sensor (3), want achter de spiegel zit nog de sluiter (4).

Als je de ontspanknop indrukt, gaat de spiegel omhoog en daarná pas de sluiter open.
De sluiter is een systeem van twee ‘gordijntjes’. Even nadat de spiegel is weggeklapt, gaat het eerste (onderste) gordijntje open (deze schuift naar beneden) en legt hiermee de sensor bloot. Vervolges klapt het tweede (bovenste) gordijn open (deze schuift ook naar beneden), die de sensor weer bedekt. De tijd dat de sensor (deels) blootgesteld wordt aan het licht, is de sluitertijd!

De werking van de sluiter. De tijd dat de sluiter open is, is de sluitertijd.
De spiegel klapt vervolgens weer omlaag en de gordijntjes schuiven weer terug naar hun beginpositie. In dit (high-speed) filmpje is het proces van het opklappen van de spiegels en het openen en sluiten van de sluiter goed zien. De tijd dat de sluiter open staat is de sluitertijd. Dit wordt ook wel de belichtingstijd genoemd.
De sluitertijd van een foto wordt weergegeven in een breuk van seconden. Bij de meeste spiegelreflexcamera’s heb je de mogelijkheid om de camera in te stellen met een sluitertijd van 1/4000 van een seconden (korte sluitertijd) tot aan maximaal 30 seconden (lange sluitertijd).
Sluitertijd en bewegende onderwerpen
De sluitertijd een belangrijke functie als je bewegende onderwerpen fotografeert. De sluitertijd bepaalt namelijk of het moment en de beweging worden bevroren, of dat je bewegingsonscherpte ziet.
Hoe korter de sluitertijd, hoe korter het moment door de camera ‘gezien’ wordt; het moment wordt vastgezet / bevroren.
Als de sluitertijd langer wordt (dus sluiter is dus langer open) dan kun je bewegingsonscherpte terug zien.
In het onderstaande voorbeeld zie je een windmolentjes en een fontein gefotografeerd met verschillende sluitertijd. Bovenaan, bij de korte sluitertijd van 1/1000s, is de beweging bevroren. De beweging is als het ware stilgezet. Wanneer de sluitertijd langer wordt (dus het getal in de breuk wordt kleiner), is dit op een bepaald punt niet meer voldoende om het beeld stil te zetten. Dan krijg je bewegingsonscherpte.

