Het verschil tussen klonen en retoucheren

Een stofje op de sensor die een vlekje geeft op de foto? Een pukkeltje of oneffenheid op de huid wegwerken? Of iets anders in het beeld eruit halen wat je er liever niet op de foto had gehad? Vaak kun je een ongewenst ‘object’ gemakkelijk verwijderen door deze weg te klonen. In Lightroom en Photoshop zijn er twee functies waarmee dat kan: klonen en retoucheren. Maar wat is nu eigenlijk het verschil tussen klonen en retoucheren? Dat lees je in dit artikel!

Bekijk de video om het klonen en retoucheren in actie te zien. In de video wordt een andere voorbeeldfoto gebruikt dan in de uitleg hieronder.

De overeenkomsten

De functies klonen en retoucheren hebben hetzelfde doel; iets kopiëren uit de foto en dit vervolgens op een andere plek in beeld plakken. Zo kun je iets twee keer op de foto zetten of (en dat gebeurt het meest) een ongewenst object weghalen. Zoals vlekjes (veroorzaakt door stofjes op de sensor van je camera) en pukkeltjes of oneffenheden op de huid. Ook grotere objecten kun je vaak laten verdwijnen, zoals een persoon op de achtergrond of lelijke prullenbak of verkeersbord. Noem maar op.

Verschil klonen en retoucheren

Hoewel het doel van de functies klonen en retoucheren gelijk is, werken de functies wel anders anders.

Bij klonen maak je als het ware een stempel van één deel van de foto en je stempelt dit vervolgens over het deel wat je weg wilt hebben. Het is dan een 1-op-1 kopie van het ene deel op het andere.

Bij retoucheren wordt de basis ook gekopieerd, maar in plaats van een exacte kopie, wordt gekeken naar de helderheid en kleurinformatie van het gebied er om heen. De stempel wordt daardoor dusdanig aangepast dat deze het beste past in de stempelomgeving (dat wat je weg wilt hebben). Dit zorgt vaak voor een beter en onopvallender resultaat. Vanwege het proberen te matchen in kleur en helderheid, noem ik deze functies ook wel de slimme kloonfunctie.

Met mijn lieftallige badeendjes als assistent, laat ik je het hieronder zien. Gebruik de handige vergelijkingssliders om het verschil in resultaat te zien of het ‘gereedschap’ te tonen in Lightroom.

1. Retoucheren houdt rekening met de helderheid, klonen niet

Als voorbeeld wordt bij het blauwe badeendje het oogje weggehaald. Als vervanging wordt een ander blauw deel gekozen. Bij klonen zie je dat de kleur blauw nog een duidelijke rand achterlaat omdat er een verschil in helderheid is, waar bij retoucheren er (nauwelijks) een rand te bekennen is.

Er wordt een ronde stempel gemaakt van het lijfje van de badeend en die over z’n oog geplakt.

Het resultaat: bekijk met de vergelijkingsslide het verschil tussen klonen en retoucheren. Bij klonen blijf je duidelijk de rand zien, terwijl het resultaat bij retoucheren een stuk mooier en netter is.

2. Retoucheren past kleuren aan, klonen niet.

Ik kies nu in plaats van een blauwe ‘stempel’ een stukje van het gele badeendje. Bij het eindresultaat zie je dat bij retoucheren de kleur toch aangepast wordt op het bestempelde gebied. Het klopt qua helderheid. Bij klonen blijft het een 1-op-1 kopie.

Een stukje van het hoofd van het gele badeendje wordt over het oog van het blauwe badeendje geplakt

Het verschil tussen klonen en retoucheren, nu de stempel van het gele badeendje afkomt. Bij retoucheren houd de software rekening met de plek waar de stempel komt en wordt de helderheid en kleur aangepast.

3. Bij retoucheren moeten de kleuren en helderheid voor het beste resultaat niet te veel verschillen

Het is erg belangrijk dat de kleuren en helderheid niet te ver uit elkaar liggen bij het retoucheren. Wanneer in plaats van een blauwe of gele stempel een stempel gemaakt wordt van de zwarte ondergrond, dan zie je dit terug met een korrelig resultaat als gevolg.

De stempel voor het klonen/retoucheren wordt nu gemaakt van het zwart van de ondergrond.

Als er een groot verschil in helderheid zit tussen de stempel en het te bestempelen gebied, krijg je veel ruis/korrel bij het blauwe badeendje. Je vergelijkt hier het verschil in eindresultaat als er bij het retoucheren een zwarte stempel werd gebruikt of een stempel met dezelfde helderheid.

Ook moet de omgeving rondom het onderwerp niet te veel verschillen tussen de stempel en het stempelgebied bij retoucheren. Wanneer we een deel van het witte vlak rechts willen vervangen door het gele badeendje in het zwart, dan geeft dit bij retoucheren een lelijk resultaat.

Klonen geeft het resultaat zoals je verwacht. Maar retoucheren werkt nu niet mooier, omdat het verschil tussen het zwart van de stempel en de witte ondergrond van het te bestempelen gebied te groot is.

4. Klonen werkt vaak beter als iets weggepoetst moet worden langs een harde rand

Wanneer je iets wilt wegwerken dat langs of achter een ander onderwerp staat, dan is dat voor de retoucheerfunctie erg lastig. In dat geval is vaak de kloonfunctie geschikter, omdat je dan een duidelijke rand kunt wegwerken. Je ziet dat hieronder

bij hartje op de achtergrond (gemaakt met de Do It Yourself Bokeh Kit) op de achtergrond beter weggepoetst wordt met de kloonfunctie dan met het retoucheren.

Om deze foto gaat het.

Ik probeer één van de hartjes-bokeh achter het badeendje te verwijderen en in plaats hiervan de zwarte achtergrond te zetten.

Omdat het hartje deels achter het gele badeendje is, is er sprake van een duidelijke rand. In dit geval werkt de kloonfunctie beter dan het retoucheren. Bij retoucheren blijft er nog een soort ‘gloed’ over omdat deze functie de rand probeert te mixen qua kleur en helderheid.

Het verschil tussen klonen en retoucheren samengevat

Met klonen en retoucheren kun je delen van de foto wegwerken, waarbij klonen een stempel met exacte kopie geeft en retoucheren de stempel probeert te mixen met de omgeving van het stempelgebied qua kleur en helderheid, al is dit bij grote kleurverschillen en harde randen niet altijd mogelijk.

Klonen en retoucheren in Photoshop

Het icoontje van klonen in Photoshop ziet eruit als een stempel. Het retoucheren heet in de Engelstalige Photoshop ‘Healing brush’ en vind je onder het pleistertje.