Soms wil je de ene keer een kleur net iets meer laten knallen in de foto. Of één specifieke kleur juist iets lichter of donkerder maken. Maar hoe doe je dat, één kleur aanpassen? In Lightroom gebruik je hiervoor HSL en in Photoshop Camera-RAW de functie KVL. In dit artikel lees je daarom over de verschillende kleureigenschappen kleurtoon, verzadiging en luminantie en hoe je hiermee werkt in Lightroom en Photoshop.
Allereerst: waar vinden we deze functies?
In de ontwikkelmodule van Lightroom staat het tabje HSL / Kleur / Zwart-wit.
Bij Camera-RAW in Photoshop is het ’t vierde tabje. Het icoontje heeft drie horizontale strepen en als je er met je muis over gaat staat er KVL / Grijswaarden. Als je niet in RAW-fotografeert, dan kun je aan de slag met een vergelijkbare functie. Ga hiervoor naar Afbeelding > Aanpassing > Kleurtoon/verzadiging.
Wat is HSL? En KVL?
HSL staat voor Hue, Saturation, Luminance. In het Nederlands: Kleurtoon, Verzadiging en Luminantie. Adobe gebruikt in Lightroom de afkorting HSL, ook als je voor het programma bij de taalinstelling Nederlands hebt gekozen. Bij Camera-RAW staat er juist weer KVL. Ik begrijp niet waarom Adobe dit zo verschillend doet, zelf zou ik de functie in beide programma’s KVL noemen. (Maar goed.. ik zou wel meer veranderen als ik Adobe zou zijn).

HSL overzicht in Lightroom;
Kleurtoon, Verzadiging en Luminantie
Hieronder bespreek ik de verschillende termen. Handig om vooraf te weten; bij alle voorbeelden heb ik telkens deze foto als basis gebruikt. En de aanpassingen die ik doe, zijn telkens alleen voor de kleur blauw. Bij elk voorbeeld heb je bovendien de optie om het resultaat te vergelijken met de basisfoto. Trek hiervoor aan het schuifje in de foto zelf.

De basisfoto. Er is hier niets aangepast aan de kleuren.
Luminantie
Ik begin met luminantie. Het gaat hierbij om de lichtheid en donkerte van de kleur. Door de luminantie schuif naar links te trekken maak je een specifieke kleur in de foto donkerder. Met het schuifje naar rechts, wordt de kleur lichter.



Lightroom: Luminantie naar -100. Het blauw in de foto wordt donkerblauw.

Lightroom: Luminantie naar +100. Het blauw wordt lichtblauw.
Verzadiging
Verzadiging gaat over de felheid van de kleur. Het verschil met de schuifjes verzadiging en levendigheid bij het tabje ‘standaard’ in de ontwikkelmodule is dat je nu slechts één kleur aanpast, in plaats van meerdere kleuren. Misschien wil je bijvoorbeeld het groen iets meer laten knallen, maar het blauw van de lucht niet. (Lees vooral ook even over het verschil tussen levendigheid en verzadiging)
Maar natuurlijk werkt het ook andersom! Wie weet trekt een kleur (zoals rood) teveel aandacht en kun je deze iets dimmen door de verzadiging omlaag te schuiven.

Lightroom: Verzadiging naar +100. Het blauw in de foto wordt een stukje feller.
Met het schuifje van verzadiging kun je ook een kleur juist (bijna) helemaal laten verdwijnen, zoals hieronder. De verfpot lijkt nu bijna grijs.



Lightroom: Verzadiging naar -100
Kleurtoon
En dan hebben we ook nog kleurtoon. Je verandert hiermee een kleur naar een ‘naburige’ kleur. Zeg maar de kleur ernaast in de regenboog. De volgorde van de kleuren hierbij is: rood, oranje, geel, groen, aqua, blauw, paars en magenta. Aqua zit tussen groen/blauw in, magenta is een beetje rood/rozigere variant van paars. Je kunt met kleurtoon van geel weer oranje maken of juist groen(ig). Maar van geel maak je geen blauw, omdat dat geel en blauw in de regenboog geen buren zijn.

Lightroom: Kleurtoon naar +100
De kleur blauw zit dus tussen aqua en paars in. Bij het schuifje naar plus honderd wordt het blauw in de foto paarser. En met de kleurtoon de ander kant op, wordt het blauw meer aqua, richting groen.