Sluitertijd 1/1000s

Sluitertijd 1/125s

Sluitertijd 1/60s

Sluitertijd 1/15s

Sluitertijd 1s

Sluitertijd 1/1000s

Sluitertijd 1/125s

Sluitertijd 1/60s

Sluitertijd 1/15s

Sluitertijd 1s




Lees in dit artikel over de zeven verschillende manieren om beweging te fotograferen.
Sluitertijd bij stilstaande onderwerpen
Wanneer je een stilleven fotografeert (zoals een badeendje), dan maakt het niet uit of je de foto op 1/2000 of 1/125 fotografeert; het badeendje blijft stil zitten. De enige invloed die het heeft, is de invloed van de sluitertijd op het diafragma.
Sluitertijd voor het uit de hand fotograferen
Bij het instellen van de sluitertijd is het altijd belangrijk dat de sluitertijd niet te lang wordt om nog uit de hand te kunnen fotograferen. Als rule of thumb gebruik ik altijd de grenswaarde van 1/60 van een seconde. Met die sluitertijd lukt het mij om met een standaardlens zonder beweging (van mij/de camera die ik vast houd) een scherpe foto te maken. Wordt de sluitertijd langer (bijvoorbeeld 1/15 s) dan is de foto bewogen door de beweging van mijn camera. Die bewegingsonscherpte voorkom je natuurlijk door het gebruik van een statief.
De grenswaarde van 1/60s is een vuistregel. Net zoals bij elke vuistregel zijn hierop uitzonderingen te bedenken; misschien ben je een fotograaf met een vaste hand en lukt het jou nog op 1/40 een scherpe foto te maken. Ook de brandpuntafstand is hierbij van belang. Wanneer je fotografeert met een lange lens, laten we zeggen een 200mm lens, dan moet je door de lengte van de lens ook fotograferen met een kortere sluitertijd.
Meer leren over je camera-instellingen?
In de online fotografie cursus Nooit Meer Op De Automatische Stand Fotograferen leer je precies welke instellingen je nodig hebt in welke situatie. Of je nu fotografeert met veel beweging, weinig licht of dat je snel moet reageren, aan het einde van de cursus draai jij je hand er niet meer voor om.
Heel handig
moet eindwerk maken. dit is een geweldige site! iets over de sluitertijdwist ik helemaar niet!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Heel erg bedankt, ik moest er een presentatie over houden maar bijna alles was onduidelijk, behalve deze!
Hallo Laura
Bij een snelle sluitertijd (bijvoorbeeld bewegende vogels, of vliegende zwanen), (1/1000 bv.) wat is dan het diafragma?
Groet Angelique
Eindelijk duidelijk uitgelegd, en met foto’s en het verschil.
Top
goeie uitleg, kan ik mee verder!
Heel veel bijgeleerd…zeker over “sluitertijd”…toffe site…bedankt
thx voor de info
Ik heb een probleempje met Sluitertijd iedere keer dat ik een foto genomen heb springt hij voor de volgende foto op een andere grotere sluitertijd bij mij op mijn Nikon D7200 op 1/8000 ambetant wat zou het probleem zijn ?
Voor school maak ik een verslag over sportfotografie en dat is best een lastig onderwerp als je niet erg bekend ben in de fotografie. Ik ben blij dat ik jouw site heb gevonden. Het is erg duidelijk en voor alles wat ik zoek vind ik wel wat. Super!
geweldige uitleg, super bedankt
Intersante uitleg
Grt.
G.Osten
Een verstaanbare uitleg.
Ik heb gelezen dat je 1 seconde moet delen door de brandpuntafstand. Dus bv. 50 mm 1/50 seconde en bij DX camera,s dat dan x 1,5 dus 1/75 seconde.
Er zit verschillende regeltjes die je hierop kunt toepassen. In de online fotografie cursus ga ik hier uitgebreider op in. Maar voor het gemak adviseer ik 1/60s als vuistregel aan te houden :)
Super website!
veel info dat ik hebben goed kunnen gebruiken. Deze website is de beste dat ik hebben gehad in mijn leven.
Dat is leuk om te horen, dankjewel!
Mijn complimenten, zeer duidelijke uitleg.
Wat ben ik blij met deze site Laura!
Duidelijke uitleg beter dan elke cursus die ik heb gehad.
Dank je.
Een super site heb je hier gemaakt.
Erg handig en heel veel goede uitleg om eens terug te zoeken van hoe was het ook al weer.
Thanks
Hele duidelijk uitleg zeker wat aan gehad!
Duidelijke uitleg
Thanks voor de snelle reactie. Ik ga hem zeker gebruiken.
Helemaal blij met je!!
heel handig! vooral als je een spreekbeurt over fotografie moet houden! dankjewel. en handige informatie
Wat maak je het altijd toch weer beeldend….
Laura heel duidelijk deze uitleg, TOP!!
bedankt voor de uitleg!!
Weer een goed verhaal
Dank je Laura.
Wat een helder en duidelijk verhaal. Goed artikel!
Klaar en duidelijk weer een lesje voor te onthouden
“Wanneer je fotografeert met een lange lens, laten we zeggen een 200mm lens, dan moet je door de lengte van de lens ook fotograferen met een kortere sluitertijd.”
Wat voor mij goed werkt is de vuistregel ‘lengte lens x cropfactor sensor = belichtingstijd’ bv 300mm x 1.5 = 1/500sec
Met ingeschakelde beeldstabilisatie wil ik ook nog wel eens naar 1/250sec gaan.
Geweldig! Ik ga mijn cursisten het volgende seizoen jouw site aanbevelen!
nog duidelijker kan denk ik niet prima uitleg
Goed verhaal Laura !
Duidelijk verhaal weer!