In dit artikel leer je hoe je perspectief corrigeert met Lightroom Classic CC, Lightroom CC en de Photoshop RAW-editor. Je gebruikt de Upright-functie om gebouwen bijvoorbeeld ‘weer’ recht te zetten. Omdat je de camera scheef hield tijdens het fotograferen, of omdat de gebouwen achterover lijken te vallen door de gebruikte lens en de werking van het perspectief.
De Upright-functie zit zowel in Lightroom Classic, Lightroom CC en de Photoshop RAW-editor. Bij de fotobewerkingsprogramma’s heb je telkens vijf verschillende manieren waarop de functie toegepast kan worden.
Je leest straks eerst over deze mogelijkheden in Lightroom Classic, gevolgd door de uitleg waar je dezelfde opties vindt in Lightroom CC en Photoshop.
Maar als allereerst antwoord op de vraag: waarom perspectief corrigeren en gebouwen weer ‘rechtzetten’?
Waarom perspectief corrigeren?
Stel: je staat in een straatje met fotogenieke gebouwen. Je richt je camera op de gevels en maakt de foto. Niets mis mee toch? Nou…. door de werking van het perspectief, zal een gebouw op de foto een beetje ‘naar achteren’ lijken te vallen. Dit is zeker het geval als je met veel groothoek fotografeert.
Maar ook als je van een afstandje fotografeert, kan een gebouw niet helemaal recht lijken te staan. Simpelweg omdat jij op straatniveau staat en het gebouw enkele verdiepingen hoog is. Zo werkt perspectief nou eenmaal.
In het echte leven is dat niet storend, maar op een foto komt het wel minder krachtig over. Of soms zelfs een beetje slordig.
Voor strakke lijnen bij je architectuurfoto’s kun je het perspectief tijdens het fotograferen rechtzetten met een tilt-shiftlens. Alleen, die hebben de meeste fotografen niet. Wat zeg ik… ik denk dat hooguit 1 of 2% van de (hobby)fotografen zo’n lens heeft. Daarom is het goed om te weten dat de fotobewerking je in deze situatie kan helpen. Met de Upright-functie, zet je iets weer rechtop!
Deze kleine correctie maakt de foto wel gelijk een stuk strakker en fijner om naar te kijken.
De mogelijkheden van Upright.
Met de functie Upright zet je gebouwen weer rechtop en/of corrigeer je het perspectief. In Lightroom Classic zijn er zes knoppen, die in de Ontwikkelmodule onder het tab Transformatie staan.
- Uit: Spreekt voor zich lijkt me :)
- Vlak: corrigeert horizontale vervormingen – voor als je niet helemaal loodrecht voor een gebouw staat.
- Verticaal: corrigeert verticale vervormingen – dus voor gebouwen die dus naar ‘achteren’ lijken te vallen.
- Automatisch: corrigeert zowel de horizontale vervorming als de verticale vervorming, maar probeert deze correcties wel in balans te houden. De originele foto wordt zoveel mogelijk behouden.
- Volledig: alles wordt gecorrigeerd, voor een foto met zoveel mogelijk rechte horizontale en verticale lijnen. De ene keer geeft dit een topresultaat, maar als het perspectief teveel gecorrigeerd wordt, dan ziet het eindresultaat er onnatuurlijk uit.
- Met hulplijnen. Als bovenstaande vier opties niet het gewenste effect opleveren, kun je hulplijnen trekken om de correctie te bepalen.
Dat zijn de opties. Laten we eens kijken hoe dat er uit ziet.
Upright: Uit
Dit is de originele foto met een klein beetje een scheve horizon. Gebeurt de beste wel eens, toch? ;)
Upright: Vlak
Gebruik de vergelijkingsslider om de foto te vergelijken met het origineel. Bij deze foto is het effect van Upright niet groot. De scheve horizon is nu gecorrigeerd.