Lightroom: Kleurtoon naar -100
Houd er trouwens rekening mee dat de aanpassing die je doet met HSL/KVL, die kleur overal in beeld veranderd. Je ziet het in de foto bij de verfpotten, maar ook de verfkwast die het badeendje vasthoud en de spetter op z’n overall.
Wil je een blauw t-shirt graag paars maken, dan verandert ook de kleur van een blauwe lucht naar paars, of iemands blauwe ogen. Dat staat natuurlijk nogal gek. Als je een kleur slechts op één specifieke plaats wilt aanpassen, dan kan dit met behulp van lagen/maskers in Photoshop.
Het verschil tussen HSL en Kleur in Lightroom
Vraag je je nu misschien af;
Maar wat is dan het verschil tussen HSL en KLEUR in Lightroom?
Nou, het antwoord is simpel. Eigenlijk niets, behalve de manier van ordenen.
Bij HSL zie je de verschillende kleureigenschappen (kleurtoon, verzadiging, luminantie) met daaronder de losse kleuren (rood, oranje, geel..).
Bij KLEUR is het geordend op kleur, met daaronder weer de verschillende eigenschappen. Trek je bij HSL het schuifje van de verzadiging omhoog bij oranje, dan zie je dit ook terug bij KLEUR.

Bij kleur zie je eerst de verschillende kleuren, met daaronder de verschillende functies. Je ziet dat de waarden identiek zijn.
En wanneer je gebruik je dit?
Nu denk je wellicht “Ja maar Laura, wanneer gebruik ik dit dan?” Er zijn genoeg toepassingen te bedenken. Zo gebruikte ik het bijvoorbeeld bij trouwfoto’s om de themakleur (paars) net iets meer te accentueren met de verzadiging. Maar ook als je van een zomerse foto meer een herfstfoto wilt maken door het groen te veranderen in geel. Of een rood verkeersbord op de achtergrond minder laten opvallen, zo lang er in de rest van de foto geen rode tinten zitten natuurlijk!
Speel gerust eens met deze functies!
Hoi Laura, In oudere versies (camera raw 5.0) wordt het nog wel HSL genoemd.
Laura geweldig is de uitlegging, bedankt Laura.
Dank je wel Laura helemaal mee. Super
Ik heb wel een vraagje over LR :wanneer een foto helemaal klaar is wil ik hem in Edit plaatsen alleen vind ik niet altijd de map,wat kan ik daar aan doen?
Groetjes
Christine
Ik begrijp niet zo goed wat je bedoelt met ‘in Edit’ plaatsen. Bedoel je de foto exporteren naar een andere map? Bij het exporteren moet je zelf de exportlocatie aangeven.
Hallo Laura,
Wat een interessante optie is HSL. Ik kan het alleen in mijn Lightroom niet vinden. Heb recent mijn oude versie van Lightroom geüpdatet (dacht dat het daaraan lag dat ik het niet kon zien), maar ook in de nieuwe versie (Lightroom CC 2015) heb ik alleen de mogelijkheid voor kleur of zwart-wit. Weet jij misschien hoe dat zou kunnen?
Hartelijke groet,
Jasja
Als je zegt “kleur of zwart”, heb je het dan over de optie die je aanklinkt bij het ’tabje’ Standaardontwikkeling? HSL / KLEUR / ZWART-WIT moet in een tab eronder staan. Mogelijk heb je die per ongeluk een keer uitgeklikt. Doe even met de rechtermuisknop klikken op ‘Standaard’ in de ontwikkelmodule en controleer dan of ‘Aanpassingen’ wel aangevinkt is.
Gelukt! Dank voor je snelle reactie! En je uitleg is super, wat een mooie tool!
Top uitleg weer, hartstikke bedankt.
Weet je misschien of deze functies ook in PS Elements beschikbaar zijn?
Bedankt Laura, een heel duidelijke uitleg!
De termen zijn me nu inderdaad eindelijk eens duidelijk
Bedankt Laura! Wat leg jij alles toch duidelijk uit! Ik kijk steeds weer uit naar de volgende nieuwsbrief van jou waardoor mijn foto’s steeds weer een beetje mooier worden!
Hoi Laura mooi en duidelijk uitgelegd hoe je bv. een kleur kunt verzachten of feller maken. Heb deze functie in LR veel gebruikt om bloeiende heide meer te laten ‘oplichten’.
Laura, het werd mij geheel lumineus, dank!