Witbalans aanpassen in Lightroom en Photoshop: 6 manieren

Zie je na het fotograferen dat de kleuren niet helemaal naar je zin zijn? Bijvoorbeeld omdat de foto er te koel of juist te warm uit ziet? Door het corrigeren van de witbalans verwijder je de kleurzweem en zien de kleuren er weer natuurlijk uit. In dit artikel vertel ik je hoe het aanpassen van de witbalans in Lightroom en de RAW-editor van Photoshop werkt.

De witbalans

Elke lichtbron heeft een andere kleur. De ene is wat geliger, de ander juist blauwer. De witbalans-instelling van je camera corrigeert deze verschillende kleuren en zorgt dat bijvoorbeeld een wit papiertje ook echt wit op de foto staat. Lees hierover meer in het artikel Wat is witbalans?

Witbalans aanpassen: voordeel van RAW

Bij een verkeerde witbalansinstelling zijn de kleuren in de foto dus niet kloppend. Gelukkig kun je de witbalans gemakkelijk aanpassen in Lightroom en Photoshop. Dit gaat het beste wanneer je fotografeert in RAW. Bij een JPG-foto is een kleurcorrectie natuurlijk ook mogelijk, maar vaak gaat dit – vooral een grote aanpassing – ten koste van de kwaliteit. Een verandering van de witbalans in RAW is zonder kwaliteitsverlies, omdat deze kleurinformatie allemaal opgeslagen was in het ruwe bestand. Bij de uitleg hieronder ga ik er vanuit dat je een foto (RAW of JPG) in Lightroom bewerkt of het bestand hebt geopend in de RAW-editor van Photoshop.

Methode 1: Pipetje

In de Ontwikkelmodule van Lightroom staat onder Standaard een pipetje. In de RAW-editor van Photoshop vind je hetzelfde pipetje als derde knopje linksboven, naast het handje.

Met het pipetje ga je over de foto en klik je vervolgens op een neutrale kleur. Dit kan iets zijn wat wit, grijs of zwart is, zolang het wit of zwart maar niet over- of onderbelicht is. Fotografeer je veel buiten? Mijn ervaring is dat stoeptegels of betonnen muren vaak de goede kleur ‘grijs’ zijn. De meest nauwkeurige methode is natuurlijk als je een grijskaart het gebruikt.

Klik met het pipetje op een neutrale kleur, dus wit, grijs of zwart. In dit voorbeeld zet ik het pipetje op de grijsgekleurde achtergrond. De kleuren in de foto komen zo natuurgetrouw over.

Zet je het pipetje op een kleur die niet neutraal is, zoals bijvoorbeeld de gele bloem, dan resulteert dit ook in gekke kleuren. In de navigator zie je dat de foto veel te blauw zou worden als je met het pipetje op de gele bloem klikt.

Het fijne van het pipetje in Lightroom vind ik dat je in de navigator feedback krijgt. Terwijl je de muis over de foto beweegt zie je aan de linkerkant hoe de foto eruit komt te zien, als je op die plek klikt.

In Photoshop vind je het pipetje voor de witbalans bovenin de balk, rechts van het ‘handje’. Ook hier klik je op een neutrale kleur in de foto. Je krijgt alleen niet de feedback zoals in de Navigator in Lightroom.

RAW-editor in Photoshop. Het derde icoontje van links (1e pipetje) is voor de witbalans.

Methode 2: Lichtbron kiezen (alleen bij RAW-foto’s)

Klik op ‘Als opname’ voor het menu om te kiezen voor de lichtbron.

Wie een foto heeft gemaakt met de witbalans op gloeilamp terwijl het in feite daglicht was, merkt dat de foto veel te blauw wordt. Bij Standaard in Lightroom en de Photoshop RAW-editor staat WB: Als Opname. Dit betekent dat de foto de witbalans-instelling heeft zoals jij opgeslagen bij het fotograferen. Als je klikt op het Als Opname verschijnt er een menu, waar je verschillende lichtbronnen genoemd worden. Kies daar uit Daglicht, Bewolkt, Schaduw, etcetera.