Upright: Verticaal
Door de combinatie van een groothoeklens en het lage standpunt, lijkt de Arc de Triomphe een klein beetje naar achter te vallen. Zie je het ook?
Dit wordt gecorrigeerd met de verticaal optie van Upright: het staat weer recht.
Wel heeft dit invloed heeft op de onderste hoeken van de foto. Door het kantelen krijg je onderin een lege, witte ruimte. Natuurlijk haal je deze van de foto af, want dit ziet er niet uit.
De witte hoeken zijn niet meer zichtbaar als je ‘uitsnijden behouden’ aanvinkt (onderaan het tabje van Transformatie). De witte randen worden dan automatisch eraf gehaald. Voor dit voorbeeld laat ik de witte randen er aan, zodat je goed ziet wat het effect is.
Upright: Automatisch
Bij de automatische Upright wordt de Arc de Triomphe zowel horizontaal als verticaal rechtgezet. Ook hier levert dat weer lege hoeken aan de onderkant op.
Upright: Volledig
Het verschil tussen Upright Automatisch en Upright Volledig is niet zo groot. Het is een subtiel verschil in de rechter bovenhoek van de Arc. Gebruik de vergelijkingsslider maar. Ook al staat er geen vinkje bij ‘Uitsnijden behouden’, toch krijg je bij Volledig geen witte hoeken onderin.
Welke van de vier functies de beste uitkomst geeft, verschilt per foto. De ene keer is het automatisch, de andere keer verticaal of vlak. Houd er ook rekening mee dat hoe meer je de foto verticaal corrigeert, hoe meer je van de foto verliest. De foto moet flink gecropped worden om de witte hoeken weg te snijden.
Je ziet dat goed bij de volgende foto, waarbij een gebouw van dichtbij met een groothoeklens is gefotografeerd.
Upright uit – origineel dus
Upright Volledig: je verliest veel van de foto. De toren ziet er wat onnatuurlijk uit.
Rechtzetten met hulplijnen.
Als je niet tevreden bent over het resultaat van de verschillende Upright-functies, kun je zelf hulplijnen tekenen. In feite zeg je tegen het programma: ik weet dat deze lijnen écht horizontaal / verticaal zijn.
Voor het tekenen van de hulplijnen klik je op het icoontje dat op een hekje # lijkt: twee horizontale en twee verticale lijnen die elkaar bij één hoekje niet doorkruisen.
Klik op het icoontje # om de hulplijnen te tekenen of om eerder getekende hulplijnen zichtbaar te maken in de foto.
Je wilt twee lijnen trekken waarvan je zeker weet dat die allebei óf horizontaal zijn óf verticaal. Bij een gebouw zijn dat bijvoorbeeld de zijkanten. Als je op het icoontje van de hulplijnen hebt geklikt, ga je met je muis over de foto. Er staat dan een plus-teken in beeld. Je zet het plus-teken aan de bovenkant, klik en houd de muis ingedrukt. Sleep deze nu omlaag, zo ontstaan de lijnen.
Hulplijn trekken in Lightroom CC Classic langs de gevel van het gebouw.
Herhaal dit nog een keer. Pak daarbij een andere verticale lijn. In het voorbeeld hierboven doe je dat dan ergens aan de linkerkant van de foto.
Als je de eerste hulplijn trekt, dan staat een gebouw misschien nog scheef. Maar zodra je twee hulplijnen hebt getekend, zet het programma ze kaarsrecht. Het is belangrijk dat je dit heel secuur doet en de loep gebruikt die verschijnt, want een millimeter teveel opzij en de foto is toch niet goed gecorrigeerd. (Verschijnt er geen loep? Zet dan het vinkje aan in de werkbalk). Als je de foto zowel verticaal als horizontaal wilt corrigeren, zet je vier hulplijnen: twee verticaal en twee horizontaal.
Hieronder zie je verschil tussen het origineel en de gecorrigeerde foto. Dat ziet er veel strakker uit, toch?