Elke lichtbron correspondeert met een bepaalde Kelvin-waarde. Wat wel belangrijk is om te vermelden: de verschillende lichtbronnen staan niet bij een JPG-foto. Alleen een RAW-foto bewaard de Kelvin-waarde van een foto.

Methode 3: Automatisch

In hetzelfde menuutje als bij methode 2 staat ook de optie Automatisch. Het maakt nu niet uit of het een RAW of JPG-bestand is. Kies je voor Automatisch, dan doet het programma een gok naar juiste kleurweergave. Mijn ervaring is dat Lightroom dit net zo vaak goed doet als fout. Ik gebruik deze optie dan ook zelden als ik de witbalans wil aanpassen.

Voor deze foto heb ik in het menu onder ‘Als opname’ gekozen voor automatisch. In dit voorbeeld vind ik de foto te blauw geworden.

Heb je een JPG-foto en werk je in Photoshop? Open de JPG-foto dan toch in de RAW-editor of ga naar Afbeelding > Automatische kleuren

De foto met witbalans ‘Automatisch’ in Lightroom (die ik dus eigenlijk iets te blauwig vind) exporteerde ik en opende ‘m vervolgens in Photoshop. Met de functie Automatische Kleuren kreeg ik vervolgens dit resultaat.

Methode 4: Temperatuurschuifje

Wanneer ik de witbalans wil aanpassen, heeft deze vaak maar een klein ’tikje’ nodig. In plaats van het pipetje schuif ik de temperatuur zelf naar de warmere of koelere kant. Simpel, maar effectief. Aan de kleurtintschuif eronder zit ik juist zelden, want dit maakt de foto naar mijn idee vaak te groen of te paars. Oftewel: die staat dan meestal al goed.

Methode 5: Kelvinwaarde handmatig invoeren

Uiteraard kun je ook zelf de Kelvinwaarde invoeren. Dit is vooral handig als je weet wat de kleurtemperatuur is van bijvoorbeeld je studiolampen. Bij flitslicht wordt vaak een Kelvinwaarde van 5000K aangehouden, en bij daglicht is dit rond de 5500K. Dit heeft vanzelfsprekend geen zin als je werkt met een JPG-foto.

Methode 6: Snel ontwikkelen in Bibliotheekmodule van Lightroom

In de Bibliotheekmodule van Lightroom kun je ook de witbalans corrigeren. Je kunt de witbalans warmer maken door op het pijltje naar rechts te klikken. De pijltjes naar links maken de foto’s koeler. De dubbele pijltjes maken een grotere sprong dan het enkele pijltje. Ik gebruik deze optie eigenlijk zelden, maar vind deze wel handig als ik enkele foto’s op elkaar wil afstemmen qua kleuren. Heb ik bijvoorbeeld onder wisselende omstandigheden foto’s met een witte achtergrond gemaakt, dan kan ik de witbalans snel visueel aanpassen voor eenzelfde kleurweergave.

Witbalans aanpassen bij het “Snel Ontwikkelen” in de Bibliotheek module.

Nog meer…

Er zijn vele wegen naar Rome. En zo zijn er ook nog meer manieren om kleuren te corrigeren dan ik hierboven heb genoemd, zoals met niveau’s in Photoshop. Maar vaak zijn deze manieren een stuk omslachtiger of geven ze een minder mooi resultaat dan de methodes die ik hierboven heb uitgelicht. Andere manieren worden om die reden bewust buiten beschouwing gelaten.

Aanpassing op één deel van de foto

Ohja, handig om te weten: de zeven beschreven methodes gaan over de witbalans van de gehele foto. De witbalans is ook aan te passen voor een specifiek deel van de foto als je in Lightroom werkt met een van de filteropties of het penseeltje en in Photoshop als je aan de slag gaat met maskers.